نتیجۀ نشست سران ناتو در روزهای 11 و 12 جولای برای ترکیه بد نبود. اگر چه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نتوانست به هر چه می خواست دست یابد، اما در نهایت هیچ کس، از دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده تا آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه نیز نتوانستند در این نشست به هر چه که می خواستند برسند.

این اتحاد غربی دارد یک استراتژی جدید در قبال کسب قدرت توسط روسیه و چین در پیش می گیرد، اگر چه کسی به صراحت دربارۀ این امر سخن نگفت، تروریسم در حال گسترش است و ایالات متحده می گوید از متحدان اروپاییش می خواهد به تعهد خود در قبال حفظ امنیت کشورهای عضو ناتو پایبند بمانند.

در بیانیۀ پایانی نشست سران ناتو اشاره ای به نگرانی های ترکیه شده بود. مادۀ 23 از بیانیۀ 79 ماده ای 11 جولای می گوید: «تدابیر تضمینی به منظور تأمین ضروریات اساسی تضمین و بازدارندگی ادامه خواهند داشت. علاوه بر این، تدابیر تضمینی مناسب ترکیه در واکنش به تهدیدات فزاینده از سمت جنوب، در تأمین امنیت کل اتحادیه نقش دارد و به طور کامل اجرا خواهند شد.»

این به رسمیت شناختن خواست مشروع ترکیه برای همبستگی در درون ناتو است و بیانیۀ نشست ناتو نیز حوزه های تهدید را این گونه نام برده است:

تروریسمی که از بی ثباتی و بحران در خاورمیانه و شمال آفریقا تغذیه می شود؛

مهاجرت غیر قانونی و قاچاق انسان ناشی از دلیل فوق؛

بحران جاری در سوریه، همسایۀ جنوبی ترکیه که 910 کیلومتر مرز زمینی مشترک دارند.

مولود چاوش اوغلو وزیر امور خارجۀ ترکیه پیش از نشست سران گفت سیستم دفاع موشکی تجمیعی ناتو تنها 30 درصد از حریم هوایی ترکیه را پوشش می دهد، به همین خاطر ترکیه تصمیم گرفت سامانۀ دفاع موشکی روسی S-400 را خریداری کند، زیرا خرید سامانۀ پاتریوت که در کشورهای ناتو کاربرد دارد از بزرگ ترین متحد ترکیه، یعنی ایالات متحده، غیر ممکن بوده است. تضمینی که در بیانیه به آن اشاره شده است برای پاسخ به این نگرانی است و تصمیم ایتالیا نیز مبنی بر ابقای سامانۀ پاریوت خود در ترکیه به مدت یک سال دیگر، نشانه ای مثبت برای ترکیه تلقی می شود.

اردوغان بر خلاف آن که پیشتر اشاره کرده بود، دیدار جداگانه ای با ترامپ نداشت اما دو رئیس جمهور هنگام قدم زدن پیش از ورود به مقر ناتو در بروکسل در مقابل دوربین های رسانه ها و سایر رهبران ناتو، گفتگوی مبسوطی داشتند. این گفتگو و دیدارهای جداگانۀ اردوغان با مرکل و ماکرون مانع وقوع بحران برای وی شد.

درست هنگامی که اردوغان با رهبران ناتو در بروکسل سخن می گفت، روند کاهشی دیگری در ارزش لیر ترکیه در بازارهای مالی استانبول آغاز شد. ارزش هر دلار آمریکا 4.69 لیر بود، کمترین نرخ 11 جولای. در نخستین ساعات 12 جولای ارزش لیر رکورد شکست و به 4.97 به ازای هر دلار رسید و هنگام بسته شدن بازار در ساعت 17:00 به 4.85 رسیده بود.

این کاهش پس از بسته شدن بازار بورس در ساعت 17:00 روز 11 جولای آغاز شد. به گفتۀ کارشناسان دلیل این کاهش اظهارات اردوغان دربارۀ اقتصاد در راه باکو به آنکارا و انتشار اخباری بود که تا آن ساعت ممنوع شده بود. اردوغان در این اظهارات گفته بود وقتی نرخ تورم (15.39 درصد، رکورد 14 سال گذشته) پایین آمد نرخ بهره نیز کاهش خواهد یافت و برات البایراک وزیر خزانه داری و دارایی هر کاری لازم باشد انجام خواهد داد.

اردوغان افزود البایراک که داماد وی نیز هست، در بخش مالی هم سابقۀ نظری دارد و هم سابقۀ عملی و به سرعت همه چیز را تحت کنترل خود خواهد گرفت. همان روز یکی از نخستین فرمان های حکومت ریاستی جدید ابلاغ شد و مقررات جدیدی برای تعیین رئیس بانک مرکزی، معاونان وی و اعضای هیأت سیاست پولی (PPK) وضع کرد.

روز 12 جولای البایراک گفت حکومت اجازه نخواهد داد استقلال بانک مرکزی دستخوش گمانه زنی های بازار شود و هدف آن است که نرخ تورم مجدداً به یک عدد یک رقمی باز گردانده شود.

این شروع آسانی برای اردوغان نبود، اما به نظر می رسد این شروع نه چندان آسان مانع اردوغان نخواهد شد و وی همچنان با عزمی جزم برای ایجاد و تکمیل سیستم جدیدی که تازه آغاز کرده است، تلاش خواهد کرد.

منبع: حریت

ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه

بیشتر بخوانید:

مراسم تحلیف اردوغان: آغاز نو عثمانی گرایی در بالکان و نو استعمار گری در آفریقا / ریجن

کلید گاو صندوق ترکیه در دست داماد اردوغان / ذوالفقار دوغان

قانون تفویض اختیار 1933 و فرمان شماره 477 ترکیه / یاووز بایدار*

تحلیلی از علل افزایش آرای حزب ملی گرای ترکیه در مناطق کردنشین / سعدت ارگین

حزب کردی ترکیه در مقابل ائتلاف جنگ اردوغان / جان هانت

تاج گذاری سلطان در سایۀ تلاش برای نسل کشی کردها / مارسل کارتیر

در ترکیه چه کسی تروریست نیست؟ / بیستون عباسی

آیا اردوغان می تواند ترکیه را اداره کند؟ / چنگیز آکتار*

سیاست در ترکیه کار خطرناکی است / الیف شافاک*

برندگان وبازندگان انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه / بیستون عباسی

تحلیلی زود هنگام از انتخابات زود هنگام ترکیه / مراد یتکین