به گزارش کردپرس، جنبش های سیاسی کردی در سوریه از زمان تاسیس آنها در سال 1957 تاکنون بر گرفتن حقوق میهنی کردها از طریق اخذ حقوق فرهنگی در داخل بسته مطالبات سیاسی متمرکز شده اند. جنبش های سیاسی کردی با شیوع شورش در سوریه در سال 2011، بروز تقابلات مسلحانه و ایجاد خلائ های امنیتی و اداری در مناطق کردنشین سوریه، سفق مطالبات سیاسی خود را به ایجاد اداره مستقل برای مناطق خودف به رسمیت شناختن کامل حقوق فرهنگی آنها و نیز تدریس زبان کردی در مناطق کردنشین افزایش دادند.

با این حال، در سایه تحولاتی که کردهای سوریه همزمان با مذاکره رهبران کرد با دولت دمشق روبه رو شده اند مطرح کردن مطالبات سیاسی خطرآفرین است. رویکرد استراتژیک تر و بهتر این است که مطالبات فرهنگی بر مطالبات سیاسی در شمال و شرق سوریه ترجیح داده شود. برای اهمیت مطرح کردن این مسئله تمرکز کنونی جامعه بین المللی بر شمال سوریه را در نظر بگیرید. در نشست سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در ترکیه توجه بسیار کمی به موقعیت کردهای سوریه در شمال این کشور شد.

بر اساس اعلامیه جهانی یونسکو( سازمان فرهنگی وابسته به سازمان ملل) در مورد تنوع فرهنگی، « فرهنگ را باید به عنوان مجموعه ای از خصوصیات روحی، مادی، فکری و احساسی یک جامعه و یا گروه اجتماعی در نظر گرفت.» علاوه بر آن، بر اساس این اعلامیه جهانی، « فرهنگ علاوه بر هنر و ادبیات، نشانگر شیوه زندگی، طروق همزیستی، سیستم های ارزشی، رسومات و باورهاست.» بر اساس این تعریف، حقوق فرهنگی کردهای سوریه از راه های مختلف در طول تاریخ سرکوب شده است زیرا برگزاری رویدادهای فرهنگی کردها در کنار یادبودهای سیاسی علاوه بر سوریه در ترکیه نیز ممنوع شده است.

در طول سالها، اجرای فرهنگ کردی از خواندن سرودهای میهنی گرفته تا چاپ کتاب و درج نام های کردی بر روی مکانها جز با اجازه و رضایت دولت سوریه ممکن نبوده است. در برخی موارد، بیان فرهنگ کردی فورا سرکوب شده و به محبوس شدن منجر شده است.

این الگو بار دیگر و پس از بهره بردن کردهای سوریه از خودمختاری کوتاه مدت دوباره تکرار شده و واقعیت های جدیدی بوجود آورده است. برای مثال، وقتی گروه های مورد حمایت ترکیه عفرین را اشغال کردند، حضور آنها در این منطقه عمدتا کردنشین منجر به محدود شدن آزادی های فرهنگی و سیاسی ساکنان کرد آن شده است. این مسئله نشان می دهد که وقتی رهبران کرد آزادی های سیاسی را به آزادی های فرهنگی گره می زنند، دومی به خاطر برانگیختن اولی به خطر می افتد.

در نتیجه، رهبران کُرد سوریه یاد بگیرند که چگونه فرهنگ کردی را از مطالبه ای سیاسی مانند خودمختاری سیاسی کردها جدا کنند. این مسئله بویژه در حال حاضر که مذاکره میان شورای دموکراتیک سوریه، نهادی که ادعای دربرگیری جوامع ساکن شرق فرات و یا شمال سوریه از جمله کردها را دارد، با دولت سوریه بیشتر مد نظر قرار داده شود.

مذاکره کنندگان کردها باید بدانند که دمشق اولویت را به ارتباط با دولت های همسایه مانند ترکیه می دهد بنابر این، هرگونه پیشبرد در جبهه سیاسی می تواند سریعا نتیجه عکس دهد. بنابر این، جنبش های سیاسی کردی باید فضای وضعیت کنونی را در نظر گرفته و لیستی از مطالبات فرهنگی واقع گرایانه را که دولت سوریه با آن موافق است تهیه کنند که به احتمال زیاد در مناقشات منطقه ای در آینده به کارت فشار تبدیل نخواهند شد.

مطالبات فرهنگی کردها در سوریه به منظور حفظ ارزش ها، رسومات و باورها و نیز حق تولید هنر و ادبیات و آموزش آنها به زبان مادری است. اگر این حقوق تضمین شود کردهای سوریه قادر خواهند بود ارزشها و رسومات خود را حفظ کرده، هویت خود را تقویت کرده و فرهنگ خود را گسترش دهند.

با توجه به این که کردها در سوریه متحد آمریکا بوده و نیروهای این کشور از نیروهای کرد حمایت می کنند و در مناطق کردنشین متمرکز شده اند، می توانند به کردها در تضمین حقوق فرهنگی آنها در قانون اساسی جدید سوریه کمک کنند. نیروهای ائتلاف در این راستا، می توانند به کردها بدون به خطر انداختن رابطه شان با ترکیه کمک کنند.

در بطن هویت کردی، فرهنگ مختص کردی قرار دارد که مهم تر از هر گونه هدف سیاسی صرف است. از همین جاست که واقعیت های پرآشوب منطقه ای از مذاکره کنندگان کُرد می خواهد آنهایی را که به خاطر آنها مذاکره می کنند در ذهن داشته باشند و از عملی کردن اقدام خطرناک مرتبط کردن مطالبات فرهنگی به مطالبات سیاسی خودداری کنند.

منبع: موسسه واشنگتن برای سیاست های خاورمیانه

نویسنده: حسین زیدو

ترجمه: خبرگزاری کردپرس: سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101