به گزارش خبرنگار کردپرس، شاید بتوان ثبات، ایمنی و تنوع کالایی هر شهری را یکی از مؤلفه های توسعه اقتصادی آن دانست اما به نظر می رسد حداقل در این مورد به خصوص بازار قروه دچار مشکلات حادی است که حتی بازرسان و ناظران را از رفع آن عاجز کرده است.

کافی است از مناطق مختلف شهر و بازارهای هر منطقه دیدن و قیمت یک کالای به خصوص را مقایسه کرد. نتایج این بررسی میدانی نشان می دهد اغلب فروشندگان بی اعتنا به قیمت های مصوب یا عرف بازار یا سطح درآمد خانوارها قیمت های سلیقه ای اعمال کرده و در این مسیر برای سودآفرینی حتی به رقابت با یکدیگر هم بر می خیزند.

در این میان گرانی مواد اولیه، تحریم های اقتصادی، افزایش نرخ ارز و ... همه باعث شده رنگ بازار کمی بوی سوء استفاده به خود بگیرد. چرا که حتی کالاهایی که ریز و درشت مواد اولیه آن ها از داخل کشور تهیه می شود هم تحت تأثیر وضعیت کنونی اقتصادی کشور قرار گرفته و همین امر این سؤال را پیش روی مردم قرار می دهد که آیا دچار تحریم داخلی هم هستیم؟

چنین آشفته بازاری بی شک تهیه یک کالای خاص را با مشکل مواجه می کند و بسته به درآمد و سلیقه، هر شهروند باید به شکل های مختلفی اقدام به خرید کالا کند.

تفاوت قیمت در جای جای شهر

عمده ترین قیمت گذاری سلیقه ای در محدوده جغرافیایی شهر مشاهده می شود. هر شهروند قروه ای می داند که یک کالای به خصوص را می توان با قیمت نازل تر در کدام منطقه از شهر به دست آورد.

«نازنین هوشیدری» ساکن یکی از شهرک های قروه است و از گرانی غیرمعمول کالاهای مصرفی مانند میوه و سبزیجات در این منطقه گلایه داشته و تأکید دارد که هیچ منطقی پشت این قیمت گذاری نیست.

قیمت گذاری سلیقه ای دامنگیر کالاهای دارای برچسب قیمت هم شده است. این شهروند دسته کاهویی که در دست گرفته نشان می دهد و یادآور می شود که دو روز گذشته از بازار روز به نصف قیمتی که هم اکنون در این منطقه پرداخت کرده کاهو خریده است.

اظهارات او را باید به تمامی کالاهای مصرفی تعمیم داد تا جایی که قیمت گذاری سلیقه ای در برخی مواقع دامنگیر کالاهای دارای برچسب قیمت هم می شود.

اینکه واقعاً براساس چه منطقی قیمت یک کالا در بالای شهر متفاوت از پایین شهر است به نظر می رسد در آمار و ارقام تکان دهنده بازرسی سازمان صنعت و معدن، تعزیرات حکومتی و سایر دستگاه ها هم به آن پرداخته نشده است.

گرانی کالا در شهرک ها

نکته قابل توجه اینجاست که قروه شهری با گستره قابل توجه به مانند یک مادر شهر ندارد و حتی اینکه بالای شهر و پایین شهر آن کجاست به تعبیر اجتماعی و شهرسازی مفهومی نخواهد داشت. اما به وضوح مشاهده می شود که در خط سیری جغرافیای شهر، قیمت کالاها تفاوت دارد.

در این میان شهرک های جدید التأسیس با مشکلات حادتری مواجهند. در اغلب این شهرک ها ساکنان به دلیل گرانی کالا در محدوده های داخلی شهر اقدام به خرید منزل مسکونی کرده اند و به تبع تعداد فروشگاه و سوپرمارکت در این مناطق کمتر است.

یکی از شهروندان تأکید دارد که به جای کنترل قیمت ها و ایجاد زمینه رفاه برای ساکنان شهرک ها، بدتر قیمت کالاها در شهرک های جدید بالاتر است.

«اصغر رضایی» در حالی که یک کیلو سبزی را به نرخ چهار هزار تومان خریده است می گوید در تمام بازارهای داخل شهر نرخ یک کیلو سبزی با همین کیفیت سه هزار تومان است و مشخص نیست چرا هزار تومان اضافی باید پرداخت کند.

گلایه این شهروند در حالی قابل تأکید است که برای ساکنان چنین شهرک هایی امکان خرید روزانه از بازارهای داخل شهر فراهم نیست و حتی معیشت و درآمد اغلب ساکنان اجازه این مهم را نمی دهد.

گرانی در فروشگاه های زنجیره ای

در ادامه با مراجعه به همین بازارهای داخلی سری می زنم به فروشگاه های زنجیره ای که از نامشان آسایش و راحتی به ذهن هر فردی خطور می کند.

قیمت برخی کالاها متفاوت با برچسب روی آن بر روی قفسه نصب شده است. «فاطمه سلطانی» با دو فرزند خود در حال خرید است و تأکید دارد برخی کالاها را می توان با اطمینان از این دسته از فروشگاه ها خریداری کرد اما برخی را نه.

دلیل او در این استدلال خودگرانی برخی کالاها است که البته این موضوع را باید اضافه کرد به این مسئله که حتی برخی کالاها قیمت مشخص در قفسه ندارند و توسط متصدی خرید قیمت آن به صورت دستی وارد می شود.

با این وجود فروشگاه های زنجیره ای مزیت تأمین تمامی کالاها در یک دور خرید را ایجاد می کنند و برخی شهرک نشینان معتقدند باید در شهرک های قروه فروشگاه های زنجیره ای ایجاد شود و در عین حال نظارت بر قیمت کالاها هم به صورت جدی اعمال شود.

تفاوت جنس؛ بهانه گران فروشی

در کنار فروشگاه های پراکنده؛ بازار روز قروه وجود دارد که تقریباً انوع و اقسام کالاهای موردنیاز مردم را در خود جای داده است. هر چند قیمت اجناس در این بازار به نسبت پایین تر است اما این را باید اضافه کرد به قیمت های متغییر پاساژهای اطراف بازار روز که موجب شده از چهار سمت بازار مجموعه تجاری بزرگی با تنوع کالایی ایجاد و در عین حال یک کالای خاص با چند قیمت متفاوت در همین محدوده کوچک شهر عرضه شود.

به گفته «محمد نقی احمدی» بازار روز از گذشته و از بدو ایجاد مهمترین مرکز خرید شهروندان قروه ای بوده و الان هم هست، اما تفاوت گذشته و حال در این است که در گذشته گران فروشی و کم فروشی از نظر اخلاقی مذموم بود و یک جنس خاص در طول بازار یک قیمت مشخص داشت.

این شهروند به یاد می آورد که همین موضوع آرامشی در بازار ایجاد می کرد و خریدار هم می دانست که از هر کجا خرید کند زیان نکرده است.

اما به نظر می رسد که خاطرات شیرین او در گذشته متوقف شده است و امروز فروشندگانی که گران تر می فروشند ادعا می کنند جنس بهتری عرضه می کنند.

فریاد حراج در محدوده میدان

صدای «حراجی حراجی» فروشنده سبزی عابران را به سمت فروشگاه کنار میدان جذب می کند. گوجه فرنگی را کیلویی 3 هزار و ۵۰۰ تومان و خیار را کیلویی 2 هزار تومان می فروشد.

درست مغازه روبه رویی آن دست خیابان گوجه را کیلویی 4 هزار تومان قیمت زده و به نظر می رسد فقط در این فروشگاه می توان گوجه را ۵۰۰ تومان ارزان تر خرید. وقتی دلیل تفاوت قیمت را می پرسم، می گوید ارزان تر می دهم مشتری ببرد.

مردم دور فروشگاه صف کشیده اند. مابقی مغازه هایی که جعبه های گوجه را در مغازه چیده اند چندان از ترافیک مشتری بهره نبرده اند. اینجاست که ارقام درشت بازرسی از واحدهای صنفی به یک علامت سؤال تبدیل می شود.

موج گرانی در ضعف تدابیر نظارتی

کارشناسان اقتصادی تأکید دارند صرف نظارت قهری نمی تواند ثبات و یکدستی در بازار ایجاد کند و در چنین شرایطی کوچکترین بی توجهی به بازار، زمینه ساز بروز موج گرانی خواهد بود.

به گفته «علیرضا ابراهیمی» قیمت سلیقه ای نشانگر سوء استفاده افراد سودجو از آشفته بازار کنونی است.

او با بیان اینکه تغییر قیمت ها حتی در کالاهای خاصی مانند طلا، ارز و خودرو هم در قروه دیده می شود، افزود:«اینکه فروشنده خاصی پیشتاز قیمت گذاری باشد و یا گروه خاصی بتوانند به مرحله قیمت گذاری بازار برسند ضربه زدن به زنجیره فروش و مهم تر از آن خریداران است.»

«ابراهیمی» معتقد است بازرسی های مقعطی و حتی جرایم نقدی طی سال های اخیر نتوانسته آرامش لازم را به بازار قروه بیاورد و به نظر می رسد در نشست های تنظیم بازار باید راهکارهای مناسب تر و کارسازتری در این خصوص ارائه شود.

بهره گیری از توان اتحادیه ها، توجه به نقطه کف سودآوری فروشندگان، توجه به عرف و سطح درآمد خانوارها، تشویق فروشندگان مطیع قوانین به جای تمرکز صرف بر برخورد قهری و دخالت دادن نظرات کارشناسان از جمله راهکارهای مورد نیاز مدیریت بازار از نظر این کارشناس اقتصادی است.

هرچند در هم بودن وضعیت اقتصادی کشور و گران شدن ثانیه به ثانیه برخی اجناس بر دیگر کالاها هم تأثیر گذاشته اما به اعتقاد مردم اگر نظارت های دقیق و اصولی باشد دیگر برخی فروشندگان که کالای ایرانی می فروشند و تمامی مواد اولیه آن را داخل کشور تهیه می کنند دست به جیب گرانی نمی کنند و به راه سوء استفاده نمی روند.

در این میان اینکه بازار قروه با وجود این همه بازرس و ناظر چرا آرامش گذشته خود را ندارد؛ سؤالی است که انتظار می رود دستگاه های عضو ناظر بر بازار پاسخ مناسبی برای آن ارائه دهند.

گزارش/ زیبا امیدی فر