به گزارش خبرگزاری کردپرس، تاریخچه نمدبافی در ایران و خصوصاً استانهای غربی ایران عمری به درازای زیستن مردمان این سرزمین داشته و به همین خاطر تاریخچه آغازین این صنعت به صورت دقیق مشخص نیست اما معمولاً در آثار تاریخی به جای مانده از پیشینیان این دیار رد این صنعت در آثار باستانی و پیکره های تاریخی بجای مانده،قابل دیدن است.
نمدبافی از قدیمی ترین بافت ها از نوع الیاف بوده که عمدتاً از پشم گوسفند و بره ساخته می شود که به­وسیله­ی رطوبت، حرارت و فشرده کردن پشم و الیاف به دست می آید.
می توان گفت: نمد بافی از گذشته های دور از ضروری ترین نیازهای زندگی مردمان غرب کشور و مناطق زاگرس نشین بوده که از این صنعت در ساخت و تولید زیرانداز،لباس و تن پوش های مردانه و زنانه و موارد گوناگون دیگر کاربرد داشته است.
نمدبافی در استان ایلام
در استان ایلام نمدبافی و تولید تن پوش های نمدی از دیرباز و قرنهای گذشته بسیار رایج بوده و خصوصاً در بین روستاییان و عشایر کاربرد بسیاری داشته و مردم این مناطق بسیاری از نیازهای خود در زمینه پوشاک را از طریق صنعت نمدبافی تهیه کرده اند.
نمدبافی اگرچه که در گذشته های دور نسبت به امروز کاربرد بیشتری داشته اما امروزه همچنان این حرفه مورد نظر مردم این استان بوده و حتی به صورت حرفه ای تر دنبال می شود.
راه اندازی نمایشگاههای صنایع دستی و محلی،حمایتهای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از تولیدکنندگان اینگونه از لباسهای سنتی و به نوعی اقبال عمومی مردم نسبت به میراث کهن و گذشته خود باعث شده است که امروزه بار دیگر استفاده از لباسهای سنتی و بومی و از جمله تولیدات نمدی در استان ایلام رونق گیرد.
برای آگاهی بیشتر از وضعیت صنعت نمدبافی در استان ایلام به سراغ یکی از تولیدکنندگان نمد در شهر ایلام رفته و نظرات وی را در این زمینه جویا می شویم.
تن پوشهای نمدی در ایلام از نیاز ضروری عشایر تا کاربردهای تزئینی
پور جهانگیر که تولید کننده تن پوش های نمدی در شهر ایلام است در این زمینه به کردپرس می گوید: کاربرد نمدبافی و لباس های نمدی امروزه علاوه بر اینکه در بین عشایر هنوز طرفدار دارد در بین سایر اقشار مردمی در زمینه های تزئینی و هنرهای سنتی هم کاربرد بسیاری دارد.
وی افزود: عشایر این استان امروزه همچنان تولیدات نمدی را به صورت زیرانداز و لباس های گرم و زمستانه مصرف می کنند اما کاربردهای این هنر امروزه بسیار فراتر رفته و در ایلام اقلام تزئینی زیادی در این زمینه از طریق کارگاهی که داریم بافته می شود.
وی افزود: نمدبافی و تولید پارچه های نمدی امروزه عمدتاً با روش های سنتی ساخته می شود اما در سالهای اخیر روشهای نوین هم به کمک صنعت نمد بافی آمده و باعث شده که تولیدات نمدی متنوع تر شده و برای ساخت محصولات گوناگون در طرحها و رنگهای مختلف به کارگیری شود.
مرحله ساخت نمد و تولیداتی که از نمد ساخته می شوند
پورجهانگیر با اشاره به کاربردهای متنوع نمدبافی در ایلام تضریح کرد: ما در کارگاهی که داریم از طریق نمدبافی تولیداتی همچون نمد زیرانداز،کلاه نمدی، روکش صندلی ماشین، فرجی(پالتو) و سخمه(جلیقه) را تولید و به بازارهای داخل و خارج از استان عرضه می کنیم.
وی با اشاره به مراحل ساخت نمد می گوید: به صورت خلاصه روش تولید پارچه های نمدی که ضخامت قابل توجهی دارند به این شکل بوده که پس چیده شدن پشم بره و خریداری آن ،این محصول شستشو داده شده و سپس در کارگاهای نمدبافی حلاجی می شود.
این تولید کننده نمد تصریح کرد: پس از حلاجی،پشم مورد نظر نمد داده شده و برخی مواد به آن اضافه می شود که در ادامه با نیروی دست کارگران و تولیدکنندگان و با انجام کار طاقت فرسا از طریق فشرده شدن بافته و تبدیل به پارچه های نمدی می شوند.
تولیدات نمدی ایلام در استانهای دیگر
پورجهانگیر اضافه کرد: پس از این مرحله پارچه های تولید شده برای موارد مورد نظر و کالاهایی که از آنها نام برده شده مورد استفاده قرار می گیرند که البته بیشتر مواقع این لوازم نمدی بدون برش و یا دوخت برای لوازم گوناگون شکل داده می شوند.
وی با عنوان اینکه در استان ایلام نمد بافی در حال رونق گرفتن است گفت: نمدهای تولید شده در استان ایلام علاوه بر این استان در استانهای دیگر و خصوصاً تهران نیز مشتری دارند که البته در تهران تولیدات نمدی معمولا به صورت اشیای تزئینی خانه کاربرد دارند.
این تولید کننده نمد ادامه داد: البته در تهران مشتری هایی هم داریم که تولیدات نمدی ما را خریداری کرده و مجدداً این محصولات را با قیمت بیشتری به صورت اشیاء تزئینی در بازارهای این شهر به فروش می رسانند.
وی که در نمایشگاههای گوناگون در داخل و خارج از استان ایلام شرکت کرده است در ادامه می گوید: بیشترین زمانهای فروش محصولات وی معمولا از طریق اینگونه نمایشگاهها صورت می گیرد.
نمد از گرم ترین نوع پوشاک ساخت بشر است
یکی از عشایر اهل شهرستان بدره استان ایلام نیز در این باره به کردپرس می گوید: فکر می کنم نمد قدیمی ترین نوع لباس ساخته شده توسط بشر باشد چرا که این لباس با ساده ترین موادی که در دسترس بشر بوده یعنی همین پشم گوسفندی ساخته شده است.
سلطان مراد افزود: از خاصیت های مهم لباس های نمدی این است که از لحاظ کیفیت و استحکام بسیار مقاوم بوده و از لحاظ دیگر در برف و باران و سرما نیز بسیار مقاوم بوده و کاربرد بسیاری دارد.
وی با اشاره به اینکه در بین عشایر تعداد متنوعی از وسایل نمدی مورد استفاده قرار می گیرد گفت: نوع پالتو آن یا همان فرجی بعد از نمدهای زیر انداز شاید پر کاربرد ترین نوع از نمد در بین عشایر باشد.
لباس نمدی گرم ترین نوع لباس
سلطانمراد اضافه کرد: فرجی یا همان پالتو دو نوع دارد که یکی نوع آن از نوع بالدار بوده که بخاطر مشکلاتی که در هنگام تحرک و رفت و آمد با آن وجود دارد کمتر کاربرد دارد اما نوع بال کوتاه یا بدون بال آن بین عشایر و چوپانها استفاده بیشتری دارد.
وی افزود: فرجی اگرچه که در هنگام بارش برف و باران سنگین وزن می شود اما بخاطر اینکه آب را به قسمت پایین پالتو هدایت می کند از خیس شدن فرد استفاده کننده جلوگیری کرده و به همین خاطر بسیار کاربرد داشته و همچنان هم مورد استفاده قرار می گیرد.
این دامدار اهل شهرستان بدره در ادامه گفت: فرجی یا همان پالتو نمدی به حدی در برابر سرما مقاوم است که به نظرم گرم ترین نوع لباس ساخته شده به دست انسانها است و ارزش کاربرد آن بین عشایر در این حد است که هنگام بارش برف هم می توان به راحتی زیر بارش برف با آن خوابید و استراحت کرد.
به گزارش کردپرس نکته ای را که در پایان این گزارش می توان به آن اشاره کرد این است که در استان ایلام کارگاههای نمد بافی بخاطر استفاده بیشتر مردم خصوصا برای زیر اندازهای نمدی به نوعی در بیشترها شهرها وجود داشته است اما امروزه این نوع محصول شکل تجاری به خود گرفته است و کارگاههای نمد بافی در شهرستانهای محدودی از استان از جمله شهرستانهای ملکشاهی، ایلام،رداول و ایوان وجود دارند.
گزارش: حشمت اله کرمی نژاد
نظر شما