به گزارش کردپرس، هفت ماه پیش اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق توافق نامه ای را برای عادی سازی وضعیت شنگال پس از بازپس گرفتن آن از داعش به امضا رساندند. با این حال، برخی از مفاد آن مانند بازگشت تمامی آوارگان ایزدی و یا خروج نیروهای مخالف از آن هنوز اجرا نشده است.

سامی موبید، مورخ سوری و عضو سابق اندیشکده بنیاد کارنگی، در یادداشتی که در نشریه گولف نیوز منتشر شده به بیان علل بلاتکلیف ماندن توافق نامه شنگال اشاره کرده است.

او یکی از علل عدم اجرای توافق شنگال را حضور 20000 نیروی شبه نظامی وابسته به 7 گروه مسلح در شنگال دانسته است که تمایل ندارند از آن خارج شوند و از اجرای توافق شنگال سرباز زده اند. موبید اشاره می کند که دولت مرکزی عراق دسامبر گذشته نیروهای دولتی را برای استقرار در شنگال و خارج کردن شبه نظامیان مسلح که برخی از آنها وابسته به پ.ک.ک هستند، به این منطقه فرستاد اما این نیروها نتوانسته اند گروه های مسلح مختلف را از شنگال بیرون کنند. و در صورت اصرار بر خارج کردن شبه نظامیان از شنگال، خطر برخورد جدی است.

این کارشناس معتقد است دولت کاظمی نتوانسته این بند از توافق را اجرا کند و به ناچار اقدام به بازگرداندن حدود 7000 آواره ایزدی به شنگال کرد تا حداقل یکی از بندهای آن به طور نمادین هم که شده اجرا شود. او یادآوری کرده است نه اقدامی جدی برای یافتن مفقود شدگان ایزدی برداشته شده و نه کاری برای بازگشت حدود 300000 آواره ایزدی از اقلیم کردستان صورت گرفته است.

این پژوهشگر مسائل منطقه معتقد است این توافقنامه در میان مردم عراق بویژه ساکنان شنگال نیز نامحبوب است و بخشی از این عدم استقبال از توافقنامه به دلیل اصرار به بازگشت نیروهایی به این منطقه است که در زمان حمله داعش منطقه را ترک کردند و بعد از نسل کشی ایزدیها به دست داعش، دوباره می خواهند طبق توافقنامه به شنگال بازگردند. سامی موبید به طور مشخص اشاره می کند که نیروهای پیشمرگ در مقابل داعش از ایزدیها حمایت نکردند و اکنون مردم این منطقه نمی خواهند نیروهای کرد، بر اساس توافق به شنگال باز گردند.

سامی موبید به اظهارات حیدر ششو، فرمانده نیروهای ایزدخان در شنگال اشاره کرده است که گفته است ایزدیها به هر قیمت ممکن، از اجرای توافقنامه شنگال جلوگیری خواهند کرد.

او معتقد است که ایزدیها به دلیل بی توجهی به خواسته هایشان مخالف اجرای توافق هستند زیرا توافق را قراردادی میان دولت عراق، اقلیم کردستان و آمریکا می بینند که تنها هدف از آن کسب رضایت ترکیه و اخراج نیروهای پ.ک.ک از آن منطقه است.

این کارشناس مسائل خاورمیانه به موارد مبهم در توافق نیز اشاره کرده که از جمله آنها ابهام در چگونگی ادغام نیروهای ایزدی در نیروهای وابسته به دولت عراق، مبهم بودن نحوه انتخاب فرماندار شنگال و عدم تضمین وابسته نبودن آن به اقلیم کردستان و حزب حاکم دموکرات کردستان عراق و نیز عدم وجود سازوکار لازم برای خلع سلاح نیروهای حاضر در منطقه است.

سامی موبید معتقد است تا این مسائل مهم و برخی اشکالات دیگر مورد بررسی قرار نگیرند نمی توان انتظار داشت توافقنامه شنگال به طور کامل اجرا شود.