لیلی قمر، نویسنده، تحلیلگر سیاسی و پژوهشگر کُرد سوریه در گفت‌وگو با کُردپرس درباره وضعیت مذاکره میان کُردها در سوریه، مذاکره با دولت مرکزی و ارتباطات جریان حاکم کُرد در سوریه با دولت‌های دیگر مسائلی را مطرح کرد که مشروح آن در ادامه می‌آید:
- اختلافات میان ENKS و PYD در تحولات بعد از سال ۲۰۱۱ موجب شده که میان کُردها در سوریه دو دستگی ایجاد شود. شما بعنوان یک تحلیلگر سیاسی چگونه به این مسئله نگاه می‌کنید؟
در واقع، شکاف میان شورای میهنی (ENKS) و حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) مربوط به سال ۲۰۱۱ نیست، چونکه اختلاف جریان ملیگرای کُرد و شورای میهنی کُرد در سوریه به آغاز تشکیل حزب کارگران کُردستان (PKK) و برنامه‌های این جریان و مداخله آنها در کُردستان سوریه بازمی‌گردد. پ.ک.ک بعد از کودتای نظامی در ترکیه به سوریه آمد و رژیم سوریه از این جریان بعنوان سدی در مقابل جریان ملیگرای کُرد در سوریه استفاده کرد. پ.ک.ک در مقابل خواسته‌های ملیگرایانه کُردها در سوریه ایستاده است و سیاست‌های دولت سوریه را پیاده می‌کند. امروز جریان جوامع دموکراتیک (TEVDEM) که شاخه‌ای از پ.ک.ک است بر اساس یک ایدئولوژی و یک سیاست بدنبال قبضه قدرت در کُردستان سوریه است اما شورای میهنی کُرد دارای یک پروژه ملی برای کُردها است که بر اساس یک تز ملی بدنبال احقاق حقوق کُردها در سوریه است. پ.ک.ک در آغاز فعالیتش خود را یک حزب ملیگرا و بدنبال استقلال معرفی کرد اما گام به گام دچار دگرگونی‌های اساسی شد به نحوی که هر دولتی از آنها استفاده می‌کند.
امروز این جریان با همه دولت‌هایی که در سوریه حضور دارند و بخشی از بحران سوریه هستند، ارتباط دارد؛ اما شورای میهنی از پروژه ملی خود تخدی نکرده است و برای دموکراسی برای سوریه و حقوق دموکراتیک و ملی برای کُردها در سوریه تلاش می‌کند. شورای میهنی بدنبال حقوق ملی کُردها براساس واقعیت سیاسی در سوریه است. مذاکرات PYD و ENKS به نتیجه‌ای نمی‌رسد تا زمانی که PYD خود را از قندیل دور نکند. مسئولان پ.ک.ک از حکومت سوریه پشتیبانی می‌کنند و نباید از یاد برد که رژیم سوریه نیز همواره از پ.ک.ک حمایت کرده است.
- امروز PYD تلاش می کند هم با آمریکا و هم با روسیه همکاری داشته باشد، اما مشخص نیست این همکاری تا چه زمانی ادامه پیدا کند. به نظر شما حزب حاکم در کُردستان سوریه تا چه زمانی می‌تواند به این سیاست ادامه دهد؟
همکاری کشورهای قدرتمند با PYD بر مبنای همکاری عملی و استراتژیک نیست، بلکه آنها از این نیروها برای اهداف خود استفاده می‌کنند. این گروه هم با آمریکا و هم با روسیه و هم بصورت مستقیم و غیر مستقیم با سوریه و ایران ارتباط دارد اما این ارتباطات برای مبنای منافع مشترک نیست. زیرا این ارتباطات میان دو قدرت همتراز نیست بلکه ارتباط میان یک قدرت و یک جریان ضعیف است. این قدرت‌ها برای حفظ منافع و ماندگاری در زمین سوریه از آنها استفاده می‌کنند. دولت‌هایی که این گروه را در جغرافیای سوریه بکار می‌گیرند پس از اتمام کار خود از آنها دست می‌کشند.
- به نظر شما کُردها باید با دولت مرکزی به توافق برسند یا همکاری با مخالفان سوری را ادامه دهند؟
کُردها از ابتدایی که جنبش ملی خود را در سوریه تاسیس کردند، وضعیت خود را به وضعیت دموکراسی در سوریه گره زده اند. جنبش سیاسی کُردها هیچگاه با دولت مرکزی معامله نکرده و به مردم سوریه پشت نکرده است. سال ۲۰۱۱ وقتی که بشار اسد از رهبران کُرد در سوریه خواست که با دولت مذاکره کنند، رهبران ملی کُرد مذاکره با دولت را رد کردند. جریان ملی کُرد پیشتر و الان معتقد است که باید دولت جدید با قانون اساسی جدیدی بر سر کار آید که ضامن دموکراسی و حقوق تمام مردم سوریه از جمله حقوق سیاسی و ملی و فرهنگی کُردها باشد. اما این به این معنا نیست که با رژیم مرکزی گفتگو نکنیم، اما چه زمانی؟ زمانی که یک نظام مرکزی بر اساس نفی رژیم قبلی تاسیس شود و قانون اساسی واقعی برای مردم سوریه تدوین شود و حقوق همه مردم سوریه و مردم کُرد در آن تضمین گردد. در شرایط کنونی مذاکره با نظام مرکزی اعم از آشتی و تفاهم مطلقا امر درستی نیست زیرا مردم سوریه تمام حقوق خود را از دست می دهند و در یک دایره اشتباه می چرخند و اوضاع به همان دور باطل برمی گردد و ممکن است نظام به همان شرایط قبل از سال ۲۰۱۱ برگردد. مخالفان سوری نیز باید در نظر داشته باشند که اگر برنامه آنها برای سوریه شامل راه حل عادلانه برای مسئله کُردها در سوریه نباشد، هیچ راه حل مطلقی برای بحران سوریه وجود نخواهد داشت. سایر مولفه ها تاثیر گذار در بحران سوریه را نباید فراموش کرد چرا که اکثریت اپوزیسیون همچنان نامشخص است و برداشت آنها در مورد حقوق و شکل دولت آینده در سوریه مبهم است. در چنین شرایطی اثبات حقوق مشروع ما به عنوان مردمی که در سرزمین خود زندگی می کنند سخت است و دمشق نیز وجود ما را به عنوان مردم کُرد ساکن در جغرافیایی که دولت سوریه از آن تشکیل شده است به رسمیت نمی شناسد.
نظر شما