آیا کوبانی شاهد جنگی دیگر خواهد بود؟

سرویس سوریه – ترکیه یک ارتش کامل را در مرز کوبانی و گری سپی متمرکز کرده است، در آن سوی مرز نیرویی وجود ندارد که از لحاظ نظامی با این ارتش برابری کند، غیر از نیروی هوایی ایالات متحده. این احتمال وجود دارد که دو متحد ناتو به خاطر کردهای سوریه در یک رویارویی نظامی با هم درگیر شوند.

اقدام دربارۀ منطقۀ شرق رودخانۀ فرات در شمال سوریه همواره در دستور کار حکومت ترکیه بوده است، اما در چند ماه اخیر به خاطر مسائل مهم تر داخلی و خارجی این موضوع در حاشیه قرار گرفت. با وجود این، اینک که مذاکرات طولانی مدت ترکیه و ایالات متحده دربارۀ ایجاد منطقۀ امن در شمال سوریه به جایی نرسیده است، این موضوع مجدداً در اولویت قرار گرفته است. موضعی که ایالات متحده تا کنون از خود نشان داده است برای ترکیه امید بخش نیست.

ترکیه در واکنش به تاکتیک وقت کشی ایالات متحده تعداد زیادی نیرو در مرزهای خود با سوریه مستقر کرده است، به ویژه در حد فاصل شهر سوروچ (که نقطۀ مقابل شهر کوبانی است) و آکچاکاله (که شهر ری سپی در مقابل آن قرار دارد). فاصلۀ میان این دو شهر حدود 70 کیلومتر است. اگر ترکیه سرانجام عملیات نظامی فرامرزی خود را که بیش از دو سال است از آن سخن می گوید آغاز کند، احتمالاً در این محدوده خواهد بود. هدف از این عملیات احتمالاً جدا کردن مناطق شرق و غرب کوبانی و منقطع کردن کمربند تحت کنترل کردها در شمال سوریه است.

تجمیع نیروهای ترکیه در مرز سوریه در حد یک ارتش کامل و شامل دو تیپ زرهی، دو تیپ مکانیزه و دو تیپ کماندو است. در آن سوی مرز چیزی وجود ندارد که از لحاظ نظامی با این حجم نیرو برابری کند، غیر از نیروی هوایی ایالات متحده. این که دو متحد ناتو در یک رویارویی نظامی درگیر خواهند شد یا نه، هنوز مشخص نیست. اما هم ترکیه و هم ایالات متحده می دانند که اگر چنین چیزی روی دهد، پایان چیزهای بسیاری خواهد بود.

وقتی در ماه اوت سال گذشته جیمز جفری دیپلمات کهنه کار آمریکایی به عنوان نمایندۀ ویژۀ ایالات متحده در امور سوریه تعیین شد، امیدها افزایش یافت. جفری به عنوان سفیر ایالات متحده در ترکیه و سپس در عراق فعالیت کرده بود و منطقه را به خوبی می شناسد.

منافع ترکیه و ایالات متحده در سوریه، به ویژه در شمال سوریه، بسیار از هم دورند و در موضوع خاص ایجاد منطقۀ امن منافع آنها حتی در تضاد است. ایالات متحده می خواهد منطقۀ امن برای محافظت از مبارزان کرد یگان های مدافع خلق (YPG) در برابر ارتش ترکیه تأسیس شود. بسیاری از مقامات عالی رتبۀ این کشور نگرانی خود را دربارۀ امنیت کردها به طور عام، و YPG به طور ویژه، ابراز کرده اند. ترکیه همواره تأکید کرده است که با کردها دشمنی ندارد و هدفش تنها YPG است، زیرا به زعم حکومت ترکیه این گروه پیوند نزدیکی با حزب کارگران کردستان (PKK) دارد؛ گروهی که ترکیه بیش از سه دهه با آن در جنگ است.

مایک پومپئو وزیر امور خارجۀ ایالات متحده در ژانویۀ امسال گفت رئیس جمهور [ایالات متحده دونالد ترامپ] «بر اهمیت حصول اطمینان از این که ترکیه کردها را سلاخی نمی کند» تأکید دارد.

ترامپ هنگامی که در توئیتر اعلام کرد ایالات متحده «اقتصاد ترکیه را نابود خواهد کرد، اگر به کردها حمله کند»، نشان داد که در این باره مصمم است. سیاست ایالات متحده از زمان این اظهارات تا کنون کمابیش همان است. چندین دیدار میان هیأت های نظامی دو کشور برگزار شده اما پیشرفت چشمگیر نبوده است.

ایالات متحده به حمایت جدی خود از YPG، در قالب تأمین تجهیزات، سلاح و مهمات و آموزش نظامی ادامه می دهد. یکی از اهداف این حمایت ها این است که از کردها به عنوان اهرم فشار بر حکومت مرکزی سوریه در روند تدوین قانون اساسی استفاده شود، و هدف دراز مدت دیگر ارتقای جایگاه یک موجودیت کردی در منطقه است. ترکیه نیز با تضعیف حکومت مرکزی سوریه موافق است، بنابراین در این موضوع منافعش در راستای منافع ایالات متحده است. اما تثبیت حضور کردها در شمال سوریه چیزی نیست که ترکیه تمایلی به دیدن آن داشته باشد.

حکومت سوریه شدیداً با ایجاد منطقۀ امن تحت کنترل ارتش ترکیه و همچنین تثبیت موجودیت کردها در شمال این کشور مخالف است. از این رو ترکیه در این موضوع اخیر با حکومت سوریه همگرایی منافع دارد.

موضع سوریه مورد حمایت روسیه و ایران است؛ یعنی کشورهایی که ترکیه در روند آستانه / سوچی با آنها همکاری می کند. اگر هدف روسیه مبنی بر وارد کردن آلمان و فرانسه به روند آستانه محقق شود، ترکیه بیش از پیش منزوی خواهد شد.

در نتیجه، آنکارا ناچار است راهی بیابد تا همکاری و ارتباط با دمشق را آغاز کند. در غیر این صورت به منافع بلند مدت خود در سوریه آسیب خواد زد.

نویسنده: یاشار یاکیش

منبع: پایگاه خبری – تحلیلی احوال

ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس سوریه

بیشتر بخوانید:

آخرین تلاش آمریکا برای جلوگیری از حملۀ ترکیه به کردها

حمایت بین المللی از کردهای سوریه افزایش می یابد