ارتش ترکیه در ماه های اخیر چند پست نظارتی خود را در شمال غربی سوریه، که طی مذاکرات آستانه دربارۀ تأسیس آننها توافق شده بود، تخلیه کرده و مناطقی را در اطراف این نقاط به ارتش سوریه واگذار کرده است.

دیده بان حقوق بشر سوریه گزارش داده است که روز گذشته نیز ارتش ترکیه پست نظارتی الطوقان را در حومۀ ادلب تخلیه کرده است.

این ششمین پست نظارتی ترکیه است که تحلیه می شود. پیش از این پست های مورک و شیر مغار در حومۀ حما، عندان و الراشدین در حومۀ حلب و الصرمان در حومۀ ادلب تخلیه شده اند.

غیر از 12 پست اصلی که طبق توافق آستانه تأسیس شده اند، ارتش ترکیه تعدادی پست نظامی دیگر در همین منطقه تأسیس کرده بود که برخی از آنها را نیز تخلیه کرده است، از جمله معر حطاط در حومۀ ادلب، الصناعه در شرق شهرک سراقب، کارخانۀ الکورانی در الزربه و قبتان الجبل در حومۀ حلب.

با توجه به تحرکات نیروهای نظامی در برخی پست های دیگر که به گفتۀ شاهدان محلی در حال جمع آوری تجهیزات هستند، انتظار می رود در روزهای آینده پست های دیده بانی بیشتری تخلیه شود.

اما علی رغم عقب نشینی نظامیان ترکیه در مناطق مذکور، اعزام کاروان های نظامی جدید به خاک سوریه ادامه دارد و حتی در حال افزایش است. در سه روز گذشته دست کم سه کاروان نظامی متشکل از 40، 45 و 15 خودرو نظامی از مرز ترکیه – سوریه عبور کرده و در مناطق موسوم به «عاری از تنش» مستقر شده اند.

بر اساس گزارش دیده بان حقوق بشر سوریه شمار خودروهای نظامی و سنگین ارتش ترکیه در مناطق عاری از تنش به بیش از 11 هزار خودرو رسیده است که 7.700 دستگاه از آنها پس از برقراری آتش بس به این مناطق اعزام شده اند. حضور ده ها هزار سرباز را نیز، که برخی تعداد آنها را 12 هزار و برخی 22 هزار تن تخمین زده اند، باید به این ارقام اضافه کرد.

در همین حال گزارش شده است که در این مناطق میان نیروهای ارتش ترکیه و گروه های سوری وابسته به آن از یک سو و ارتش سوریه از سوی دیگر، درگیری های پراکنده در جریان است و در یکی از این موارد روز گذشته یک سرباز سوری کشته شده است.

بر اساس توافقات صورت گرفته در مذاکرات آستانه ترکیه متعهد شده است گروه های افراطی وابسته به خود را، که سوریه، روسیه و ایران آنها را تروریستی می دانند، از این مناطق خارج کند. اما لشکرکشی های روز افزون ترکیه به این مناطق را نمی توان اقدامی در این راستا ارزیابی کرد.

از سوی دیگر، گمانه زنی هایی وجود دارد که ترکیه قصد دارد شهر عین عیسی و مناطق اطراف آن را که اینک تحت کنترل ارتش دموکراتیک سوریه است، تصرف کند. حملات توپخانه ای ارتش ترکیه و حملات زمینی گروه های سوری تحت حمایت ترکیه به این مناطق آغاز شده است.

تحلیل گران و ناظران بحران سوریه عقب نشینی ارتش ترکیه از پست های نظارتی خود را نتیجۀ توافقی با روسیه می دانند که ما به ازای آن آزاد گذاشتن دست ترکیه برای تصرف عین عیسی و افزایش فشار بر نیروهای کرد و مدیریت خودگردان آنها در شمال و شرق سوریه است.

اگرچه اکنون نمی توان صحت یا سقم این گمان را تعیین کرد، اما تقریباً بدیهی است که یکی از مهم ترین اهداف تقویت قوای نظامی ترکیه در خاک سوریه، از آغاز دخالت نظامی این کشور در سوریه، امتیازگیری بوده است و حکومت ترکیه، چنان که روهات باران روزنامه نگار کرد سوری باور دارد، از این امتیازها یک بار برای حمله به الباب و یک بار برای حمله به عفرین استفاده کرده است. بنابراین، محتمل به نظر می رسد که ترکیه یک بار دیگر و این بار برای اشغال عین عیسی از امتیاز این حضور نظامی چشمگیر استفاده کند.

بیستون عباسی