به گزارش کردپرس، آخرین نشست مجلس ترکیه درباره بحث پیرامون لایحه بودجه دولت در سال 2024 با تصویب این بودجه با اکثریت آراء به پایان رسید. 

نشست های مربوط به بحث در مورد لایحه پیشنهادی بودجه دولت برای سال 2024 در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در روزهای 20 اکتبر تا 24 نوامبر برگزار شدند. نشست های برگزار شده در کمیسیون برنامه و بودجه، در 21 جلسه و 70 نشست، 217 ساعت و 59 دقیقه به طول انجامید و 7 هزار و 834 صفحه صورتجلسه در این جلسات تنظیم شد.

نشست های مربوط به بررسی لایحه بودجه در مجمع عمومی مجلس از 11 دسامبر آغاز شد. در مجموع 15 جلسه برگزار شد و 191 ساعت و 13 دقیقه به طول انجامید. 6 هزار و 968 صفحه صورتجلسه از این نشست ها نوشته شد. 

درگذشت حسن بیتمز

یکی از اتفاقات عجیب در این دوره از نشست های بررسی لایحه بودجه سکته قلبی حسن بیتمز نماینده حزب سعادت بلافاصله پس از نطق انتقادی او از سیاست دوگانه دولت ترکیه در قبال مسئله فلسطین بود که منجر به درگذشت او شد. 

حسن بیتمز در آخرین نطق زندگی خود دولت ترکیه را متهم کرد که تنها در سخن دم از همراهی با ملت مظلوم فلسطین می زند و در عمل نه روابط تجاری و نه روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل قطع کرده است. بیتمز دولت ترکیه را متهم کرد که دستانش به خون کودکان غزه ای آغشته است.

درگذشت بیتمز باعث شد تا حزب سعادت شرط لازم برای داشتن فراکسیون در مجلس ترکیه یعنی داشتن دست کم 20 نماینده در مجلس را از دست بدهد. علی فاضل قصاب نماینده حزب جمهوری خواه خلق (CHP) با استعفا از CHP به سعادت پیوست تا این حزب را از انحلال فراکسیون نجات دهد.

رای منفی CHP و DEM پارتی به بودجه

در این سری نشست ها حزب جمهوری خواه خلق (CHP) و  حزب دموکراسی و برابر خلق ها (DEM) به انتقاد از دولت پرداخته و به بودجه رای منفی دادند. 

در یکی از نشست ها میان اوزگور اوزل رهبر جدید حزب مادر اپوزیسیون و نعمان کورتولموش رئیس مجلس ترکیه از حزب عدالت و توسعه (AKP) درگیری لفظی درگرفت.

اوزل با انتقاد از برنامه های بلند مدت دولت ترکیه گفت: «ما در سال 2023 در حالی که باید هدفمان قرار گرفتن در بین 10 اقتصاد برتر جهان باشد است، در حال تلاشیم تا رتبه بودن در 20 اقتصاد برتر جهان را حفظ کنیم. درآمد سرانه ملی ترکیه امروز به رتبه 78 سقوط کرده است.»

اوزل وضعیت اقتصاد ترکیه را در سال اخیر بدترین وضعیت در سال های گذشته ترکیه توصیف کرد و گفت: «ما با دولتی روبرو هستیم که اهداف 2023 تعیین شده در 10 سال پیش را اکنون به 2053 یا حتی 2071 حواله کرده است.»

گفتنی است، بنا بر گزارش نهادهای اقتصادی کسری بودجه ترکیه در سه ماهه اول سال جاری  چیزی در حدود 258 میلیارد لیر ترکیه (معادل 14 میلیارد دلار) بوده است.

وزارت خزانه‌داری و دارایی ترکیه اعلام کرد که درآمدهای این کشور در سه ماه اول سال جاری به بالای 801 میلیارد لیر (معادل 42 میلیارد دلار) رسیده که نزدیک به 31 درصد به صورت سالانه افزایش یافته است.

تراز اولیه - بدون احتساب بهره - در دوره سه ماهه، منفی 172.7 میلیارد لیر (9 میلیارد دلار) و تنها در ماه مارس، کسری بودجه این کشور 32 میلیارد لیر (1.68 میلیارد دلار) بوه است.

بر اساس داده‌های بانک مرکزی، میانگین نرخ تبدیل دلار / لیر در سه ماهه اول18.9 و در مارس 19 بوده است. در حال حاضر هر دلار آمریکا به قیمت 29.34 (نرخ امروز 26 دسامبر) به فروش می رسد. 

«جودت ییلماز» معاون رئیس جمهور ترکیه روز چهارشنبه گفت که در سال 2024 بیش از 40 میلیارد دلار به بودجه دفاعی  این کشور اختصاص خواهد یافت.

این اقدام نشان دهنده افزایش 150 درصدی نسبت به بودجه دفاعی سال جاری و اقدامی دیگر برای تقویت قابلیت‌های دفاعی این کشور است.

ترکیه در سال 2023 حدود 16 میلیارد دلار برای دفاع و امنیت اختصاص داد. پارلمان ترکیه روز سه شنبه گذشته به لایحه تمدید مأموریتی که به نیروهای امنیتی این کشور اجازه می‌دهد عملیات فرامرزی در سوریه و عراق را برای دو سال دیگر انجام دهند، رای مثبت داد. این لایحه با آرای نمایندگان AKP، MHP و حزب خوب تصویب شد.
معاون رئیس جمهور  ترکیه اعلام کرد که دولت این کشور قصد دارد صادرات صنایع دفاعی را دو برابر کند و 6 میلیارد دلار درآمد ترکیه از صادرات صنایع دفاعی را به 11 میلیارد دلار برساند. ییلماز افزود که صنعت دفاعی ترکیه از 80 درصد در سال 2023 به 85 درصد افزایش خودکفایی رسیده است.

افزایش آمار کشتار زنان در ترکیه و درگیری میان نماینده های AKP و CHP

یکی دیگر از درگیری های رخ داده از صحن مجلس موضوع مربوط به افزایش خشونت علیه زنان و آمار بالای کشتار زنان در ترکیه بود. 

در جریان بررسی بودجه وزارت خانواده و وزارت آموزش و پروش، تنش هایی بین نمایندگان AKP  و CHP به وجود آمد.
گیزم اوزجان، نماینده CHP در سخنانی به کشتار زنان اشاره کرد. بر اساس آمارهای رسمی در 11 ماه اول سال 2023 دست کم 286 زن به قتل رسیدند، 218 زن مرگ مشکوک (قتل اثبات نشده و یا به عنوان خودکش نشان داده شده) داشته اند. 142 زن نیز در اثر وضعیت نا امن محیط کار در محل کار خود جان باخته اند. این سخنان با واکنش اوزلم زنگین نماینده ارشد AKP و یکی از نور چشمی های اردوغان مواجه شد که با تمسخر خندید و از جای خود برخاست و دیگر نمایندگان AKP را از صحن مجلس به بیرون هدایت کرد. بعد از به پایان رسیدن سخنان نماینده مذکور نماینده های AKP به صحن مجلس وارد شدند و به نشانه اعتراض مدتی را جلوی سکوی مجلس رو به روی باقی نمایندگان ایستادند.

نماینده CHP با پاکت لیمو به مجلس آمد 

در جریان مذاکرات بودجه، نمایندگان اپوزیسیون که از سیاست‌های دولت AKP در حوزه کشاورزی انتقاد می‌کردند، با برخی محصولات کشاورزی روی تریبون مجلس سخرانی کردند. اورهان سومر، نماینده CHP از حوزه آدانا با یک پاکت لیمو و نان در مجمع عمومی مجلس حاضر شد و در کرسی نطق کرد. سومر گفت که کشاورز با فروش 3 کیلو لیمو هم نمی تواند یک قرص نان بخرد.

انتقال نظامیان به حوزه های رای گیری در کردستان ترکیه برای مهندسی انتخابات مارس 2024

این یکی از برنامه هایی بود که در انتخابات ماه می اجرا شد. ائتلاف حاکم ترکیه برای دستکاری در انتخابات در ساختار جمعیتی برخی از مناطق کردنشین دست برده و شماری از نظامیان را به عنوان شهروند ثبت شده در آن مناطق نشان دادند. برنامه ای که بعد ها از سوی رسانه های کردستان ترکیه همچنین برخی از روزنامه نگاران تبعیدی ترکیه افشا شد و حالا دوباره اخباری از همین موضوع منتشر شده است.

محمت رشدی تریاکی نماینده DEM پارتی در سخنانی در سلسله نشست های بودجه در صحن علنی مجلس گزارشی از آدرس های ایجاد شده در سیستم دولت الکترونیک ترکیه ارائه داد که بر اساس آن در برخی از آدرس ها که یک خانواده 5 نفره باید در آن زندگی کند، بیش از هزار نفر ثبت نفوس شده اند. برای نمونه تنها در یک آدرس شهر ایغدیر، محله پیر سلطان ابدال، کوچه 831. خیابان، شماره 5، هزار و 450 نفر واجد شرایط رای دادن ثبت شده اند. این در حالی است که باید در این آدرس خانواده ای 5 نفره ساکن باشد. به همین ترتیب افراد زیادی در سیستم دولت الکترونیک در این مناطق ثبت نفوس شده اند که اصلا در این شهر زندگی نمی کنند. بر اساس گزارش مذکور بسیاری از افراد که در انتخابات ماه می شرکت کرده اند، آدرس اداره پلیس را به عنوان آدرس خانه داده اند. در این گزارش آدرس های بسیاری آمده که در آنها بین 700 تا هزار و 500 نفر ثبت شده اند و این افراد در انتخابات ماه می رای داده اند.

CHP و DEM پارتی بیانیه مشترک درباره کشته شدن 12 تن از نیروهای نظامی ترکیه در درگیری های کردستان عراق را امضا نکردند

در جریان مذاکرات بودجه امسال، به دلیل کشته شدن 12 تن از نیروهای نظامی ترکیه در درگیری های کردستان عراق بیانیه مشترکی از سوی نمایندگان احزاب مختلف امضا شد. اما  CHP و DEM پارتی اعلام کردند که بیانیه مشترک را امضا نمی کنند. در نهایت این بیانیه در محکومیت تروریسم توسط نمایندگان حزب خوب، AKP و MHP و حزب سعادت امضا شد و در مجمع عمومی خوانده شد. از سوی دیگر CHP بیانیه خود را درباره این عملیات خواند و خواستار برگزاری جلسه غیرعلنی در مجلس و توضیح دولت درباره ضرورت این عملیات در کردستان عراق شد.

دولت باغچه لی در واکنش به سخنرانی نماینده های کرد DEM پارتی مجلس را ترک کرد

 دولت باغچه لی رهبر حزب حرکت ملی (MHP) و یکی از نمایندگان مجلس در آخرین روز از نشست های بودجه 2024، در واکنش به این که نماینده های حزب دموکراسی و برابری خلق ها (DEM) از هیات رئیسه مجلس زمان نطق گرفته بودند، صحن مجلس را ترک کرد.

دولت باغچه لی در پاسخ به پرسش خبرنگاران که بیرون در مجلس ایستاده بودند، گفت: «من نطق اعضای DEM  و CHP را دنبال نمی کنم، اعضای حزب من هم دنبال نمی کنند. من امروز همان کاری را می کنم که دادگاه قانون اساسی باید انجام دهد.»

سری ثریا اوندر راهی بیمارستان شد

«سری ثریا اوندر» نایب رئیس مجلس ترکیه که در جریان بحث های مربوط به بودجه سال 2024 ریاست جمهوری با مشکل فشار خون بالا مواجه شده بود، 40 دقیقه به مجلس وقفه داد. پس از وقفه، گلزار بیچر قاراجا، دیگر نایب رئیس مجلس ترکیه، جلسه را اداره کرد. اوندر نیز به بیمارستان منتقل شد.