به گزارش کردپرس، اسماعیل شمس در این باره می نویسد: حمدالله مستوفی (۶٨۰- ٧٥٠ق) از تاریخنگاران، جغرافیدانان و مستوفیان اواخر دورهٔ ایلخانان مغول است. او از کاتبان خواجه رشیدالدین فضل الله، وزیر ایلخانان و نویسندهٔ جامع التواریخ بود و آداب نگارش تاریخ را از او فرا گرفت. نخستین تالیف حمدالله، تاریخ گزیده است.او این کتاب را در ۷۳۰ق به نام غیاث‌الدین محمد، پسر خواجه رشیدالدین فضل‌الله، تألیف و به او اهدا کرد. حمدالله در کتاب ظفرنامه محتوای تاریخ گزیده را با اندکی تغییر در ۷۵ هزار بیت به سبک شاهنامه فردوسی به صورت نظم درآورده و در ۷۳۵ق به اتمام رسانده است. 

او اضافه می کند:سومین تالیف حمدالله کتابی جغرافیایی به نام نزهة القلوب است که در سال ۷۴۰ق به زبان فارسی نوشته شده است. مؤلف کتاب را در یک فاتحه (شامل دیباچه و مقدمه) و سه مقاله در یک جلد تنظیم کرده است. در نخستین تصحیح نزهة القلوب که توسط گای لسترنج انجام شد، مقالۀ اول که شامل تکوین موالید ثلاثه معدن و نبات و حیوان و مقاله دوم در ذکر انسان نیامده‌اند. کتاب تنها دربرگیرندۀ مقاله سوم است که اختصاص به « صفت بلدان و ولایات و بقاع» دارد و خود به ۴ قسم تقسیم شده است. کاک صلاح‌الدین آشتی هم تنها همین مقالهٔ سوم را به زبان کُردی ترجمه کرده است و البته باید گفت آنچه در همه جا به نام نزهة القلوب مشهور است، همین مقاله سوم است.

شمس ادامه می دهد: مطالب اصلی کتاب حمدالله که آن را شرح جغرافیای ایران زمین می‌نامد، در ۲۰ باب با عراق عرب شروع می‌شود و با گیلان خاتمه می یابد. کردستان موضوع باب دهم است. حمدالله درباره ولایات کردستان می‌نویسد: «و آن شانزده ولایتست و حدودش به ولایات عراق عرب و خوزستان و عراق عجم و آذربایجان و دیاربکر پیوسته است». این ۱۶ ولایت عبارت بودند از: آلانی، الیشتر، بهار، خفتیان، دربند تاج خاتون، دربند زنگی، دزبیل، دینور، سلطان آباد چمچال، شهر زور، کرمانشاه، کرند و خوشان، کنگاور، مایدشت، هرسین و وسطام(همو، ۱۰۷- ۱۰۹). باید گفت که کردستان مورد نظر حمدالله ولایت کردستان در دورهٔ سلیمانشاه ایوه(مقتول ۶۵۶ق ) است و او اوضاع دیگر شهرهای کُردی را در ذیل عراق عرب، آذربایجان، ارمینیه، روم، عراق عجم، دیار مضر، دیار ربیعه، دیاربکر، لر کوچک و ... آورده است. متٲسفانه لسترنج سلیمان‌شاه ایوه را با سلیمان، برادرزاده سلطان سنجر سلجوقی اشتباه گرفته و این اشتباه او بعدها توسط پژوهشگران تکرار شده است.

او تصریح می کند: به جرٲت می‌توان گفت هیچ تاریخنگار فارسی‌زبانی در دوران بعد از اسلام تا زمان مغولان به اندازهٔ حمدالله مستوفی به کُرد و کردستان نپرداخته است و این موضوع بیش از هرچیز به شغل مستوفی‌گری او در بخش‌هایی از کردستان و پس از آن به رابطه نسبی او با کُردان برمی‌گردد. او در تاریخ گزیده  یکی از طوایف ساکن شهر قزوین را حلوانیان می‌داند و درباره آن‌ها می‌نویسد:«اصلشان از شهر حلوان[سرپل زهاب امروزی] است. مردمی صاحب جاه و عمل پیشه‌اند. از ایشان شمس الدین ابوالحارث جد مادری پدرم مدتی والی ری بود و نعمت وافر داشت»(٨۰۱).

گفتنی است؛ «صلاح الدین آشتی»، نویسنده، مترجم و زبان شناس مهابادی سال گذشته نیز به پاس سال ها فعالیت ادبی و فرهنگی در عرصه تالیف و ترجمه جایزه طلایی «ابراهیم احمد» را دریافت کرد.