خبرگزاری کردپرس _ استان کرمانشاه به‌عنوان زیست‌بوم شماری از اولین‌های بشر، از کانون‌های حیاتی گردشگری در ایران است؛ اخیراً آثار سکونت بشر با قدمتی فراتر از هر نقطه‌ای در غرب آسیا کشف شد و چند روز پیش هم از سنگ‌نوشته مرزی مردوک‌آپال متعلق به شهر سرپل‌ذهاب رونمایی شد که نشان می‌دهد ۱۱۶۰ سال قبل از میلاد مسیح، اینجا منطقه مرزی مهمی بوده و مهم‌تر آنکه سند اولین کتابت در ایران باستان محسوب می‌گردد.
در استان کرمانشاه، چهار هزار و دویست اثر ثبت‌شده ملی، چندین محوطه باستانی، سه اثر ثبت‌شده جهانی و آثار بی‌شمار ثبت‌نشده‌ای وجود دارد که جملگی، می‌توانند کرمانشاه را به قطب گردشگری ایران تبدیل کنند؛ درحالی‌که همه‌ی این‌ها، فقط در حوزه‌ی گردشگری تاریخی مطرح هستند و کرمانشاه، ظرفیت انواع مختلف از گردشگری را دارا است.
در تعریف مرسوم و معمول از گردشگری و تا حدود یک دهه قبل، آن را فعالیتی می‌دانستند که طی آن فرد، به مکانی غیر از مکان عادی زندگی خود، مسافرت کرده و حداقل یک‌شب و حداکثر یک سال در آنجا اقامت می‌نمود؛ اما این تعریف با رواج انواعی از توریسم اقتصادی، آموزشی، درمانی و... دچار خدشه شد و در ادامه، حتی شرط مسافرت هم با رواج توریسم مجازی (به‌ویژه در دوره کرونا) دچار دگرگونی و تحول بیشتری شد.
در اهمیت صنعت توریسم، همین بس که فقط دریافت‌های دلاری گردشگری بین‌المللی (و نه داخلی) در سال ۲۰۱۹ به رقم یک هزار و ۵۸۶ میلیارد دلار بالغ گرده که بعد از صنایع شیمیایی با درآمد (یک هزار و ۹۳۳ میلیارد دلار) و نفت و گاز با درآمد (یک هزار و ۹۶۰ میلیارد دلار)، دارای سومین جایگاه برتر بین صنعت‌های جهان است و از این نظر، بالاتر از محصولات خودرو و مواد غذایی جای دارد.
حجم رقم درآمدی از گردشگری بین‌المللی را وقتی متوجه می‌شویم که بدانیم درآمد صادراتی ما در سال، به ۵۰ میلیارد دلار نمی‌رسد و اگر صادرات محصولات نفتی و پتروشیمی را حذف کنیم، یک‌صدم رقم مذکور هم درآمد خارجی نداریم. یا در سال گذشته، دو کشور همسایه (امارات و ترکیه) تقریباً برابر با کل فروش نفت ما، از توریسم درآمد کسب کرده‌اند.
درآمد ایران در سال گذشته از صنعت گردشگری، ۳.۷ میلیارد دلار بوده است. طبق بررسی معاونت امور کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران، کشورمان در شاخص توسعه گردشگری و سفر، با کسب امتیاز ۳.۷۲ در جایگاه ۷۳ در بین ۱۱۹ کشور جهان قرار دارد. ضمناً توریسم بزرگ‌ترین صنعت خدماتی حال حاضر دنیا محسوب می‌گردد؛ در حال حاضر بیش از یک میلیارد نفر از مردم جهان، حداقل یکبار در سال، سفر توریستی و گردشگری دارند و این صنعت بالغ‌بر ۱۱ درصد از تولید ناخالص، ۱۰ درصد از اشتغال، ۵ درصد از صادرات و ۵ درصد از سرمایه‌گذاری جهانی را به خود اختصاص داده است.
اما گردشگری انواع مختلفی دارد که گردشگری تاریخی، مهم‌ترین آن‌ها و به بازدید از موزه‌ها، مکان‌ها و ابنیه تاریخی مربوط می‌شود و چنانکه اشاره شد، استان ما هم‌ظرفیت بسیار بالایی در این زمینه دارد و جزو ۵ استان پرظرفیت گردشگری در ایران قلمداد می‌شود. همین ظرفیت‌ها هم موجب گردیده تا گردشگری به‌عنوان یکی از سه مزیت نسبی استان تعریف شود.
باید عنایت داشت که بالغ‌بر ۴۰ نوع مختلف از گردشگری وجود دارد. در سند آمایش سرزمین، بر ۵ نوع گردشگری برای توسعه استان تصریح‌شده است؛ اما کرمانشاه به‌جز گردشگری تاریخی، طبیعی، درمانی، مذهبی، جنگی (راهیان نور)، دارای ظرفیت بالایی برای گردشگری فرهنگی، بوم‌گردی، خوراک، آموزشی، روستایی، بازاری و تجاری است.
یکی از ویژگی‌های مهم و ارزش‌آفرین گردشگری، پایدار بودن آن است. گردشگری پایدار، باید علاوه بر ایجاد فرصت‌هایی برای اکنون، در آینده هم نیازها را جبران کند. همچنین از ویژگی‌های صنعت گردشگری، ماندگاری گردشگران و مراجعه مجدد به مقاصد گردشگری است. موضوعی که اتفاقاً از معضلات گردشگری استان ما است. رئیس انجمن راهنمایان گردشگری با اشاره به اینکه «ماندگاری گردشگران در کرمانشاه پایین است»، اضافه کرده: «متأسفانه غیر از اماکن تاریخی، هیچ جاذبه‌ی شهری در کرمانشاه برای ماندگاری گردشگران وجود ندارد». واقعیت آن است که ماندگاری و پایداری توریسم، نیازمند شروط مختلفی است که ازجمله می‌توان توجه به زیرساخت‌هایی مانند شهربازی، تله کابین، سورتمه، پل معلق، موزه‌های مدرن و خصوصاً اقامتگاه مناسب و نیز سرویس‌های بهداشتی مرتب و تمیز، اشاره کرد.
در استان کرمانشاه، علیرغم جاذبه‌های گردشگری متعدد، اگر گردشگری هم مقصد خود را کرمانشاه تعیین کند، معمولاً فقط یکبار آن را به‌عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب کرده و برای بار دوم تمایل چندانی برای سفر به این استان ندارد.
در بحث گردشگری، مفهوم مهمی به نام امنیت گردشگری هم وجود دارد که مفهوم امنیت، فقط معنای مرسوم آن نیست و بلکه شامل مواردی از قبیل امنیت جاده‌ای، سهولت دسترسی به‌وسیله ارتباطی، ایمنی پرواز، تشریفات اداری، سهولت دریافت ویزا، پوشش کامل بیمه‌های سفر، نوع برخورد پرسنل اداری و انتظامی، فعالیت کسبه، دسترسی به غذا و اسکان راحت، قیمت‌های منصفانه و عدم محدودیت‌های مختلف را شامل می‌شود.
دو ابزار مهم گردشگری، خودروهای شخصی و پروازهای هوایی است؛ اما جدای از مشکلات فرودگاهی، تنها پروازهای کرمانشاه به تهران و مشهد است و عملاً گردشگران استان‌های جنوبی و شمالی کشور برای سفر به کرمانشاه، مشکل پروازی دارند. بماند پروازهای خارجی که عملاً توریسم بین‌الملل را از ما دریغ کرده است.
در بحث انواع حمل‌ونقل، باید به حمل‌ونقل ریلی هم اشاره کرد که هنوز سوت قطار بعد از کرمانشاه، به صدا درنیامده است و قبل از کرمانشاه هم دارای قطارهایی با سرعت بسیار پایین و کوپه‌هایی فرسوده است. وضعیت راه‌های آسفالته بهتر است ولی همان‌ها هم با انواعی از ماشین سنگین‌های ترانزیتی و راه‌بند، کامیون‌های در حال انتقال محصولات کشاورزی (درحالی‌که مرتب از آن‌ها، کاه و یونجه و چغندر به سمت ماشین‌های پشت سر پرت می‌شود)، تردد احشام و چهره‌ی نازیبا و پر از آشغال حاشیه جاده‌ها، خیلی از مسافرین را برای برگشت مجدد، دچار تردید جدی می‌کند.
باید البته این را هم از خود بپرسیم که ما در کلان‌شهر کرمانشاه با نیمی از جمعیت استان، چه جاذبه‌هایی برای نگه داشت گردشگران داشته یا بناکرده‌ایم؟ تله‌کابین داریم یا شهربازی؟ وقتی گردشگر نهایتاً ۲ ساعت هم گذاشت تا طاق‌بستان را دید و عکس یادگاری هم گرفت، بعدازآن باید چه کند و کجا و چگونه به تفریح و گذران اوقات خوش، مشغول شود؟
از مشکلات دیگر حوزه گردشگری کرمانشاه، عدم رویدادسازی و برگزاری فستیوال‌ها است درحالی‌که انواعی از جشن‌ها و رسوم محلی وجود دارد و مراسم آیینی بی‌نظیری هم در نقاط مختلف استان کرمانشاه رواج دارد. ضمناً کرمانشاه از چند سال قبل به‌عنوان شهرِ خوراکِ برگزیده توسط یونسکو معرفی‌شده است؛ طی این چند سال چند اِلمان مربوط به خوراک یا چند رویداد و جشنواره قابل‌توجه خوراک در این استان برگزارشده است؟
از ظرفیت‌های مغفول استان، بحث موسیقی، نواها و آلات و ادواتی است که خاص استان کرمانشاه است؛ از ساخت تنبور تا نواختن آن، دف‌نوازی‌های جمعی و آیینی، رسوم و جشن‌های خاص نوروزی ما و ... از ظرفیت‌های مهم کرمانشاه هستند که در کنار انواعی از میراث معنوی، می‌توانند در سطح جهانی رقابت کنند. کرمانشاه نه‌فقط هندوستان ایران که استان زیبای چهارفصل کشورمان هم می‌باشد. در فصل زمستان در دونقطه شرقی و غربی استان یعنی سنقر در شرق و سومار در غرب، اختلاف دمایی حدوداً ۴۰ درجه‌ای وجود دارد، اما تاکنون هیچ استفاده‌ای از این فرصت و ظرفیت گردشگری نشده است.
و بالاخره با توجه به منابع آبی زیاد در استان و خصوصاً سراب‌ها و آبشارها، باید حداکثر استفاده از آن‌ها هم در بحث گردشگری صورت می‌پذیرفت؛ اما متأسفانه تاکنون گردشگری آبی در استان اصلاً موردتوجه نبوده است و حتی مردم استان خودمان هم برای این منظور، به استان‌های هم‌جوار مراجعه می‌کنند.
در باب گردشگری و ظرفیت‌های مهم کرمانشاه در صنعت آن، سخن بسیار است و فقط به این بسنده می‌کند که بیستون، تاق بستان، معبد آناهیتا، طاق گرا، گور دخمه اسحاق وند، تکایای بیگلربیگی و معاون‌الملک، بوستان کوهستان، منطقه ثبت‌شده هورامان، بازار سنتی، سراب‌های نیلوفر، هرسین، صحنه، روانسر، معرفی کرمانشاه به‌عنوان شهر غذا، غار قوری قلعه، غار پراو، کاروانسراهای شاه‌عباسی و ماهیدشت، آبشار پیران، آثار تاریخی کشف‌شده از دوره نئاندرتال و قبل‌تر، صنایع‌دستی و میراث‌های معنوی و محلی اعم از لباس و بازی‌ها و معماری سنتی و زندگی عشایری، در هر کشوری از جهان اگر می‌بود، می‌توانست به‌تنهایی سهم بسیار ارزنده‌ای از صنعت توریسم بین‌المللی را به خود اختصاص دهد.
منبع: آوای کرمانشاه
نظر شما