به گزارش خبرنگار کردپرس، امروزه بیماریهای ویروسی صنعت طیور را به شدت در مرز خطر قرار داده به طوری که اخیراً شیوع بیماری نیوکاسل در مرغداریهای سطح کشور و به تبع آن استان کردستان شدت گرفته و همین امر باعث شده تا اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از گسترش این بیماری توسط شبکه دامپزشکی انجام شود.

این دستور که در جریان بازدید میدانی مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور سازمان دامپزشکی کشور از تعدادی واحدهای پرورشی استان و بررسی تحلیل وضعیت درگیری این واحدها به فرم ولوژنیک بیماری نیوکاسل ابلاغ شده؛ در 9 شهرستان استان کردستان به صورت کامل در جال اجرا شدن است اما اجرای این دستورالعمل برگرفته از قانون دامپزشکی در شهرستان قروه با ممانعت 42 مرغدار مواجه شده به طوری که به مقاومت در برابر رعایت این بخشنامه پرداخته و دست به تجمعات اعتراضی می زنند. یک بار در جهاد کشاورزی، یک بار در فرمانداری و اخیراً هم در دفتر امام جمعه دست به تجمع زده اند؛ تجمعی که به نظر می رسد چندان سلامت عمومی جامعه در آن لحاظ نمی شود!

نگاه قانون به سلامت عمومی

رعایت تزریق واکسن و عقیم سازی کود در واقع برای سلامت طیور و البته حفظ سلامت عموم جامعه است. به گفته مدیرکل دامپزشکی کردستان اقدامات لازم برای مدیریت بیماری نیوکاسل، هم به مرغدار کمک می کند و هم در سلامت جامعه نقش دارد.

«مجتبی ورمقانی» با تأکید بر اجرای قانون، در گفت و گو با خبرنگار کردپرس بیان کرد که «باتوجه به رخدادهای بیماری، بروز تلفات و معدوم سازی چندین کانون آلوده در واحدهای طیور گوشتی کردستان و به منظور کاهش و مختومه کردن کانون های بیماری، محدودیت هایی در خصوص فاصله جوجه ریزی واحدهای گوشتی از ابتدای مهر ماه سال جاری در نظر گرفته شده است».

به گفته او در دهگلان و مریوان چند کانون آلوده شناسایی و اقدام به حذف سریع گله های درگیر بیماری شد و اگر اقدامات پیشگیرانه در این دو شهرستان صورت می گرفت این مرغداریها آلوده نمی شدند و این همه ضرر نمی کردند.

«ورمقانی» اعتراضات مرغداران قروه ای را نادرست دانست. «این یک بحث تخصصی بوده و با سلامت عموم جامعه در ارتباط است لذا اینکه مرغداران در برابر تزریق واکسن و عقیم سازی کود مقاومت می کنند نه تنها به نفع سلامت جامعه نیست بلکه برای خود مرغدار هم آسیب به همراه دارد».

هزینه تزریق واکسن بالا نیست

یک از موارد اعتراضی مرغداران در خصوص هزینه واکسن است. هزینه ای که مرغدار آن را زیاد می داند و اعتقاد دارد نمی صرفد اما مستندات متولیان دامپزشکی نشان می دهد که نه تنها هزینه واکسن بالا نیست بلکه نسبت به هزینه تولید پایین هم هست.

در همین زمینه سرپرست دامپزشکی شهرستان قروه بیان کرد که «تزریق واکسن چندان هزینه ای ندارد و بسته به نوع واکسن متفاوت است و البته این هزینه کرد به اندازه هزینه ای که بعد از درگیری بیماری باید داشته باشند اصلاً قابل مقایسه نیست».

«پویا علی محمدزاده» که اخیراً به سرپرستی شبکه دامپزشکی شهرستان قروه منصوب شده و اجرای این بخشنامه قانونی را در دستور کار خود قرار داده از ضعف بهداشتی در بسیاری از مرغداری ها گفت. «بسیاری از مرغداریهای شهرستان از نظر وضعیت کوره های لاشه سوز و دستگاه های ضدعفونی و دیگر موارد بهداشتی چندان استاندارد نیستند و حتی دیوارهای مرغداری ها باید قابل شست و شو باشند اما این مهم رعایت نشده است».

همین مسئله رعایت نکردن استانداردهای بهداشتی لازم توسط مرغداران نشان می دهد احساس مسئولیت این واحدهای تولیدی نسبت به وظایف خود تا چه میزان مشکل و ضعف دارد.

تزریق آشامیدنی ایمن نیست

سرپرست دامپزشکی قروه با بیان اینکه تمامی این محدودیت ها برای حفظ سلامت جامعه است در گفت و گو با خبرنگار کردپرس به این نکته اشاره کرد که «توجیه مرغداران جدای از هزینه کرد این است که تزریق را به شیوه آشامیدنی انجام می دهند در حالی که این شیوه تزریق، از آلودگی جلوگیری نمی کند و به اندازه واکسن تزریقی ایمنی ندارد».

مطابق اظهارات «محمدزاده» هرگونه هزینه ای که برای تولید می شود به نفع خود تولید کننده خواهد بود و رعایت نکات بهداشتی نه تنها مانع تولید نیست بلکه در روند کیفیت تولید اثربخش است.

آلودگی قروه هزینه بردار است

یکی دیگر از توجیهات مرغداران قروه ای که باعث شده خود را موظف به اجرای تزریق و عقیم سازی نکنند این است که چون شهرستان قروه هنوز آلوده نیست اجرای این دستورالعمل لزومی ندارد؛ یک توجیه غیرتخصصی و البته خطرناک!

باید گفت این یک مسئله تخصصی است و تشخیص ضرورت داشتن یا نداشتن، آن طور که مدیرکل دامزپشکی کردستان می گوید به دست مسئولان فنی دامپزشکی است و نمی توان برای این گونه موارد نظر غیرتخصصی داد.

به گفته «مجتبی ورمقانی» کانون بیماری ها در مرغداریهای قروه در سال جاری نسبت به سال قبل دو برابر افزایش پیدا کرده است و همین مسئله تسریع در عقیم سازی و واکسیناسیون را می طلبد.

همین طور سرپرست دامپزشکی قروه هم با اشاره به بند چهارم این بخشنامه عنوان کرد که «این یک دستورالعمل قانونی است و باید در همه استان های کشور اجرایی شود و عنوان نشده که فقط در کانون های آلوده باشد و آنچه مرغداران روی آن دست گذاشته اند مربوط به بند چهار است که گفته شده نظارت دقیق بر عقیم سازی کود مرغی به خصوص در کانون های آلوده صورت گیرد؛ این یعنی در همه مرغداری ها باشد اما در کانون های آلوده ویژه تر نظارت باید داشت».

به گفته «پویا علی محمدزاده» اگر شهرستان قروه تبدیل به کانون آلودگی شود دیگر این محدودیت های کوتاه مدت پاسخ گو نیستند و باید محدودیت های بلند مدت را لحاظ کرد و این کار هزینه ها را افزایش می دهد و حتی ممکن است مانع جوجه ریزی هم شود.

کمبود مرغ با تلفات در مرغداریهای قروه

در همین سال جاری بود که مدتی کمبود مرغ در شهرستان قروه رقم خورد و یکی از دلایل همین کمبودی به گفته متولیان دامپزشکی شهرستان تلفاتی بود که در دو واحد از مرغداریها صورت گفت.

این تلفات براساس اظهارات «محمدزاده» به دلیل بیماری برونشیت بود که در یکی از این مرغداری ها از 20 هزار قطعه 11 هزار تلفات داشتند و در دیگر مرغداری هم از 40 هزار قطعه 18 هزار تلفات اتفاق افتاد.

در واقع مطابق سخنان این مسئول حوزه دامپزشکی اگر اقدامات بهداشتی به موقع صورت نگیرد و پیشگیری نشود تلفات نیوکاسل بیشتر از برونشیت هم خواهد بود و آن وقت با بحران جدی کمبود مرغ در سطح شهرستان مواجه خواهیم شد.

مرغداران تعهد نمی دهند

سرپرست دامپزشکی قروه از راهکاری برای اجرای این دستورالعمل قانونی توسط مرغداران گفت. راهکاری که باز هم مورد موافقت مرغداران قرار نگرفته است. «محمدزاده» این راهکار را شامل تعهد محضری دانست. «تعهدنامه ای را تنظیم کردیم و از مرغداران درخواست شده که آن را امضا کنند تا در جوجه ریزی بعدی این اقدامات بهداشتی را انجام دهند اما زیر بار نمی روند و حتی همان تعداد اندکی که تعهد داده اند را هم تهدید کرده اند».

در این تعهدنامه آمده است که «باتوجه به الزامات قانونی سازمان دامپزشکی کشور در خصوص سالم سازی و عقیم سازی کود مرغی بلافاصله پس از پایان دوره پرورشی زیر نظر مسئول فنی مربوط و استفاده از واکسن نیوکاسل به شکل تزریقی، مرغدار متعهد می شود که نسبت به رعایت موارد مذکور و همکاری با مسئول فنی فارم و شبکه دامپزشکی شهرستان اقدام نموده و در غیر این صورت شبکه دامپزشکی مجاز خواهد بود نسبت به جوجه ریزی دوره بعد ممانعت نموده و بدین وسیله حق هرگونه اعتراضی را از خود سلب می نماید».

ارائه این تعهدنامه که تنها برای مرغداران قروه به دلیل مخالفت با اجرای قانون مربوط صورت گرفته نشان می دهد تا چه میزان متولیان شبکه دامپزشکی در برابر اجرای قانون با فشار و مشکلات فراوان مواجه هستند چرا که اگر مرغداران تابع قانون می بودند دیگر نیازی به این مسایل اداری پیچیده هم نبود.

استاندار: قانون با قاطعیت اجرا شود

در همین زمینه خبرنگار کردپرس در پیامی از استاندار کردستان درخواست بررسی وضعیت را داشت که «اسماعیل زارعی کوشا» در پاسخ بیان کرد «در تمامی شهرستان ها این دستورالعمل اجرا شده و فقط شهرستان قروه است که استنکاف می کنند لذا دستور داده ام که با قاطعیت بایستند و اقدامات بهداشتی لازم انجام شود».

فرماندار شهرستان قروه هم در همین زمینه صراحتاً اعلام کرد که مباحث بهداشتی تعامل پذیر نیست و نباید سلامت عمومی جامعه را نادیده گرفت لذا اجرای این بخشنامه ضروری بوده و مرغداران هم باید متعهد به این کار شوند.

هشدار درباره اجرا نشدن برنامه بهداشتی

این اقدام مرغداران قروه ای در حالی است که چندی پیش خود معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور در رسانه ها اعلام کرده بود که براساس بررسی ها این احتمال وجود دارد که در برخی از مناطق برنامه ابلاغی به طور جدی عمل نشده باشد.

به گفته «بهمن نقیبی» اگر توصیه های متولیان دامپزشکی مبنی بر استفاده از واکسن، رعایت مسایل زیستی، قرنطینه ای و بهداشت جدی گرفته شود، سطح بیماری نیوکاسل کاهش می یابد، باید دانست که این بیماری از جمله خطرهایی است که صنعت پرورش طیور را مورد تهدید جدی قرار می دهد. (بیماری نیوکاسل تهدیدی جدی علیه صنعت طیور)

مرغداران معیشت و تولید را بهانه نکنند

اینکه 42 مرغدار قروه ای با بهانه قرار دادن معیشت و بحث تولید و اشاره کردن به سخنان رهبری و تحصن های پی در پی به همراه دست به دامن امام جمعه شدن و او را در مسیر دوگانه مردم و قانون گذاشتن و فیلمبرداری و جوسازی رسانه ای؛ می خواهند زیربار اجرای بخشنامه قانونی که سلامت مردم را شامل می شود، نروند یک نوع اقدام نادرست است و خطرناک.

یکی از اصول کنترل و کاهش شیوع و گسترش بیماری های عفونی طیور در بین مرغداری ها رعایت دستورالعمل های دامپزشکی برای عقیم سازی یا عمل آوری کود در محل مرغداری، قبل از خروج و حمل آن و جلوگیری از پراکنده شدن کود در محیط اطراف است.

امروزه واکسیناسیون به عنوان یکی از مهمترین عوامل پیشگیری از بیماری های ویروسی از جمله نیوکاسل و آنفلوانزا در صنعت طیور مطرح است. واکسیناسیون یکی از ارزانترین و اقتصادی ترین راه های ممکن در پیشگیری از تلفات به دلیل بیماری ها بوده و موجب فعال شدن دستگاه ایمنی بدن پرنده و در نتیجه افزایش ایمنی بدن در مقابل بیماری ها می شود.

در میان راه ها و روش های موجود، واکسیناسیون به عنوان یکی از ابزارهای پرارزش در پیشگیری از بروز بیماریهای مختلف مطرح شده و که در کشور تلفات و خسارات اقتصادی ناشی از بیماری ها در گله های طیور وجود دارد که یکی از دلایل اصلی آن را می توان ناشی از بی توجهی پرورش دهندگان از اصول مربوط به پیشگیری از بیماری ها به ویژه واکسیناسیون دانست.

با این وصف باید گفت مرغداران نمی توانند مباحث غیراصولی همانند معیشت و یا هزینه بردار بودن واکسیناسیون و یا سخت گیری را به میان کشیده و با بهره برداری نادرست از سخنان رهبری، سلامت عمومی جامعه را به خطر بیاندازند. در اینجا می طلبد تمامی متولیان امر و نهادهای نظارتی قانون و اجرای قانون را مقدم بر هر مسئله دیگری در راستای حفاظت از سلامت عموم جامعه بدانند./

* گزارش: زیبا امیدی فر