خبرگزاری کرد پرس، با توجه به فراوانی خودکشی، قتل و دیگر جرم و جنایات و آسیب های اجتماعی مانند اعتیاد در سنین پایین میزگردی را با هدف بررسی این آسیب ها برگزار و از آقایان دکتر امیرهوشنگ رحمتی پور به عنوان حقوقدان، دکتر صلاح الدین منوچهری مدرس اقتصاد دانشگاه کردستان، دکتر آمنه حاجی کرم دکترای مشاوره، دکتر لقمان امامقلی استادیار دانشگاه کردستان و دکتر فایق یوسفی دانشیار دانشگاه علوم پزشکی کردستان دعوت کرد تا این آسیب ها را در ابعاد مختلف حقوقی، جامعه شناسی، اقتصادی و روان شناسی مورد بحث و بررسی قرار دهند.

دکتر فایق یوسفی دانشیار دانشگاه علوم پزشکی کردستان در ابتدای این میزگرد بیان کرد که یکی از عوامل وقوع آسیب های اجتماعی در جامعه نبود و یا خلا قانون متناسب با ناهنجاری های اجتماعی است که دکتر امیرهوشنگ رحمتی پور به عنوان حقوقدان در این رابطه بیشتر توضیح خواهد داد.

مشکلات حقوقی در زمینه آسیب های اجتماعی

حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری در این میزگرد گفت: در رابطه با آسیب های اجتماعی همیشه در بحث حقوقی مشکلاتی داشته و با توجه به اینکه قانون خاصی در این رابطه وجود ندارد تا امروز نتوانسته ایم برای پیشگیری از این آسیب ها اقدامی انجام دهیم.

دکتر امیرهوشنگ رحمتی پور افزود: بدون شک ریشه تمام جرائمی مانند سرقت، قتل، خودکشی و ... ناشی از وجود آسیب های اجتماعی در جامعه است که این ناهنجاری های اجتماعی همیشه دامنگیر جامعه بوده و خواهد بود.

وی اظهار کرد: مباحث حقوقی بسیاری از برنامه اول توسعه کشور تا برنامه ششم برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی مطرح شده و هر چند که کم بوده اما می تواند در آینده نزدیک مثمر ثمر باشد.

این حقوقدان ادامه داد: یکی از مهمترین ناهنجاری هایی که امروزه در بحث آسیب های اجتماعی ما با آن سروکار داریم، بحث اعتیاد است که قشر عمده ای از افراد بین 25 تا 35 سال را دربرگرفته و متاسفانه قانون هم در این رابطه بحث خاصی را نداشته و تنها به عنوان یک بیمار به کسی که اعتیاد دارد نگاه کرده و هیچ مجازاتی هم ندارد و نهایت مجازات برای افراد معتاد انتقال آنان به کمپ های ترک اعتیاد است که آن هم بعد از دوره درمان دوباره به روال عادی مصرف مواد مخدر بازمی گردند.

رحمتی پور یادآور شد: اگر بخواهیم به صورت جدی در برابر آسیب های اجتماعی بایستیم باید قوانین و مقررات بازدارنده را تصویب کنیم تا بتوان از بسیاری از این آسیب ها پیشگیری کرد.

مشکلات اجتماعی نیز یکی دیگر از عوامل ایجاد آسیب های اجتماعی است که دکتر یوسفی به آن اشاره کرد و از این رو از دکتر صلاح الدین منوچهری مدرس اقتصاد دانشگاه کردستان خواست تا در این خصوص توضیحاتی را ارائه دهد.

اقتصاد زیربنایی برای طرح مسایل اقتصادی

مدرس اقتصاد دانشگاه کردستان نیز در خصوص بررسی آسیب های اجتماعی از منظر اقتصادی گفت: اقتصاد جزو مهمترین زیربناهای یک جامعه بشری است و با یک نگاه به کشورهای جهان می توان دید هر کشوری که آسیب های اجتماعی کمتری دارد، از نظر اقتصادی وضعیت بهتری دارد.

دکتر صلاح الدین منوچهری افزود: اگر در بحث آسیب های اجتماعی مانند طلاق، اعتیاد و ... ریشه یابی کنیم، تنها به یک مورد می رسیم که آن هم بحث مشکلات اقتصادی است و در جامعه ای که مشکلات اقتصادی حاکم باشد، آسیب های اجتماعی نیز بیشتر خود را نمایان می کند.

وی اظهار کرد: وقتی در رابطه با یک ناهنجاری اجتماعی مانند اعتیاد با افرادی که درگیر هستند صحبت کنیم، می بینیم که مشکلات اقتصادی در این بین بیش از دیگر مشکلات خود را نشان می دهد و وقتی فرد وضعیت اقتصادی خود و خانواده اش را نامطلوب می پندارد، ناخداگاه به سمت ناهنجاری های اجتماعی کشیده می شود.

مدرس اقتصاد دانشگاه کردستان ادامه داد: وقتی فردی بیکار است و از نظر اقتصادی نیز وضعیت مطلوبی ندارد به سمت سرقت، فروش مواد مخدر، زورگیری و ... می رود، در حالی که با ایجاد اشتغال مناسب برای این افراد، دیگر زمینه ورود به ناهنجاری های اجتماعی باقی نمی ماند.

منوچهری یادآور شد: البته هستند افرادی که از نشر اشتغال و درآمد هیچ مشکلی ندارند و تنها از روی مشکلات روحی و روانی که دارند دست به اعمال مجرمانه می زنند که باید ریشه این رفتار نیز مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان از وقوع آن پیشگری کرد.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی کردستان در ادامه این میزگرد بیان کرد که خلا قانون و مشکلات اقتصادی بدون شک از عوامل اصلی آسیب های اجتماعی هستند اما باید از منظر روانی نیز این موضوع بررسی شود که دکتر آمنه حاجی کرم دکترای مشاوره در این خصوص صحبت خواهند کرد.

اقتصاد نقش مهمی در آسیب های اجتماعی دارد

دکترای مشاوره و روانشانسی نیز در این میزگرد گفت: همانگونه که دکتر منوچهری بیان کردند، اقتصاد می تواند در آسیب های اجتماعی نقش مهمی داشته باشد اما در خانواده هایی که از نظر اقتصادی وضعیت مطلوبی نیز دارند ما شاهد برخی ناهنجاری های اجتماعی هستیم.

دکتر آمنه حاجی کرم افزود: بیشتر آسیب های اجتماعی که در خانواده های بدون مشکلات اقتصادی پیش می آید مربوط به خانواده هایی است که هم مادر و هم پدر خانواده شاغل هستند و فرزند نیز در خانواده دچار یک نوع سرگردانی شود.

وی اظهار کرد: البته در خانواده هایی که فرزند نیز ندارند باز هم مشکلات وجود دارد و به عنوان مثال وقتی آقا و خانم از سر کار به خانه باز می گردند آقا انتظار استراحت را دارد در حالی که خانم باید شغل دوم خود که خانه داری است را نیز به دوش بکشد.

این مشاور روانشناسی ادامه داد: وقی که خانم خانه این تعارضات را می بیند دچار یک نوع آشفتگی شده و همین مسئله می تواند منجر به اختلاف میان زن و مرد شده و در نهایت نیز آسیب اجتماعی به نام طلاق را در پی داشته باشد.

وقوع آسیب های اجتماعی از نگاه جامعه شناسی یکی دیگر از مباحثی بود که دکتر یوسفی در ادامه این میزگرد به آن اشاره کرد و از این رو دکتر لقمان امامقلی جامعه شناس و استادیار دانشگاه کردستان در این خصوص توضیحاتی را ارائه داد.

آسیب اجتماعی به معنای آسیب زدن به دیگران است

جامعه شناس و استادیار دانشگاه کردستان نیز در این رابطه گفت: قبل از اینکه بخواهیم یک مسئله را از دیدگاه روانی، حقوقی، اجتماعی و ... بررسی کنیم باید اول بدانیم که خود آسیب اجتماعی به چه معنایی است.

دکتر لقمان امامقلی افزود: برای این واژه تعریف های فراوانی صورت گرفته و در جایی اشاره شده که آسیب اجتماعی به معنای یک نوع بی نظمی در اجتماع است و هنگامی که جامعه دارای قانون و مقررات خاصی بوده و فردی از این قوانین تخطی می کند، بی نظمی اجتماعی صورت می گیرد.

وی اظهار کرد: تعریف دیگر از آسیب اجتماعی این است که یک نوع نابهنجاری است که افراد در تخطی از یک سری عضوهای حاکم بر جامعه آن را ایجاد می کنند.

جامعه شناس و استادیار دانشگاه کردستان ادامه داد: اما دانش امروز صرفا ایجاد بینظمی اجتماعی و صرفا ایجاد یک نابهنجاری به معنای آسیب اجتماعی نیست چرا مسیر تغییر و تحول در جامعه باز است و می تواند به راحتی از این موراد بگذرد.

دکتر امامقلی یادآور شد: تعریف امروزه آسیب اجتماعی این است که ما در حال آسیب زدن به دیگرانی هستیم که در اطراف ما هستند و این آسیب می تواند از بعد روحی، روانی و رفتاری باشد.

وی بیان کرد: ما امروز در جامعه با انبوهی از آسیب های اجتماعی مواجه هستیم که قابل حل نیستند و این می تواند در آینده ای نه چندان دور به یک بحران برای جامعه ما تبدیل شود و خود را در قالب های گوناگون نشان دهد.

بیماری های روان پزشکی فرد را وادار به جرم می کند

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی کردستان در ادامه این میزگرد گفت: بحث آسیب های اجتماعی و روانی، یک بحث چند بعدی است و باید از همه ابعاد حقوقی، اجتماعی، اقتصادی و روانی مورد بررسی قرار گیرد و هدف از این میزگرد این است که یک نگاه همه جانبه به آسیب های اجتماعی داشته باشیم.

دکتر فایق یوسفی افزود: در بعد روان شناختی همانطور که دکتر حاجی کرم اشاره کردند برخی از بیماری های روان پزشکی فرد را وادار می کند که به سمت جرم برود؛ مانند اخلال شخصیتی که منجر می شود فرد به سوی جامعه گریزی، کلاهبرداری، اختلاسگری، زورگویی و ... سوق داده شوند.

وی اظهار کرد: یکی از اهداف این میزگرد بررسی این موضوع است که آیا عوامل اقتصادی و اجتماعی باعث به وجود آمدن این بیماری ها شده و یا اینکه بیمار روانی عامل آسیب های اقتصادی و اجتماعی است.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی کردستان ادامه داد: اگر خوب به این موضوع نگاه کنیم می بینیم که این مسئله یک مسئله چند بعدی است؛ مثلا ممکن است فردی که دوران کودکی بدی داشته و بدسرپرست بوده و شاهد تنش های مختلفی بوده زمینه ایجاد اختلال های شخصیتی در آن بیشتر از کودکان دیگر وجود دارد.

یوسفی یادآور شد: همین مسئله باعث می شود در زندگی آینده این فرد حرکاتی بیمارگونه انجام دهد که منجر به جرم شود و از آنجایی که قانونی برای برخی آسیب ها و ناهنجاری ها وجود ندارد، تبدیل به عادت می شود.

وی بیان کرد: امروزه یکی از مشکلاتی که ما در جامعه با آن دست و پنجه نرم می کنیم، فقر آموزش است و برگزاری چنین میزگردهایی می تواند در بالابردن سطح آموزش جامعه به عنوان یک عامل پیشگیرانه بسیار موثر باشد.

تلاشی برای وقوع از جرم صورت نمی گیرد

حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری در بخش دیگری از این میزگرد به موضوع پیشگیری از وقوع جرم حاصل از آسیب های اجتماعی اشاره کرد و گفت: در این حوزه متاسفانه سال هاست که تنها صحبت می شود و عملا کاری را پیش نبرده ایم.

دکتر امیرهوشنگ رحمتی پور افزود: در جامعه ای که ما هستیم همه تمام آسیب های اجتماعی را می شناسند و می بینند که نهایتا به یک جرم نیز ختم می شود اما برای پیشگیری از آن تلاشی نمی کنند.

وی اظهار کرد: اگر از فردی که بارها به دلیل وقوع یک جرم دستگیر شده و حتی مجازات نیز شده و دوباره بار چندمین بار به دنبال کار خود رفته، بپرسیم چرا این کار را کرده، به درستی درمی یابیم که قانون بازدارنده ای همتراز با جرم در کشور وجود ندارد و همین مسئله باعس تکرر جرم می شود.

خانواده عامل جلوگیری از آسیب های اجتماعی

مدرس اقتصاد دانشگاه کردستان نیز در جمع بندی سخنان خود گفت: جامعه ما بسته به شرایط همواره در معرض خطرات آسیب های اجتماعی است که گاهی بنا بر شرایط اقتصادی نامناسب و گاهی بنا بر مشکلات روانی یک فرد ایجاد می شود.

دکتر صلاح الدین منوچهری به بحث آموزش در پیشگیری از آسیب های اجتماعی اشاره کرد و افزود: ما معتقدیم که توسعه در همان بنیان خانواده شکل می گیرد و فردی که بنیان خانواده اش سالم بوده کمتر به سمت آسیب های اجتماعی کشیده می شود.

وی اظهار کرد: متاسفانه ما همیشه وقتی تلاش می کنیم از وقوع یک آسیب جلوگیری کنیم که دیگر بسیار دیر شده چرا که فردی که 30 سال با بیشترین تنش ها و مشکلات زندگی کرده را دیگر نمی توان با آموزش های چند ساعته به عنوان یک فرد سالم به جامعه بازگرداند و انتظار داشت که دچار ناهنجاری اجتماعی نشود.

مدرس اقتصاد دانشگاه کردستان ادامه داد: اگر بحث آموزش را در کودکی جدی بگیریم و از همان زمان برای پیشگیری از وقوع برخی آسیب های اجتماعی تلاش کنیم، دیگر در آینده دچار بحران های اجتماعی نخواهیم شد.

خانواده از ارکان پیشگیری از آسیب های اجتماعی است

همچنین دکترای مشاوره و روانشانسی در ادامه میزگرد بررسی آسیب های اجتماعی گفت: خانواده یکی از ارکان مهم پیشگیری از آسیب های اجتماعی است و اگر جامعه را به یک پیکر تشبیه کنیم، خانواده سلول های این پیکر است که اگر یک سلول تخریب شود به سرطان تبدیل شده و در نهایت نیز پیکر را از بین می برد.

دکتر آمنه حاجی کرم افزود: پس برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی در ابتدا باید از درون خانواده شروع کنیم و آموزش، آگاهی، اطلاع رسانی و پیشگیری را از دوران کودکی به فرزاندانمان بیاموزیم.

وی اظهار کرد: کودکی که از همان ابتدا مهارت مهم «نه» گفتن را بیاموزد در سنین جوانی و نوجوانی دچار بسیاری از آسیب های اجتماعی مانند اعتیاد، سواستفاده جنسی، فرار، بزهکاری و ... نمی شود.

آسیب های اجتماعی صرفا ریشه اقتصادی و روانی ندارد

جامعه شناس و استادیار دانشگاه کردستان در ادامه میزگرد گفت: آنچه که از این میزگرد به دست آمد این است که آسیب های اجتماعی نمی تواند صرفا ریشه اقتصادی و روانی داشته باشد و از بسیاری از جنبه های دیگر می توان آن را مورد بررسی قرار داد.

دکتر لقمان امامقلی افزود: فقر آموزشی نیز یکی دیگر از عوامل ایجاد آسیب های اجتماعی در کنار دیگر عوامل است و مطالعات اجتماعی نشان داده که برخلاف گذشته که معتقد بودند آموزش منجر به تغییر نگرش شده و این تغییر می تواند رفتار اجتماعی صحیح را به دنبال داشته باشد، امروزه معتقدند که دیگر این مدل جوابگو نخواهد بود.

وی اظهار کرد: امروزه آنچه که بیش از آموزش به چشم می خورد مشکلات اقتصادی، اجتماعی و حتی محدودیت های ساختاری است که منجر به ایجاد آسیب های اجتماعی می شود.

جامعه شناس و استادیار دانشگاه کردستان ادامه داد: تمام این مسائل می توانند بر نحوه رفتار ما در جامعه اثر گذار باشد اما در کنار این موارد باید ابتدا بپذیریم که نهاد آموزشی ما، نهاد اقتصادی ما، نهاد حقوقی ما دچار ضعف هستند که رفتارهای مجرمانه و آسیب های اجتماعی را در جامعه شاهد هستیم.

بررسی آسیب های اجتماعی چند بعدی است

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی کردستان نیز در پایان این میزگرد گفت: امروزه مشخص شده که موضوع آسیب های اجتماعی چند بعدی است و هر بعد بر روی بعد دیگر اثرگذار بوده و باعث شده که یک کلاف پیچیده را در این حوزه شاهد باشیم.

دکتر فایق یوسفی افزود: هدف این میزگرد نیز روشن کردن ابعاد اقتصادی، روانی، سیاسی، اجتماعی و حقوقی آسیب های اجتماعی بود تا بتوان در حوزه پیشگیری از این آسیب ها برنامه هایی را ارائه داد.