بانوی مهابادی اشعار ملامارف کوکه ایی را گردآوری کرد

سرویس آذربایجان غربی- "ماهپاره لاهیجانی" عضو انجمن ادبی مهاباد برای اولین بار به گردآورنده ی اشعار ملا مارف کوکه ایی در قالب یک دیوان کامل پرداخته است.

لاهیجانی در خصوص زندگی و اشعار این شاعر مهابادی به خبرنگار کردپرس می گوید: دیوان "ملا مارف کوکه ایی" درسال1341 توسط انتشارات سیدیان چاپ شده که این کتاب مملو از اشتباهات املایی است. بعدها نیز نسخه ی دیگری از همان کتاب رونویسی و چاپ شد. از این رو تصمیم گرفتم تا به جمع آوری اشعار "کوکه ایی" در قالب یک دیوان کامل اقدام کنم. با توجه به اینکه منبع خاصی از ایشان در دسترس نبود، در سال 87 گزیده ایی از اشعار "ملا مارف" را جمع آوری کرده و به چاپ رساندم. اما چون کتاب منتشر شده گزیده ی اشعار بود تصمیم گرفتم تا کتاب را تکمیل کنیم. پس در جریان سفرهای مختلف به شهرهای کردنشین و افراد مطلع جویای اشعار و دفترهای ملا مارف شدم در نهایت بعد از 8 سال جستجو توانستم با استناد به منابع و اسناد، دیوان کامل شعر ملا مارف کوکه ایی را تدوین و چاپ نمایم.

وی ادامه می دهد: کل اشعار ملا مارف 189 قطعه شعر است که از این تعداد 58 قطعه شعر کردی ، 127 قطعه شعر فارسی و 4 قصیده ی عربی است. این شاعر به 4 زبان کردی، فارسی،عربی و ترکی شعر سروده است. مجموع ابیات جمع آوری شده تا به حال 2580 بیت است و در تلاش هستم تا اگر اشعاری از ایشان باقی مانده جمع آوری و کتاب را کامل کنم. از میان اشعار جمع آوری شده بخشهای عربی کتاب را ترجمه کردم اما تا کنون نتوانسته ام اشعاری از ایشان را که به زبان ترکی است، پیدا کنم.

لاهیجانی می گوید: موضوعات شعری ایشان در وصف طبیعت، مسائل دینی، انتقاد از اشخاص مختلف و وضعیت و مشکلات اجتماعی زمان ، مناسبتها، وقایع تاریخی و ماده تاریخ ها، آزادی خواهی و ... است همچنین تاثیر قرآن و حدیث نیز در اشعار ایشان به وضوح دیده می شود. در دیوان شعری ملا مارف کوکه ایی قصیده و غزل فراوان است و به سبک های مسمط، قطعه، ترکیب بند و ترجیع بند شعر سروده اند و از صنایع شعری مختلف جناس، تضمین، تشبیه و ... بهره برده اند.

این نویسنده در خصوص مدیحه سرا بودن کوکه ایی بیان می کند: با توجه به اینکه ملا مارف کوکه ای(1324-1253 شمسی) شاعرمهابادی، در ایامی زیسته اند که کشور ایران اوضاع سیاسی پر هرج و مرج و تب و تاب مشروطیت را پیش رو داشت و هم اینکه کوکه که ایی معاصر جنگ های اول و دوم جهانی بود و در کردستان نیز قیام ملا خلیل و شورش اسماعیل آغای سمکو را شاهد بودند. با مطالعه ی اشعار ایشان می توان دریافت که گرانی و اوضاع دشوار اقتصادی به دلیل اتفاقات روز گریبانگیر مردم شده بود و این مصائب و مشکلات در کنار سایر مسائل شخصی ملا مارف را به ستو آورده بودند. از این رو به شعر مدیحه سرایی برای مسئولین امر، خان و اربابان جهت دریافت کمک مالی روی آورده است. از این رو تنها موضوعی که در اشعار ایشان مشاهده نمی شود شعر غنایی (عاشقانە ) است چرا کە هم شخصیتی روحانی داشته و هم اینکه در واپسین سال های عمر بینایی خود را از دست می دهد و شاهد مرگ فرزند و همسر خود نیز خواهد بود. این تلاطم و پستی بلندی در زندگی شعری شاعر بی اثر نبوده و باعث شده تا به مدیحه سرایی روی بیاورد.

وی تاکید می کند: اما در کل سبک شعری ایشان عالی است و وجود مدح در دیوان شعری چیزی از قدرت و تسلط ملا مارف به فنون شعر و شاعری نکاسته است و اگرشعر مدحی دارد به همان میزان اشعاری در هجو و انتقاد از اشخاص مختلف آمیخته به زبانی تند وطعنه آمیز سروده است، بویژه در اشعار کردی زبان وی بسیار تند و برنده است.

لاهیجانی با اشاره به جنبه ی فلکلور در اشعار ملا مارف ادامه می دهد: جنبه فلکلوریک شعری کوکه ایی شایان توجه است به نحوی که با به کارگیری ادبیات فلکلور کردی در شعرهای خود و تاثیرپذیری پر رنگ از این جنبه ی ادبیات سعی کرده تا با سبک خاص شعری خود مفاهیم متعالی انسانی را در شعر به نمایش بگذارد.

وی ضمن اظهار شگفتی می گوید: مساله ایی که در هنگامه ی جمع آوری اشعار ملا مارف کوکه ایی موجب شگفتی من شد میزان آگاهی ، سواد و تسلط این شاعر کرد زبان به ستاره شناسی و صور فلکی، ریاضیات، اشاره به ماده تاریخ های مختلف آشنایی با مسایل مختلف زندگی روزمره مثل انواع پارچه، انواع ریزه کاری های دوخت وخیاطی، انواع غذاهای محلی وسنتی، و... بوده است. همچنین دایره لغات ایشان به دلیل آشنایی و تسلط به 4 زبان گاها امر ترجمه و فهم را مشکل ساخته است.

به گفته ی این نویسنده، کتاب کوکه ایی دارای ارزش تاریخی است چرا که ماده تاریخ های مختلف در اشعار به کار رفته است. برای نمونه می توان به قصیده ی غرای "سێلاو" (سیلاب) که در خصوص سیل سال 1315 در مهاباد سروده شده است، اشاره کرد. این سیل ویرانگر تمامی بازار و قیصریه ی شهر را دربر گرفت و عده ایی نیز جان سپردند. ملا مارف به زیبای تمام در 90 بیت قصیده ایی در شرح این مضمون سروده است. در مورد قیام ملا خلیل و مبارزات ایشان با رضاشاه پهلوی در زمان دستور کشف حجاب نیز با استناد به آن وقایع تاریخی در اشعار خود از ماده تاریخ بسیار جالب و به زیبایی استفاده کرده است.

لاهیجانی در پایان می گوید: در زمان چاپ کتاب اشعار ملامارف کوکه ایی تنها شورای اسلامی دور چهارم شهر با خرید تعدادی از کتابها از من حمایت کردند ولی سایرارگان ها در زمینه ی چاپ کتاب همکاری نداشته اند. اکنون نیز مشغول تالیف کتاب جدیدم هستم که به زودی به چاپ خواهد رسید.

کد خبر 49504

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha