به گزارش خبرگزاری کردپرس، قتل نفس را می توان طغیان روح آدمی بر علیه خود یا دیگران دانست، وقتی فردی به مرحله ای از عدم اختیار می رسد که به راحتی جان شخص دیگری را می ستاند یعنی آن فرد در آن لحظه اسیر جنون آنی خود شده و اختیار از کف داده است. بررسی ها نشان می دهد که در طول تاریخ و در جوامع گوناگون همواره این پدیده اجتماعی وجود داشته و گاها نیز جرم تلقی شده است اما باگذشت زمان، برخلاف سایر جرایم که نسبت به زمان و مکان مفهومی نسبی پیدا می‌کنند، قتل نفس همیشه جرم شناخته تلقی شده است با این تفاوت که در بعضی جوامع بشری همچون عهد جاهلیت، حذف دختران بعنوان یک عرف شناخته شده و برای آن جرم انگاری نشده است.

به هر ترتیب از نگاه انسانیت و قانون، قتل انسان یک نوع جنایت در برابر انسان دیگر است و یکی از انواع جرایم خشن است که خسارت های جبران ناپذیری را بر قاتل، قربانی خانواده ها و اعضای اجتماع محلی وارد نموده و احساس امنیت اجتماعی را خدشه دار می سازد. هویت قربانی در تعیین علت و انگیزه قاتل بسیار با اهمیت و موثر است وبا شناخت انگیزه راه ارتکاب قتل ممکن است با تصمیم قلبی و یا تحت تاثیر عوامل بیرونی و یا حالت مجازی روانی بدون مقدمه انجام گیرد .

وقوع قتل های عمدی در هر جامعه متاثر از شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است اما از نظر اصول جرم شناختی کلیه قتل ها در سراسر جهان دارای وجوه مشترکی هستند که آن ها را به هم پیوند می دهد. افزایش چشمگیر خشونت در جامعه به دلیل پایین آمدن سطح نشاط اجتماعی و بیشتر از همه فشارهای اقتصادی و همچنین سهولت دسترسی به سلاح باعث شده تا در درگیری ها با وجود قانون تشدید مجازات دارندگان و حمل کنندگان سلاح گرم، باز هم رغبت نگهداری از سلاح و استفاده از آن کاهش نیافته است.

متاسفانه ضعف اساسی فرهنگسازی صحیح استفاده از سلاح از یک طرف و نداشتن دانش کنترل خشم باعث شده قتل در ایلام به یک اتفاق عادی تبدیل شود. ایلام ما که در نتیجه ناهنجاری های رفتاری که در گذشته افراد ریشه دارد هم رتبه اول خودکشی را در کشور به خود اختصاص داده است و هم هفته ای نیست که اخبار دردناکی در خصوص قتل در ایلام به گوشمان نرسد. در همین کمتر از یک ماه اخیر ۵ قتل در ایلام صورت گرفته که جدای از سرعت عمل نیروی انتظامی در دستگیری قاتلین ۵ خانواده ایلامی داغدار عزیزانشان شده اند. در استان مرزی ایلام که سابقه ی ۸ سال دفاع مقدس و سالهای عدم برخورداری را در کارنامه خود دارد مصیبتها آنچنان بر روح و روان مردم تاثیر گذاشته که با توجه به دسترسی راحت به سلاح گرم در زمان عصبانیت به نظر می رسد اولین چیزی که می تواند روح طغیانگر فرد را آرام کند ریختن خون طرف مقابل است.

اما نقش رسانه‌ها می‌تواند در این برهه از زمان نمایان‌تر جلوه کند. رسانه‌ها می‌توانند در حد توان به مسائل آموزشی و هدایتی در برخورد با مسائل سخت و پیچیده بپردازند و در کنار تهیه گزارش، عکس‌ها و فیلم‌های دلهره آور که البته لازمه آگاهی عمومی است در بخش‌های روان شناختی و جامعه شناختی نیز وارد شوند. البته مطبوعات و رسانه‌های وابسته به آن تا حدودی و آن هم در حد توان و با تمامی امکانات وارد این مقوله شده‌اند. ولی جای صدا و سیما در این بخش کم رنگ و شاید هم خالی به نظر می‌رسد. برنامه‌های آموزنده علمی و آموزشی، برنامه های تحقیقی در زمینه جرم و جنایت در حد معقول و با رعایت تمامی جوانب می‌تواند بسیار مفید باشد و جای چند کارشناس جرم و چند روان شناس متخصص در این زمینه در کنار کارشناسان آشپزی، نقاش، گل آرایی و … به بهبود و بالا بردن اطلاعات و آگاهی عمومی در سطح جامعه کمک به سزایی می‌کند و در این راه توجه به نکات زیر ضروری به نظر می رسد:

1- از آن جایی که پدیده های اجتماعی از مهمترین و اصلی ترین عوامل دخیل در وقوع قتل عمد درگســتره زمانی و مکانی میباشــند بسیاری از قتل های واقعه ناشــی از بروز آســیبهای اجتماعی هستند. لذا مســئولین بایســتی در این زمینه با فراهم کردن سازوکارهای مناسب برای همه افراد جامعه و دادن آموزشهای لازم به آحاد مختلف مردم، زمینه بروز آسیبهای اجتماعی را در محیط جامعه کاهش دهد.

۲- از آنجایــی کــه وضعیت و مشــکلات اقتصــادی تاثیر زیادی برزندگــی خانوادگی افراد می گذارد و بســیاری از قاتلین در وضع اقتصادی بدی به ســر می برند. لذا بایســتی در این زمینه با فراهم کردن کار، با درآمد مناسب برای همه افراد جامعه و دادن بیمه بیکاری به بیکاران، زمینه مشکلات اقتصادی را در کاهش دهد.

۳- نیروی انتظامی، دادســرا و دادگســتری و ســایر ارگانهای دخیل در تولید و حفظ امنیت بایستی به طور دائم به مردم هشــدار دهند و این تصور و عقیده را در جامعه به وجود آورند که در نهایت قاتل دستگیر می شود و هیچ قتلی برای همیشه پوشیده نمی ماند.

۴-فرهنگ ســازی در بین مردم که قانون تنهاترین مرجع و ماوا برای مردم بوده و پناه بردن به قانون می تواند بهترین شیوه برای احقاق حق باشد. از آن جایــی کــه تمامی قاتلین از جنبه های اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی تحت فشــار بودند باید شــرایطی فراهم شــود تا این فشــارها در افراد در جامعه کاهش یابد، مثلا با افزایش امکانات رفاهی و ورزشی برای همه مردم و آموزش تکنیکهای کاهش فشار مانند کنترل خشم و… توسط روانشناسان. بســیاری از خانواده ها که قتل در آنها رخ داده اســت گرفتار دیگر انحرافات مانند اعتیاد، مصرف مشروب و… نیز شده اند و لازم است که برای پیشگیری از این امور برنامه ریزی دقیق تری صورت گیرد.

*خبرنگار ایلامی