به گزارش کرد پرس، هر چند آمار و ارقام دقیقی از میزان تولید، سرمایه گذاری انجام شده و مقدار نیروی انسانی بکارگرفته شده توسط مسئولین ارائه نگردیده است. به صورت سربسته به عنوان یک خبر تبلیغی در رسانه ها ارائه شده است. کردپرس با نگاهی به فرایند این سرمایه گذاری حقایقی را برای عموم مردم و علی الخصوص مدیران تصمیم گیر کشوری ارائه خواهد نمود تا به اصل خبری که مدیران استانی به عنوان یک پروژه ملی نام میبرند، پی ببرند:

احداث واحدهای تولید فولاد در جهان بر اساس استاندارها و فاکتورهای بسیار زیادی انجام می شود که سیاست گذاران صنعتی کشورهای پیشرفته را بر آن داشته است تا بنا به علل و عوامل متعددی از جمله مسائل مرتبط با محیط زیست و آلایندگی این صنعت، مصرف بالای آب، نیاز به انرژی و ... احداث واحدهای تولید فولادرا متوقف نموده و آن را به سوی کشورهای آسیایی سوق دهند. بر اساس توجیه های اقتصادی این صنعت در جهان، واحدهایی می توانند دارای سود و توجیه اقتصادی باشند که ظرفیت تولید آنها 20میلیون تن در سال باشد. براساس گزارش انجمن جهانی فولاد از مجموع ۱۶۲۱ میلیون تن فولاد تولیدی جهان، ایران با تولید ۱۶.۱ میلیون تن در سال ۲۰۱۵ رتبه ۱۴ را در بین کشورهای تولید کننده فولاد به خود اختصاص داده است. در بین بزرگ ترین کشورهای تولید کننده فولاد، ایران در سال ۲۰۱۴ با تولید ۱۶.۳ میلیون تن از مجموع تولید جهانی ۱۶۶۹.۹ میلیون تن(۰.۹۷درصد) و در سال ۲۰۱۵ با تولید ۱۶.۱ میلیون تن از مجموع تولید جهانی ۱۶۲۰.۹ میلیون تن(۰.۹۹درصد) در رتبه ۱۴ دنیا قرار گرفته است. رتبه های اول تا ششم در سال ۲۰۱۵ به چین با تولید ۸۰۳.۸ میلیون تن(۴۹.۶درصد)، ژاپن با تولید ۱۰۵.۲ میلیون تن(۶.۵درصد)، هند با ۸۹.۴ میلیون تن(۵.۵%)، ایالات متحده امریکا با ۷۸.۸ میلیون تن(۴.۹درصد)، روسیه با ۷۰.۹ میلیون تن(۴.۴درصد) و کره جنوبی با ۶۹.۷ میلیون تن(۴.۳درصد) اختصاص دارد. سایر کشورهای تولید کننده بر حسب مناطق جغرافیایی در تصویر زیر نمایش داده شده است. همانگونه که ملاحظه می شود، کشورهای خاورمیانه حدود ۱.۸ درصد تولید فولاد جهان را در اختیار دارند.

چالش های صنعت فولاد

با نگاهی به آمارهای فوق درمی یابیم که با وجود صنعتی بودن کشورهای اروپایی و آمریکایی، کم کم صنعت فولاد بنابه دلایل فوق الاشاره از این کشورها رخت بربسته است تا با حفظ محیط زیست و آب بتوانند کشور خود را برای آیندگان حفظ نمایند. در کشور ما نیز صنعت فولاد با چالش های جدی از جمله محیط زیست و آب مواجه است و واحدهایی که ظرفیت بالای تولیدی نداشته باشند بی گمان توجیه اقتصادی ندارد که در این زمینه قدیر قیافه عضو هیأت مدیره انجمن سنگ آهن ایران اظهار نموده اند که:« 8 طرح فولادی میراثی است که از دولت نهم و دهم به دولت یازدهم و دوازدهم رسید که هیچکدام از آنها توجیه اقتصادی ندارد چرا که سود مشارکت طرح‌ها از قیمت خود طرح و پیش‌بینی قیمت تمام شده بالاتر است و به لحاظ اقتصادی این 8 طرح فولادی توجیه ندارد.» همچنین مهدی کرباسیان رئیس هیأت عامل ایمیدرو که امضای تفاهم نامه طرح فولاد کردستان با استاندار را به انجام رسانده است در سال 1394 در بازدیدی که از صنایع فولاد هرمزگان داشتند اظهار نمودند: «در کشورهای مختلف جهان، سرمایه گذاران فولاد به دنبال احداث کارخانجات 20 میلیون تنی هستند که متاسفانه در کشور ما، احداث کارخانه فولادی با ظرفیت پایین مطرح است و برای گرفتن مجوز به وزارتخانه فشار می آورند، در صورتی که این موضوع غیر کارشناسی بوده و توجیه اقتصادی ندارد.»

با توجه به مباحث مطرح شده و در نگاهی گذرا به استان کردستان و مقایسه آن با فولاد هرمزگان درمی یابیم که اولاً استان هرمزگان دارای مزیت های بسیاری است که کردستان فاقد آنست و آن اینکه، استان هرمزگان با توجه به نیاز بالای آبی این مجموعه و توان بهره مندی از آب خلیج فارس و نیز دسترسی به آب های آزاد برای حمل و نقل و صادرات و نیز نزدیکی به منابع انرژی، موقعیت مناسبی داشته و ظرفیت تولید آن 6 میلیون تن در سال می باشد که کردستان هیچیک از شاخص های فوق را ندارد و گویا به اصرار مسئولین استانی بوده که این طرح مورد تصویب قرار گرفته است. از این دست مقایسه ها اگر نگاهی به صنعت فولاد مبارکه و تبعات زیست محیطی آن بایندازیم و با مدیران و اهالی این استان سرسخنی بگشاییم اذعان خواهند نمود که کاش اصفهان هیچ صنعتی نداشت اما محیط زیست آن از بین نمی رفت.

مشکل منابع آبی

استان کردستان به لحاظ آبی دارای دو بخش اساسی غربی و شرقی است که بخش شرقی آن به عنوان بخش پرآب استان بوده اما متاسفانه بخش غربی استان با بهره گیری های بی رویه و حفر چاه های عمیق در دشت های دهگلان و قروه، این بخش را در آتیه نزدیک به کویری لم یزرع و بی آب تبدیل خواهد نمود و از سوی دیگر اکثر معادن سنگ آهن نیز در بخش شرقی استان وجود دارد اما متاسفانه دست بر قضا با مطالعات انجام نشده این طرح، واحد تولید فولاد کردستان با ظرفیت اسمی یک ملیون و 600هزار تن سالانه(که این ظرفیت هدف گذاری شده بوده و آیا در فازهای نهایی آن محقق خواهد شد یا خیر؟) نیز در قروه راه اندازی خواهد شد که نه آب مورد نیاز برای این صنعت در آینده فراهم خواهد شد و نه توجیه اقتصادی لازم. که این مهم را معاون امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استاندار کردستان نیز در مهرماه 96 با توجه به مخالفت های شرکت ایمیدرو با این طرح و نیز اعتراضات فعالین محیط زیست در استان اشاره داشتنه اند و در یک عقب نشینی کامل از محل اجرای طرح، اظهار نموده اند که نظر مدیریت استان همیشه بر این بوده و خواهد بود که همه طرح‌های صنعتی باید دارای توجیه فنی و اقتصادی باشند و این توجیهات را نیز کارشناسان باید در حوزه‌های مختلف بررسی کنند. وی خاطر نشان کرد: مدیریت استان بر مصوبه زنجیره فولاد در کردستان مصمم است و حداقل‌های لازم در این راستا تامین آب است چراکه توسعه صنعت فولاد بدون در نظر گرفتن آب امکان ندارد و اظهار داشته اند که بیشتر زنجیره‌های فولاد در کشور ما با بی‌آبی روبه‌رو هستند.

با این اوصاف و احوال سوالات متعددی در نظر و افواه عمومی کردستان شکل گرفته است که آیا قرار است با صرف چندهزار میلیاردتومان از بیت المال کشور، واحد تولید فولاد کردستان با توجه به عدم توجیه اقتصادی به مانند ذوب آهن کردستان بصورت ناکام به تعطیلی کشیده شود؟ ایا مطالعات امکان سنجی طرح فولاد به صورت علمی و کامل انجام شده است که اینگونه مدیران استانی برای رهایی از ناکارآمدی خود سعی بر تبلیغات روی این پروژه دارند؟ آیا خطرات محیط زیست و کم آبی دشت های قروه و دهگلان درمان شده است که اکنون این واحدتولیدی با مصرف آب بسیار بالا در این مکان راه اندازی میگردد؟ آیا طرحی با چنین ظرفیتی تولیدی، توجیه اقتصادی و صنعتی لازم را داراست؟ ... و هزاران اما و اگرهای دیگر. اما گویا تنها توجیه آغاز عملیات اجرایی این طرح که به عنوان بزرگ ترین طرح صنعتی تاریخ کردستان از آن یاد شده است فقط و فقط پوششی بر ناکامی ها و ناکارآمدی ها و وعده های محقق نشده ی دولت در کردستان است که «این چند نفر» استاندار کردستان را به این بازی کشانده اند.