سریال "نون خ" طی این چند سال اخیر با پیمودن یک راه نسبتا دشوار و به جان خریدن نقدها و موضع‌گیری های بعضا یکطرفه، به مرحله‌ای رسیده که فصل دوم آن به استناد نظرسنجی صدا و سیما، پربیننده ترین سریال سال ۹۹ بوده است. تفسیر شما از این موفقیت چیست؟
اساسا سریال‌هایی که به مسائل حقیقی مانند موضوع اقوام در ایران آن هم همراه با چاشنی کمدی، می‌پردازند خیلی در دل مردم_ اعم از وابستگان آن قوم و دیگر ساکنان استان‌های دیگر _ می نشینند. به عنوان نمونه اگر سریالی به فرهنگ کردی بپردازد، هم خود کردها و هم اقوامی که ساکن سایر استان ها هستند، نسبت به این ماجرا کنجکاو هستند و با دقت به تماشای این سریال می‌نشینند زیرا می خواهند بیشتر با ایران آشنا شوند.
در واقع این رویکرد می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. مردم به شوخی و خنده علاقه دارند و طرفدار فیلم ها و سریال‌های کمدی هستند. البته متاسفانه اینگونه فیلم ها کم شمار هستند و باید تعداد آن‌ها را افزایش دهیم.
نکته دوم که کمی هم تلخ است به عدم شناخت مردم کشورمان از ایران بازمی‌گردد. متاسفانه تصویر ذهنی کامل و درستی از ابعاد فرهنگی، تاریخی و جامع شناختی کشورمان _که دربرگیرنده اقوام نیز هست_ در ذهن ایرانیان وجود ندارد و ما نتوانسته‌ایم یک تصویر خوب و زیبا و همه جانبه را عرضه کنیم.
با این وجود در برخی موارد شاهد ساخت کارهای بسیار خوبی هستیم که به طور مثال می‌توان به سریال‌های "نون خ" و "پایتخت" _که به اقوام ساکن شمال ایران می‌پردازد_ اشاره کرد.
هنگامی که یک سریال کمدی مانند نون خ همراه با شیرینی‌های فرهنگی یک منطقه از ایران همراه است با اقبال روبرو می‌شود. منطقه ای مانند مناطق کردنشین را همه آن را دوست دارند و کردها هم متقابلا چنین احساسی را نسبت به دیگر هموطنان شان دارند. و این از ویژگی‌های برجسته فرهنگی ایرانیان است.
در واقع سریال نون خ اصل روایتی از این عشق و دوستی متقابل ایرانیان نسبت به یکدیگر است.
البته می‌توان به فیلم نامه، محتوا، تصویربرداری، کارگردانی و ... هم نقدهای فنی داشته باشیم و قطعا هر اثری جای بهتر شدن دارد. یقین دارم که دست‌اندرکاران سریال هم این نقدها را نفی نمی‌کنند زیرا در هر مرحله بخشی از این نقدها را اعمال کرده‌اند و بخشی هم شاید امکان انجام نداشته و یا آن را قبول نداشته‌اند.
این رویکرد موجب شده شاهد یک پیشرفت و اثرگذاری در سریال نون خ از فصل یک تا فصل سوم باشیم و به لحاظ تصویری، موسیقیایی، گویش و دیالوگ‌ها شاهد زیبایی های بیشتری باشیم. در واقع سریال نون خ مدام در حال جذابتر شدن است تا جایی که شخصیتی‌ها به ما مخاطبان نزدیک‌تر شده‌اند و انگار با ما زندگی می‌کنند و کنش ها و واکنش‌هایی واقعی دارند.
معتقدم باید از دست اندرکاران این سریال و مدیران این حوزه حمایت و تقویت کنیم تا این جسارت را پیدا کنند به دیگر حوزه های مشابه و اینچنینی هم ورود کنند و سریال‌های خوبی مانند نون خ بسازند زیرا اقوام ایرانی به مثابه ایران هستند و کشور ما از همین اقوام تشکیل شده و آن ها و در این فلات، جغرافیا و ژئوپولتیک دست به دست هم داده اند و ایران را تشکیل داده اند. بنابراین لازم است ما اقوام ایرانی همدیگر را بسیار بیشتر بشناسیم و بهترین راه نیز در حال حاضر، رسانه و تصویر است.
به نظر شما چه ویژگی ها و ظرافت‌هایی در این سریال که مربوط به مناطق کردنشین ایران می باشد وجود دارد که موجب جذب طیف گسترده‌ای از مخاطبان در سطح ملی شده است؟
یکی از نکات بسیار خوبی که سازندگان این سریال رعایت کرده اند این است که از دل زبان کردی یک لهجه ی زیبایی را درآورده اند. بازیگران سریال فارسی صحبت می کنند ولی لهجه‌ها تداعی کننده زبان کردی است. و این لهجه به دلیل ایجاد فهم صحیح سایر مردم ایران از فرهنگ گردی لازم است. علاوه بر این در لابلای دیالوگ‌ها نیز از کلمات و اصلاحات زبان کردی هم استفاده می شود. مثلا این کلمه "گیان" یا جان، خیلی زیبا استفاده شده است.
شخصیتی مانند نورالدین خانزاده چه زمانی که می‌خواهد کسی را مورد خطاب قرار دهد و یا حتی در اوج عصبانیت و زمانی که می خواهد فردی را متنبه کند، کلمه "گیان" از زبانش نمی‌افتد. در واقع دوست دارد با یک مهربانی و یک زیبایی این کار انجام شود.
و نکته دیگر اینکه کردها خوش زبان و خوش برخورد هستند و همیشه زبان‌شان به زیبایی می چرخد. البته مردم تا حدی با این ویژگی آشنا بودند ولی سریال نون خ این را ویژگی را به شکل برجسته‌ای نشان داد. فرهنگ مهربانانه کردی همراه با یک زبان شیرین، هم در محتوا و هم در ساختار، بسیار توانسته اثرگذار باشد.
ویژگی‌هایی مانند لباس‌های بسیار زیبا، زندگی ساده روستایی، نوع روابط بین افراد در خانواده و در جامعه کوچک روستا، نوع رنگ بندی و نوع معرفی محصولاتی مانند انار، تخمه آفتابگردان و یا گیاهان دارویی منطقه و معرفی توانمندی‌ها به جذاب شدن این سریال بسیار کمک کرده است. مجموعه این‌ها به بیننده ملی در اقصی نقاط کشور تلنگرهای جدی می زند. اینکه در ایران چه چیزهای جالبی وجود داشته که ما نمی‌دانستیم. و اینکه ایران را باید دوباره از نو شناخت و دید زیرا هر منطقه زیبایی‌ها و جاذبه‌های خاص خودش را دارد.
این حس و لذتِ یافتنِ بخش هایی از ایران که مخاطب ملی تا پیش از این نمی دانسته و از آن شناخت کافی نداشته است، بسیاری را پای تلویزیون آورده و باعث تایید و تمجید از این سریال شده است.
همانگونه که اشاره کردید در واقع "نون خ" فراتر از یک کمدی و سرگرمی ظاهر شده، و تبدیل به یک دریچه و مونیتور در سطح ملی برای به تصویر کشیدن زیبایی‌ها و جذابیت‌های مناطق کردنشین شده است و این رویکرد می تواند به تقویت اقتصاد گردشگری کمک کند. به باور شما "نون خ" تا چه اندازه در جلب توجه دیگر هموطنان برای دیدار از مناطق کردنشین موفق ظاهر شده است؟
قطعا سریال "نون خ" تاثیر بسیار زیادی بر رونق گردشگری در غرب کشور دارد. این سریال به معرفی جاذبه‌های بسیار زیبای طبیعی، تاریخی، فرهنگ و آیین‌ها و رویدادهای فرهنگی منطقه و ساکنان خونگرم آن، سوغاتی‌هایی مانند انار، لباس‌های سنتی و خوراکی‌های منطقه می پردازد. همچنین فیلم به مناطقی در غرب کشور می پردازد که به لحاظ تاریخی، لوکیشن عاشقانه‌های بسیاری بوده و در ادبیات نظم و نثر جایگاه ویژه ای دارند.
به باور من سریال نون خ در نشان دادن این قابلیت‌‌ها و جذابیت‌ها موفق ظاهر شده و بعد از فروکش کردن بحران کرونا، آثار مثبت آن به شکل عملی در حوزه گردشگری خود را نشان خواهد داد.
نکته دیگر اینکه استان‌های کردنشین در این مدت باید زیرساخت‌ها و بسترهای لازم را فراهم کنند تا با آمادگی بهتر و خوش آمدگویی مناسب به استقبال گردشگران نقاط مختلف ایران و همچنین گردشگران سایر کشورها بروند و غرب ایران به یک مقصد گردشگری تبدیل شود و درآمد پایداری برای ساکنان این منطقه که نرخ بیکاری بالایی هم دارد، فراهم شود.
گفتگو: بهزاد خالوندی
نظر شما