به گزارش کردپرس، روز جهانی کودک ۸ اکتبر برابر با 16 مهر است که در سراسر جهان جشن گرفته می شود. هر چند در بعضی از کشورها این روز رنگ و بوی ملی به خود گرفته و از هدف جهانی آن یعنی همبستگی کودکان سراسر جهان دور شده است.

در اگوست ۱۹۲۵ با حضور ۵۴ کشور کنفرانسی ژنو در سوئیس تشکیل شد. در این کنفرانس «میرزا یحیی دولت آبادی» چهره برجسته نواندیش و اصلاح گرای دوره مشروطه که هم در زمینه حقوق کودک و هم در زمینه آموزش و پرورش از پیشگامان بود، به عنوان نماینده ای از ایران حضور داشت. این نشست به نام ‌کنفرانس "جهانی برای رفاه کودکان"‌ نام گذاری شد و در آن به نیازهای معنوی کودکان، رهایی کودکان از فقر، ‌حمایت از کودکان کار، ‌ارزیابی دوباره شیوه های آموزشی کودکان و موضوع های دیگر مربوط به بهزیستی و رفاه کودکان در سرتاسر جهان توجه و تاکید شده بود.

در حقیقت این کنفرانس شالوده روز جهانی کودک و در پیامد آن اعلامیه حقوق کودک و کنوانسیون حقوق کودک را در سده بیستم شکل داد. همان کنوانسیون حقوق کودکی که در مقدمه آن آمده ‌است: «کودک باید در فضایی سرشار از خوشبختی، محبت و تفاهم بزرگ شود».

با نگاهی به پوسترهای روز جهانی کودک در سایر کشورها و مقایسه آنها با پوستر طراحی شده در کشور ایران، تفاوت فاحش و چشمگیری خودنمایی می کند. پوسترهای جهانی عموما رنگانگ و در حال نمایش دسته ایی از کودکان در حال بازی و تفریح هستند، کودکانی که دغدغه آنها در تصویر بادکنک دستشان و اسباب بازی های پیرامونشان است. دنیای شاد و رنگی آمیخته به موسیقی و کودکانی که از هر رنگ و ملیت دست در دست هم مشغول بازی کردند.

اما پوستر طراحی شده برای روز جهانی وهفته ملی کودک در ایران، چشم بیننده را از این دنیای شاد و مفرح پوسترهای جهانی بیرون کشیده و واقعیت تلخی را علم می کند. پوستری که ساده ترین الفبای زیبایی شناسی را هم زیر سوال برده است و هیچکدام از معیارهای ‌کنفرانس "جهانی برای رفاه کودکان" را یدک نمی کشد.

در این پوستر دو کودک مشغول بافتن فرشی منقوش به نقشه کشور ایرانند. اولین چیزی که به ذهن مخاطب می رسد تناقضی آشکار است که با واج آرایی "کودک و کار"، ذهن را درگیر می کند. دو کودکی که جایشان نباید پشت دار قالی باشد و دستان کوچکشان آشنای دف و کارد و قیچی قالیبافی.

زیر پوستر نوشته شده "آینده را باید ساخت" اما طراح پوستر هر چند سعی کرده با استفاده از رنگ و لعاب و گل و دیزاین ساده، دنیایی زیبا برای این دو کودک خلق کند اما نتوانسته مفهوم همین یک شعار نوشته در پوستر را به مخاطب تفهیم کند. اینکه کدام آینده و به دست چه کسانی باید ساخته شود، جای سوال دارد؟ آیا کودک کار آینده را می سازد؟ یا همین کودک کار سعی دارد با بافتن قالی منقوش به طرح ایران زمین، آینده مالی خود را بسازد؟

درقوانین کشور ایران، قانونی ویژه در رابطه با حق و حقوق کودکان کار وجود ندارد اما در قوانین به شیوه ایی ضمنی، ممنوعیت به کارگیری کودکان زیر سن قانونی بیان شده است و پپیگیری و احقاق، حقوق این دسته از کودکان زمانی میسر می شود که کسی نسبت به این موضوع اعتراض نماید و یا شکایتی را مطرح کند، در غیر این صورت ممنوعیتی جهت کار کردن این دسته از کودکان وجود ندارد.

در هفته ملی کودک و در آستانه روزجهانی کودک من نسبت به این پوستر اعتراض می کنم. تا شاید قانون، ممنوعیت کار، در خصوص دو کودک داخل پوستر، را لحاظ کند. دو کودکی که توسط طراح این پوستر(صاحب کار این دو کودک) پشت دار قالی نشسته اند و نماینده تمام آن دسته از کودکانی هستند که در کشور زیر سن قانونی مشغول به کارند.

طراح هر چند تلاش کند، باز هم کودکانی را که پشت دار قالی به کار گمارده است نمی تواند پیام آوارن صلح و رفاه کودکان معرفی کند و شعار جهانی صلح و همبستگی را به عنوان کودک ایرانی به سایر کودکان جهان منتقل سازد.

تانیا شعفی