با افزایش نشانه های عملیات نظامی قریب الوقوع ترکیه علیه [نیروهای کرد یگان های مدافع خلق] YPG، شاخۀ سوری [حزب کارگران کردستان] PKK، در بخش شرقی مرزهای ترکیه – سوریه، اواخر روز 13 دسامبر ارتش ترکیه با مشارکت 20 جنگنده به یک عملیات هوایی گسترده علیه مواضع PKK در شنگال و کوهستان قره چوخ (کاراجاک) دست زد.
PKK مدت زیادی است که در پی استقرار در منطقۀ شنگال، به عنوان دومین مرکز فرماندهی این گروه است، زیرا موقعیت استراتژیکی دارد و عراق و سوریه را به هم پیوند می دهد. این تصمیم به ویژه پس از آن تقویت شد که حملات گستردۀ ارتش ترکیه به کوهستان قندیل، مقر و پناهگاه اصلی این گروه از دهۀ 1980، ادامه یافت.
منابع ترکی گزارش می دهند که هدف از این حمله [به شنگال و قره چوخ] قطع خط لجستیک PKK/YPG از شمال عراق به شمال سوریه است و، در نتیجه، این حمله را مقدمۀ عملیات قریب الوقوع ارتش ترکیه علیه حضور YPG در مناطق شرقی رودخانۀ فرات می دانند.
ترکیه در راستای دکترین امنیتی پیش دستانه ای که اخیراً دنبال می کند و مقرر می کند که تروریست ها را باید پیش از آن که تهدیدی متوجه امنیت ملی کنند نابود کرد، تا کنون دو عملیات فرا مرزی در خاک سوریه انجام داده است.
عملیات سپر فرات که ماه اوت 2016 آغاز شد و در فوریۀ 2017 به پایان رسید، نیروهای [دولت اسلامی عراق و شام] داعش را که کنترل خط مرزی میان جرابلس و اعزاز را در دست داشتند، به عقب راند. هدف دیگر این عملیات نیروهای YPG بودند که تلاش می کردندکانتون کوبانی را به کانتون عفرین متصل کنند.
عملیات شاخۀ زیتون نیز که ژانویۀ امسال آغاز شد و در ماه آوریل به پایان رسید، منطقۀ عفرین را از کنترل نیروهای YPG خارج کرد. این دو عملیات نظامی بدون مشکل چندانی به انجام رسیدند، زیرا نظامیان روس، آمریکایی یا سوری در این مناطق حضور نداشتند.
اما مرحلۀ بعدی عملیات های ارتش ترکیه در شمال سوریه در جایی انجام می شود که نظامیان آمریکایی – و در برخی مناطق نظامیان فرانسوی – نیروهای YPG را همراهی می کنند. هنوز مشخص نیست ارتش ترکیه عملیات را از کجا آغاز می کند، اما تحلیل گران بسیاری معتقدند گری سپی (تل ابیض) هدف نخست است و پس از آن کوبانی هدف حمله قرار می گیرد.
باید خاطرنشان کرد که دو تحول ترکیه را بر آن داشتند که سریع تر و مؤثر تر عمل کند: نخست تصمیم ایالات متحده مبنی بر ایجاد پست های دیده بانی در امتداد مرز ترکیه – سوریه؛ و دوم، قصد ایالات متحده برای تشکیل یک نیروی امنیتی 30 هزار نفری که عمدتاً از نیروهای YPG تشکیل می شد، به نگرانی های ترکیه دربارۀ احتمال تشکیل یک منطقۀ خودمختار تحت رهبری این گروه در مرزهای جنوب خود، دامن زد.
در همین چارچوب، شهر سوری منبج نیز دارای اهمیت است. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در نطق هفتۀ گذشتۀ خود تأکید کرد که نظامیان آمریکایی حاضر در منطقه به هیچ وجه هدف ترکیه نخواهند بود، در حالی که روز جمعه اعلام کرد در صورتی که YPG بر اساس توافق دو جانبۀ ایالات متحده – ترکیه از منبج خارج نشود، این شهر نیز از جمله اهداف حملۀ نظامی ترکیه خواهد بود.
مولود چاوش اوغلو وزیر امور خارجۀ ترکیه ماه گذشته در مصاحبه با CNN ترکی از تاکتیک های ایالات متحده در به تأخیر انداختن اجرای توافق منبج انتقاد کرد و پایان امسال را به عنوان آخرین مهلت خروج YPG از این شهر تعیین کرد.
ترکیه معتقد است حدود پنج هزار نیروی YPG در شهر منبج و مناطق پیرامون آن پناه گرفته اند. به نظر می رسد ایالات متحده یک بار دیگر این ضرب الاجل را نادیده می گیرد، زیرا حفظ کنترل این منطقه برای تأمین امنیت نیروهای آمریکایی و فرانسوی در آن سوی رودخانۀ فرات اهمیت اساسی دارد.
همزمان با این تحولات میدانی، چاوش اوغلو و مایک پومپئو وزیر امور خارجۀ ایالات متحده، و همچنین فرماندهان ارتش دو طرف، یاشار گولر و جوزف دانفورد، روز 13 دسامبر به صورت تلفنی با هم گفتگو کردند. این نشان می دهد که خط ارتباطی میان آنکارا و واشنگتن هنوز باز مانده است.
پیام اصلی که ترکیه به ایالات متحده می دهد این است که با تداوم مسألۀ منبج و طفره رفتن ایالات متحده از همکاری واقعی با متحد دیرین خود در ناتو، ترکیه به اقدامات یک جانبۀ خود در شمال سوریه ادامه می دهد. به این ترتیب، هفته های آینده در پرتو تحولات صحنۀ شمال سوریه، برای آیندۀ روابط ترکیه – ایالات متحده بسیار با اهمیت خواهند بود.
منبع: حریت
ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه
بیشتر بخوانید:
تحلیل گر مسائل سوریه: آمریکا نمی تواند از حملۀ نظامی ترکیه به شمال سوریه جلوگیری کند
آمریکا: اقدام نظامی یک جانبه در شرق فرات قابل قبول نیست / ایلهان تانر
اختیار مرگ و زندگی به جای حقوق بشر در ترکیه / چنگیز آکتار
نشانه های انشقاق در حزب اردوغان در آستانۀ انتخابات محلی / توماس زایبرت
اهداف متعدد آمریکا از بازی با «کارت کردها» / برهان الدین دوران
آیندۀ ترکیه: دولتی درمانده یا حکومتی اسلامی؟ / گوکهان باجیک
هزینۀ 100 میلیارد دلاری سیاست خارجی نو عثمانی گری برای ترکیه / ذوالفقار دوغان
آوارگان غوطۀ شرقی در عفرین؛ تقابل آداب و رسوم و سبک زندگی / خالد الخاطب
طاهر الچی وکیل نبود، پدر و برادر بود / فاروق بالیکچی
ملت سازی در ترکیه؛ از گذشته تا حال / علی آغجاکولو
شکاف میان ترکیه و آمریکا در سوریه عمیق تر می شود / مراد یتکین
نظر شما