آنکارا، قلب تپنده سیاست ترکیه، پایتخت و دومین شهر بزرگ این کشور بعد از استانبول است که در هر دوره از انتخابات به عنوان مهم ترین حوزه انتخاباتی به حساب آمده و رقابت های فشرده احزاب سیاسی را در این شهر شاهد بوده ایم. شهری که نزدیک به نیم قرن است در حاکمیت جریان محافظه کار راست گرا قرار داشته است، اکنون برای شکستن این سنت دیرینه از هر زمان دیگری آماده تر به نظر می رسد.

آنکارا از 1923 تا کنون 27 شهردار به خود دیده است که تنها 8 تن از این شهردارها از راه انتخابات و با رأی مستقیم مردم انتخاب شده اند. 19 شهردار دیگری که در آنکارا بر مسند شهرداری پایتخت ترکیه تکیه زده اند یا از سوی وزارت کشور ترکیه انتخاب شده اند یا فرمانداران نظامی بوده اند که در کودتاهای دهه های 60 و 80 میلادی تعیین شده اند. چهار سال بعد از آن که تاندوغان شهردار معروف حزب جمهوری خواه خلق ترکیه (CHP) در آنکارا در 1946 خودکشی کرد، حاکمیت 25 ساله CHP بر شهرداری این شهر به پایان رسید و دوران حاکمیت حزب دموکرات بر شهرداری آنکارا شروع شد. در 10 سال حاکمیت حزب دموکرات در ترکیه انتخابات شهرداری ها برگزار نشد و شهرداری آنکارا همواره از سوی فرماندارانی که وزارت کشور ترکیه برای این شهر انتخاب می کرد اداره شد. در 1977 یک بار دیگر نامزد CHP در آنکارا پیروز انتخابات شد و سه سال بعد از این پیروزی در ترکیه کودتای معروف سپتامبر 1980 به وقوع پیوست و اداره شهرداری آنکارا به دست فرمانداران نظامی افتاد. در 1984 بعد از اوج گیری تورگوت اوزال در ترکیه انتخابات شهرداری در آنکارا با پیروزی نامزد این حزب به پایان رسید و از آن تاریخ تا کنون به غیر از یک دوره کوتاه چهار ساله که با استعفا نیز همراه بود، شهرداری آنکارا همواره در دست محافظه کارهان راست گرا بوده است. بعد از یک دوره ناموفق حاکمیت حزب سوسیال دموکرات خلق ها برشهرداری آنکارا و استعفای شهردار وابسته به این حزب در 1994 ملیح کوکچه بر سر کار آمد و در سال 2001 با کسب اعتماد حزب تازه تأسیس عدالت و توسعه (AKP) در ترکیه 27 سال حاکمیت شهرداری را برعهده گرفت.

اکنون بعد از نزدیک به نیم قرن که شهرداری آنکارا توسط محافظه کاران راست گرا اداره شده است، وضعیت در انتخابات 31 مارس 2019 میلادی به نوعی رقم خورده است که این سنت دیرینه می تواند با پیروزی منصور یاواش از CHP از بین برود تا این حزب بعد از نزدیک به 50 سال یک بار دیگر بتواند حاکمیت شهرداری پایتخت ترکیه را که مدت های مدیدی آن را اداره کرده است، به دست بگیرد. منصور یاواش به عنوان نامزد ائتلاف ملت در برابر مهمت اوزهاسکی نامزد ائتلاف جمهور اگرچه کار بسیار دشواری را پیش رو خواهد داشت ولی نظرسنجی های صورت گرفته شانس پیروزی را این بار از آن چپ های پایتخت می دانند. منصور یاواش که یک بار در سال 2014 میلادی با اختلاف تنها یک درصد انتخابات را به ملیح کوکچه از AKP واگذار کرده است، این بار بسیار پرقدرت و با جامعه گسترده ای از هواداران در مقایسه با سال 2014 میلادی پا در این رقابت انتخاباتی گذاشته است.

علاوه بر این، وضعیت در چهار سال اخیر در آنکارا مانند بیشتر شهرهای ترکیه به ضرر حاکمیت سیاسی تغییر کرده است و AKP با کاهش آراء شدید در آنکارا روبه رو بوده است. AKP و MHP که در انتخابات 1 نوامبر 2015 در آنکارا توانسته بودند در مجموع 63 درصد آراء را به خود اختصاص دهند، در انتخابات 2018 بعد از سه سال با کاهش شدید نزدیک به 10 درصدی روبه رو شده و ائتلافی که از این دو حزب به وجود آمده بود توانست تنها 53.66 درصد آراء را به دست آورد. این روند کاهشی که در بسیاری از شهرهای ترکیه در خصوص حاکمیت رخ داده است در آنکارا بسیار شدید بود و این موضوع یکی از فاکتورهای تأثیر گذار بر شکست احتمالی حاکمیت در انتخابات شهرداری 2019 میلادی خواهد بود.

با توجه به وضعیتی که بعد از رفرنداوم 2017 میلادی در آنکارا به وجود آمده است، این شرایط برای منصور یاواش و CHP نیز آماده تر از هر زمان دیگری است که بتوانند بعد از سال های طولانی روند شهرداری های این شهر را تغییر دهند. آنکارا که همواره به عنوان قلعه مستحکم احزاب راست گرا و محافظه کار به حساب می آمد و AKP به خوبی توانسته بود از این ویژگی آنکارا استفاده کند، در رفراندوم 2017 برای اولین بار دست رد به سینه رجب طیب اردوغان – دولت باغچلی زد و به رفراندوم، که اگرچه تصویب شد، 51.2 درصد "نه" گفت. در واقع اپوزیسیون اگرچه در این رفرنداوم شکست خورد ولی عدم کسب اعتماد حاکمیت سیاسی از پایتخت این کشور یک شکست برای حاکمیت مرکزی به حساب می آمد که شاید تبعات آن را دو روز دیگر در شب 31 مارس 2019 مشاهده کنیم.

علاوه بر این، یکی از مهم ترین فاکتورهایی که در این شهر وجود دارد استراتژی حزب کردی دموکراتیک خلق ها (HDP) برای این دوره از انتخابات است. اگرچه در یادداشت های گذشته به این موضوع اشاره کرده ایم ولی استراتژی عدم معرفی نامزد توسط HDP در کلان شهرهای غرب و حمایت از اپوزیسیون در هیچ جای ترکیه به اندازه آنکارا و استانبول تأثیر گذار نبوده است و اگر بگوییم این حزب تنها برای آنکارا و استانبول این استراتژی را تعیین کرده است چندان به خطا نرفته ایم. نباید فراموش کنیم که HDP بعد از AKP و CHP سومین حزب بزرگ در آنکارا به حساب می آید که حتی از MHP و حزب خوب هم رأی بیشتری دارد. زمانی که یک حزب کُردی چپ در آنکارا که به عنوان یک شهر ملی گرای راست شناخته می شود از دو حزب ملی گرای راست MHP و حزب خوب رأی بیشتری کسب می کند، این بدان معنی است که این حزب یک نقش کلیدی در این شهر دارد که می تواند نتایج انتخابات را به کلی دستخوش تحولات سرنوشت ساز کند. کسب 11.70 درصد آراء توسط این حزب آن هم در سال 2018 که اوج فشارها، زندانی کردن ها و تهدیدات علیه این حزب در جریان بود، نشان از پتانسیل بسیار بالای HDP در پایتخت ترکیه دارد. از همین رو تصمیمی که این حزب در این دوره از انتخابات گرفته است شاید تنها فاکتور مهم پیروزی اپوزیسیون در قلب تپنده سیاست ترکیه باشد. چیزی که تمام شرکت های نظرسنجی به آن اعتراف می کنند و چیزی که بیشترین دلیل خشم حاکمیت سیاسی ترکیه از این حزب کردی است.

خبرگزاری کردپرس/سرویس ترکیه

بیشتر بخوانید:

آنتالیا؛ رقابت داغ اپوزیسیون و حکومت در سواحل گرم مدیترانه

غازی عنتاب؛ اپوزیسیون نیازمند ائتلافی فراتر از ائتلاف ملت

بورسا؛ تزلزل حاکمیت آک پارتی پس از 15 سال

ماردین؛ نماد فروپاشی سیاست تعیین قیم در شهرهای کردنشین

دیاربکر؛ تقابل کردهای راست محافظه کار با کردهای چپ گرا در بزرگترین شهر کردنشین ترکیه

ایغدیر؛ کلاف سردرگم انتخابات و رقابت کردها و ترک های ملی گرا

ازمیر؛ ائتلاف کامل اپوزیسیون در برابر حاکمیت سیاسی در دژ مستحکم CHP