به گزارش کردپرس،هشتاد و هفتمین پنل انسان شناسی و فرهنگ با موضوع«فرهنگ کٌرد»چندی پیش در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با حضور جمعی از اندیشمندان،دانشجویان و علاقمندان حوزه فرهنگ و تاریخ کُردستان و با نمایش فیلم کوتاه《نیان》در این اندیشکده برگزار گردید.

در این نشست دکتر قطب الدین صادقی کارگردان مطرح تئاتر و سینما ذیل موضوعی با عنوان«شخصیت و فرهنگ کٌرد در آثار نمایشی ایران» به ایراد سخنرانی پرداخت.

صادقی با نگاهی به پیوند کردها و طبیعت و قانع بودن آنها و عدم تهاجم و ماجراجویی این مردم،خاطر نشان کرد: اقتصاد خودکفای کردها که ناشی از بهره مندی از طبیعت غنی و بخشنده و هماهنگی با طبیعت بود، نیاز به ارتباط با بیرون را کم رنگ می کرد.

وی ادامه داد: کردها به همین دلیل هیچگاه به سرزمین دیگری چشم طمع ندوختند اما همواره مورد تجاوز اقوام دیگر در مرزهایشان قرار گرفتند و این تهدیدها کردها را اقوامی سلحشور و مقاوم بار آورد.

وی افزود: ارتباط قوی با طبیعت-کوه برای کردها زندگی می آورد، هم نیاز های مادی و هم نیازهای امنیتی انسان کرد را تأمین می کند در نتیجه فرهنگ کردها آمیخته با طبیعت است.

صادقی با اشاره به موضوع شهرنشینی و ارتباط آن با سیاست عنوان کرد: ویژگی کالبدی و جغرافیایی سرزمین های کرد نشین، فقدان (حکومت مرکزی ،پایتخت، اقتدار و نهادهای تامین کننده ی عقل سیاسی مدرن) و نداشتن دیپلماسی باعث به تعویق افتادن شهرنشینی و تمایز زبانی بین اقوام کرد شد.

وی گفت: تنوع در جنبه های متفاوت فرهنگ کردها وجود دارد از جمله زبان، آیین، موسیقی، رقص، لباس و این سیال بودن و پویایی را به ما می آموزد.

این کارگردان و نمایشنامه نویس مطرح کرد با تاکید بر حفظ فرهنگ و آیین کهن توسط کردها توضیح داد: چریکه خوانی(چیروکه) برگرفته ازدوران پارتی که در دوران ساسانی به شکل خنیا گری در می آید و بعد از حمله اعراب به جز کردستان درکل ایران نابود می شود.

وی با اشاره به تبلیغات تاریخی علیه مردم کرد،تصریح کرد: کردها در فرهنگ سامی و زرتشت بسیار نکوهش شده اند.برای مثال گفته شده کردها بازماندگان طعام مارهای اژی دهاک هستند.

وی با اشاره ای به دوره ای از تاریخ،مدعی شد:فرهنگ مادرسالاری کردها برگرفته از نظام اجتماعی مادها است.

صادقی با انتقاد از رسانه های داخلی و بازتاب نامیمون از مردم کرد،متذکر شد: بازنمایی غلط از کرد ها و فرهنگشان در هنرهای نمایشی به ویژه سینما،بسبار جای تاسف دارد.

وی ادامه داد:آنچه از ما نشان می دهند در مواردی نتیجه ی تراوشهای ذهنیتهای معاند است.این تصویر مخدوش تک بعدی ایدئولوژی زده در روزگار معاصر در هنرهای نمایشی ادامه دارد.

این هنرمند نامدار سنندجی با اشاره به وجود این دیدگاه در قشر خاصی، خاطر نشان کرد:تصویر منفی از کردها فراگیر نیست و این دیدگاه بیشتر در طبقه ی رواج دارد.

وی تاکید کرد: بازنمایی نادرست از فرهنگ و آرمان های کرد در اثر نبود مفاهیم و تصورات مشترک بین کسانی که کار فرهنگی انجام می دهند و مردم کرد ناشی می شود.

وی با نقد ساختاری به سینما و آثار نمایشی توضیح داد:در حال حاضر کسانی که کار فرهنگی انجام می دهند به دنبال بازنمایی فرهنگ یک ملت نیستند. به عبارتی دغدغه آنها نیست، آنها تنها یک گفتمان فرهنگی مطلق گرایانه(سلطه جویانه)اقتدارمأبانه ارائه می دهند.

دکتر صادقی از نبود حامیان مالی برای تولید آثار فرهنگی با مضمون(فرهنگ کرد) گله مند بود و گفت:متاسفانه تولید کنندگان واقعی و پایبند به اخلاق و رسالت هنری کمتر به دنبال آثار فاخر در این حوزه هستند و در این میان هستند کسانی که به ندرت آثار تولید شده مناسبی خلق می کنند که عمده آن به دست کرد زبانانی است که با مشقت فراوان و نبود حمایت های مالی به تولید آثار می پردازند.

در ادامه دکتر محمدعلی سلطانی پژوهشگر نامی کرد کرمانشاهی با موضوع «دین و آیین در فرهنگ کٌرد»به ایراد سخنرانی پرداخت.

سلطانی با معرفی حوزه های فکری کردی گفت:مراکز فکری دین کردی را در ایران باید در همدان، اصفهان و اورامان جستجو کرد.

وی ادامه داد:ایزدی ها نطفه ی دین کردها هستند و آیین یارستان حاصل ضرب دین اسلام و آیین ایزدی است.

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد:در اسلام کردی کتاب مقدس به زبان کردی است، ادعیه ها، نامگذاری اطفال و عقد و نکاح به زبان کردی است.

نویسنده کتاب(ایل بارزان)با توضیحی در حوزه عرفان اسلامی و عرفان یارستانی،تاکید کرد:در عرفان اسلامی 3 رحله وجو دارد1. شریعت2. طریقت3. حقیقت.در مکتب یارستان 4 مرحله وجود دارد: 1.شریعت2. طریقت3. معرفت4. حقیقت که تمام این موارد در اورامان آرشیو شده است.

وی ادامه داد:مکتب باباها که در کردستان پایگاه های فکری بسیار داشت در عثمانی نیز ریشه دواند که مکتب بکتاشی ها و بابایی ها منشعب از مکتب یارستان است.

سلطانی به ذکر مراسمات مکتب یارستان و آیین باستانی کردها پرداخت و گفت:دین زرتشت دشمن دین و آئین مادها بود.
وی در بخشی از سخنانش به سیاست های غلط رضاخان اشاره نمود و توضیح داد:رضا شاه بر هویت ملی یکپارچه تأکید داشت( یکسان سازی فرهنگی در ایران).یکسان سازی فرهنگی در دوره ی رضا شاه صورت گرفت او نسبت به کثرت گرایی قومی و فرهنگی بدگمان بود و یکی از دلایل او ترس از جنبش های مخالف و بالقوه تجزیه طلب بود که وحدت کشور را تهدید می کرد.

وی ادامه داد:در آن دوران اقلیتهای قومی به ویژه کردها در معرض فشارهای بی رحمانه قرار داشتند تا در مسیر جریان اصلی جامعه ایران قرار گیرند و این فشارها با حملات منظم به هویت فرهنگی آن ها همراه بود.

در پایان دکتر ناصر فکوهی پژوهشگر برجسته حوزه مردم شناسی و استاد دانشگاه تهران با اشاره ای به سیاستهای غلط دوران پهلوی در یکسان سازی قومی و هویتی در کشور گفت:متاسفانه "پان ایرانیست"ضربات فراوانی به فرهنگ و تاریخ و هویت کشور وارد نموده است که بقایای آن هنوز در اذهان فرهنگ های بومی ما ماندگار مانده است.

وی ادامه داد:این پروژه و تقلیل دادن فرهنگ و تاریخ کشور به قوم و زبان و هویت مشخص نه تنها دایره فرهنگی و جغرافیای معنوی کشور را محدود کرد بلکه منجر به پاکسازی تاریخی قومیتهای کهن کشور شده و وجود آنها را مخدوش نموده است.

این استاد مردم شناسی اذعان کرد:ما باید سعی کنیم انسجام اجتماعی مناسبی در کشور فراهم نماییم و بجای آنکه به دنبال یکسان کردن هستیم از همه ظرفیت های اجتماعی و فرهنگی کشور استفاده نماییم.