آقای ولی زاده طی این یک دهه اخیر گردشگری در منطقه هورامان کاملاً متحول شده و افراد بسیاری برای دیدن این زیبایی های طبیعی و فرهنگی به این منطقه می آیند. این رویداد را چگونه می بینید؟
هورامان سال ها یک منطقه ناشناخته برای گردشگران بود ولی خوشبختانه در سال‌های اخیر با کمک فعالیت‌ها و تلاش‌های صورت گرفته از سوی گروه‌های مردم نهاد و فعالان فرهنگی و گردشگری، افرادی زیادی در ایران و سراسر دنیا با این منطقه و جذابیت های گسترده آن آشنا شده اند و هورامان به تدریج جایگاه خود را به عنوان یک مقصد گردشگری پیدا کرده است. البته هنوز جذابیت‌های متنوع، بکر و کم نظیر منطقه مانند معماری بومی و فرهنگ بسیار غنی آن در سطح ملی و جهانی به خوبی معرفی نشده و بسیاری از ابعاد این میراث عظیم فرهنگی بی خبرند.
به نظر شما چه عواملی موجب اقبال گردشگران از این منطقه شده است؟
مهمان نوازی و فرهنگ غنی مردمان این منطقه یکی از دلایل اقبال گردشگران به هورامان است. ساکنان هورامان، مردمانی بسیار خونگرم و مهمان نواز هستند و همین ویژگی باعث شده نگاه گردشگران متوجه این منطقه متوجه شود.
همچنین برگزاری جشن انارها در سالیان گذشته به معرفی بیشتر این منطقه کمک کرد و طی آن سال‌ها گردشگران بسیاری برای شرکت در این برنامه ها به هورامان آمدند. بی گمان برگزاری دائمی و سالیانه اینگونه جشن ها و برنامه ها و ایجاد موزه های مردم شناسی می تواند به معرفی بیشتر منطقه و جایگاه واقعی آن، کمک کند. در کنار این ها ثبت جهانی منظر فرهنگی هورامان هم یک رویداد بسیار بزرگ و بین المللی بود که بسترساز معرفی این منطقه در سطح جهانی شد و آوازه هورامان در دنیا پیچیده شد.
آقای ولی زاده ضعف های مدیریتی در حوزه های مرتبط با گردشگری همیشه مورد نقد و گلایه فعالان این حوزه بوده است. به باور شما چه مشکلاتی در این عرصه وجود دارد؟
هرچند منطقه هورامان هرچند ثبت جهانی شده ولی آیا سطح و نوع نگاه‌های مدیریتی آن هم جهانی شده است؟ گروهای مردم نهاد طی این مدت فعالیت‌های خوبی داشته‌اند و انتظار می رود در بخش دولتی هم شاهد انتصاب مدیران مدیرانی باشیم که در تراز منطقه ثبت جهانی هورامان باشند. مدیران خلاق و توانمندی که بتوانند از تجربیات دیگر کشورها برای برنامه ریزی در زمینه توسعه گردشگری منطقه و کاهش آسیب های فرهنگی و زیست محیطی بهره بگیرند. در کنار رونق اقتصادی حاصل از گردشگری باید محیط زیست و فرهنگ بومی و اصیل مردم هم حفظ و حراست شود. سنت های قدیمی، اصیل و هزاران ساله این منطقه ممکن است در مواجهه با حضور انبوه گردشگران آسیب ببینند و در این شرایط باید با برنامه‌ریزی‌های مناسب این میراث ارزشمند حفظ شود و این کار نیازمند زیرساخت است.
به نظر شما چه کارهای ضروری باید در حوزه تامین زیرساخت ها صورت می گرفت که انجام نشده است؟
ضعف زیرساخت‌ها بزرگترین تهدید و زنگ خطر برای توسعه گردشگری منطقه هورامان است. زیرساخت‌های فعلی پاسخگوی نیازهای گردشگران نیست و این کمبودها در دوران اوج ورود مسافران کاملا مشهود است و آن‌ها در آن ایام با کمبود جدی اقامتگاه و امکانات خدماتی و بهداشتی مواجه می‌شوند.
یک عرصه پهناور توسط یونسکو ثبت جهانی شده است و می بایست در گام اول متناسب با انواع گردشگری، زیرساخت‌هایی مانند هتل، اقامتگاه و مراکز خدماتی و رفاهی و بهداشتی فراهم شود تا گردشگر بتواند با آسایش و آرامش بیشتری از زیبایی های منطقه بهره مند شود و در آینده دوباره به این منطقه بازگردد و این حضور تنها یکبار نباشد.
بخش دولتی می بایست همزمان با رویداد ثبت جهانی وام های بلاعوض و کم بهره ای را در اختیار مردم منطقه و بخش خصوصی قرار می داد تا آن ها بسترهای لازم برای میزبانی مناسب از گردشگران را فراهم کنند و متاسفانه در این حوزه غفلت صورت گرفت و تبعات منفی آن را مشاهده می کنیم.
در پایان اگر سخنی و یا نکته ای باقی مانده، بفرمایید:
منطقه اورامانات از ظرفیت های بسیار گسترده‌ای برخوردار است و بهره‌گیری از این فرصت‌ها نیازمند یک نگاه جهانی، کلان‌نگرانه و تلاش بیشتر است. با توجه به ثبت جهانی منظر فرهنگی هورامان باید مدیریت گردشگری و فرهنگی منطقه هم با یک نگاه توسعه‌گرایانه و جهانی اداره شود و مدیرانی با این ویژگی و نگرش برای منطقه منصوب شوند.
ثبت جهانی یک فرصت بزرگ برای توسعه منطقه است و استفاده از این شرایط تازه نیازمند برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های مدون و کلان‌نگرانه در حوزه اقتصاد محلی و ایجاد اشتغال پایدار و همراه با حفظ و احیای فرهنگ اصیل منطقه است.
خوشبختانه اقبال عمومی گردشگران به منطقه هورامان در حال گسترش است و مردم از اقصی نقاط جهان برای دیدن این منطقه می آیند و باید همزمان زیرساخت‌های لازم برای منطقه فراهم شود تا از پیامدهای منفی آن جلوگیری کنیم.
نظر شما