به گزارش کردپرس، هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه، در جدیدترین اظهارات خود با تأکید بر «لزوم توقف اشغال سرزمین‌های عربی توسط PKK در سوریه»، از اهمیت خروج نیروهای خارجی از این منطقه و بازگشت آرامش به آن سخن گفت. فیدان با ادعای به اینکه PKK با حمایت جنگجویان بین‌المللی از کشورهای مختلف فعالیت می‌کند، تأکید کرد که این گروه باید از منابع نفتی و گازی سوریه که متعلق به مردم این کشور است، دست بردارد. وی همچنین به تلاش‌های ترکیه برای ایجاد روابط با حکومت بشار اسد در سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت که علیرغم این تلاش‌ها، اسد هیچ‌گاه پیشنهادات ترکیه را نپذیرفت. فیدان در ادامه افزود که ایران و روسیه نیز نباید به‌طور فعال در امور سوریه دخالت کنند، زیرا وضعیت کنونی نیاز به همکاری برای رفع بحران‌ها دارد. او همچنین بر لزوم توقف اقدامات خشونت‌آمیز اسرائیل در فلسطین و نوار غزه و تأثیر منفی آن بر وضعیت منطقه تأکید کرد.
اظهارات وزیر خارجه ترکیه درباره تحولات سوریه
هاکان فیدان، در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی «الحدث» عربستان سعودی درباره تحولات سوریه و نقش ترکیه در این روند اظهاراتی ارائه داد. او با اشاره به ۱۳-۱۴ سال بحران در سوریه، تأکید کرد که اکنون منطقه وارد دوره‌ای جدید شده است. فیدان یادآور شد که ترکیه با سوریه مرزی به طول ۹۱۱ کیلومتر دارد و روابط تاریخی، فرهنگی و جغرافیایی میان دو کشور را همچون «پیوند گوشت و ناخن» توصیف کرد.
او با بیان اینکه در آغاز بحران سوریه، مخالفان سوری در شمال این کشور به ترکیه پناه آوردند و میلیون‌ها پناهجوی سوری، ترکیه را خانه خود دانستند، افزود: «ما نیز به آنها آغوش باز کردیم و تلاش کردیم تا مخالفان سوری نقشی سازنده در حل این بحران ایفا کنند.»
نقش ترکیه در روند آستانه و چالش‌های رژیم اسد
فیدان با اشاره به نقش ترکیه در فرآیند آستانه برای حل بحران سوریه، مدعی شد که این کشور تلاش‌های بسیاری انجام داده است، اما رژیم بشار اسد به دلیل همکاری با نیروهای خارجی مانند ایران و روسیه، از تحقق صلح و ارائه خدمات اساسی به مردم سوریه ناتوان بوده است. وی افزود: «اسد نتوانست با مردم خود آشتی کند یا اقتصاد و خدمات پایه‌ای را احیا کند و این امر منجر به فروپاشی سیستم شد.»
تکذیب نقش ترکیه در خروج اسد از سوریه
فیدان در پاسخ به این که ترکیه در برنامه‌ریزی خروج اسد از سوریه نقش داشته است، گفت: «ما در هیچ مرحله‌ای از این روند، با هیچ کشور یا گروهی چنین برنامه‌ریزی‌ای انجام نداده‌ایم.» وی تأکید کرد که روسیه خود اعلام کرده که این اقدام را مدیریت و اجرا کرده است و ترکیه هیچ نقشی در این مسئله نداشته است.
ادامه همکاری‌ها با ایران و روسیه
فیدان همچنین از همکاری مداوم و گفت‌وگوهای سه‌جانبه میان ترکیه، ایران و روسیه برای حفظ آتش‌بس و حل مشکلات سوریه خبر داد و اظهار داشت که ترکیه همواره نظرات مخالفان را به میز مذاکره آورده است. وی تأکید کرد: «ما از این پس نیز این دیالوگ را ادامه خواهیم داد و نقش سازنده خود را ایفا می‌کنیم.»
او با اشاره به عدم موفقیت رژیم اسد در ارائه خدمات به مردم و بازگرداندن آوارگان، گفت که این موضوع نه تنها برای سوریه، بلکه برای سایر بازیگران منطقه نیز قابل تأمل است.
دیدار رئیس سازمان اطلاعات ترکیه از دمشق
وزیر امور خارجه ترکیه، درباره سفر ابراهیم کالین، رئیس سازمان اطلاعات ترکیه (MİT)، به دمشق اظهار داشت که این دیدار پس از مشورت گسترده با کشورهای منطقه و غرب انجام شده است.
فیدان با اشاره به این دیدار گفت: «سوال اصلی این است که کشورهای منطقه و جهان چگونه باید با مدیریت جدید دمشق ارتباط برقرار کنند؟ در این دیدارها متوجه شدیم که اصول کلی‌ای وجود دارد که اکثر طرف‌ها بر آنها توافق دارند؛ از جمله جلوگیری از سوءاستفاده گروه‌های تروریستی از وضعیت جدید دمشق، رفتار مناسب با اقلیت‌ها، به‌ویژه مسیحیان، کردها، علوی‌ها و ترکمن‌ها، تشکیل دولتی فراگیر و عدم تهدید کشورهای همسایه توسط سوریه.»
گفت‌وگوهای منطقه‌ای و بین‌المللی
فیدان افزود که کالین دیدگاه‌های جامعه بین‌المللی، منطقه و ترکیه را به طرف مقابل منتقل کرده و اطلاعات آنها را دریافت کرده است. وی همچنین یادآور شد که بر اساس این اطلاعات، در تاریخ ۱۴ دسامبر نشستی در عقبه اردن برگزار شد.
وی با اشاره به سیاست چندبعدی ترکیه در سوریه طی ۱۳ سال گذشته تأکید کرد که مهم‌ترین هدف این سیاست، جلوگیری از ورود پناهجویان به ترکیه به دلیل عدم آشتی مخالفان با بشار اسد بوده است.
همکاری ترکیه با گروه‌های مخالف
فیدان توضیح داد که ترکیه در این راستا با گروه‌های مخالفی که کنترل مناطق مرزی را در دست دارند، همکاری داشته است. او گفت: «ما به‌طور مستقیم با گروه‌هایی مانند ارتش ملی سوریه و جبهه آزادی‌بخش ملی همکاری کردیم. در ادلب، جایی که ۴ میلیون سوری تحت کنترل هیئت تحریر الشام (HTŞ) زندگی می‌کنند، احتمال وقوع بحران و مهاجرت گسترده به ترکیه وجود داشت. برای جلوگیری از این بحران‌ها و حفظ ثبات، ما همیشه در هماهنگی با این گروه‌ها بوده‌ایم و حتی به آنها توصیه‌هایی درباره مدیریت مدرن ارائه کردیم.»
هدف مخالفان: اجتناب از اشتباهات گذشته
فیدان تأکید کرد: «اولویت اصلی هیئت تحریر الشام و سایر گروه‌های مخالف این است که اشتباهات بشار اسد را تکرار نکنند و با مردم خود تعامل کرده و رفاه و ثبات را برای آنها فراهم کنند. ما باید به آنها در این مسیر کمک کنیم و آنها نیز باید از اشتباهات اجتناب کنند.»
تماس‌های پیشین با رهبران HTŞ
در پاسخ به سوالی درباره دیدار احتمالی وی با رهبران HTŞ، فیدان با یادآوری ۱۳ سال ریاست خود در سازمان اطلاعات ترکیه گفت که از آغاز بحران سوریه، بخش عمده‌ای از وقت خود را صرف این موضوع کرده است و به‌عنوان وزیر امور خارجه نیز همواره با برخی از بازیگران در تماس بوده است.
فیدان در سخنان خود تأکید کرد که ترکیه خواستار تشکیل یک دولت مدنی و دموکراتیک در سوریه است. وی با اشاره به چالش‌های احتمالی در دوران گذار، بر ضرورت حمایت کشورهای منطقه از مدیریت جدید دمشق تأکید کرد. فیدان بیان داشت که انتظار ایجاد یک دموکراسی پیشرفته نظیر دموکراسی سوئیس در کوتاه‌مدت واقع‌بینانه نیست اما باور دارد که می‌توان بر اساس اصل شهروندی قانون اساسی و بدون ترویج تبعیض یا جدایی‌طلبی، یک نظام جامع و ملی در سوریه ایجاد کرد.
او همچنین بر اهمیت همگرایی گروه‌های معارض سوری از جمله گروه‌های مستقر در شمال مانند ارتش ملی سوریه و هیئت تحریر شام و گروه‌های موجود در جنوب تأکید کرد و این فرایند را حساس اما قابل مدیریت دانست. به گفته فیدان، پس از برقراری ثبات امنیتی و انتظامی، می‌توان به سرعت اقدامات لازم برای بازسازی اقتصادی، توسعه زیرساخت‌ها و ارائه خدمات به شهروندان را آغاز کرد.
فیدان با تأکید بر نظارت بر عملکرد مدیریت جدید سوریه، اظهار داشت که رفتار این مدیریت، از جمله عدم ارتباط با گروه‌های تروریستی، رعایت حقوق اقلیت‌ها و مسائل مربوط به حقوق زنان، مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.
حضور اسد به‌عنوان بخشی از محور مقاومت علیه اسرائیل، بیشتر یک ادعا بوده
در پاسخ به سوالی درباره نقش بشار اسد در محور مقاومت، فیدان اظهار داشت که حضور اسد به‌عنوان بخشی از محور مقاومت علیه اسرائیل، بیشتر یک ادعا بوده است. وی تصریح کرد که اسرائیل هیچ‌گاه خواستار کنار رفتن اسد نبوده است، چرا که وی اجازه داده است ایران و اسرائیل در خاک سوریه با یکدیگر مقابله کنند و این امر به نفع اسرائیل بوده است.
انتظار نمی‌رود مدیریت جدید دمشق به دنبال درگیری با اسرائیل باشد
فیدان در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان گفت «رفتن اسد بیشترین ضرر را به اسرائیل وارد می‌کند؟» تأکید کرد که سیاست‌های واقع‌گرایانه باید اتخاذ شود. وی افزود که انتظار نمی‌رود مدیریت جدید دمشق به دنبال درگیری با اسرائیل باشد و همه باید بر مدیریت مسائل در مرزهای خود تمرکز کنند.
سوریه نباید اقدامی علیه اسرائیل انجام دهد
او همچنین با اشاره به اشغالگری اسرائیل گفت: «اسرائیل باید از اشغال خاک سوریه دست بردارد.» و تأکید کرد که سوریه نیز نباید اقدامی علیه اسرائیل انجام دهد. به گفته فیدان، اگر تنشی متقابل ایجاد شود، می‌توان در این باره اقداماتی انجام داد، اما در شرایط فعلی، حملات اسرائیل به تأسیسات سوریه و اشغال برخی مناطق، بدون وجود دلایل موجه، پذیرفتنی نیست و نقض حاکمیت سوریه به شمار می‌رود.
در ادامه، فیدان اظهار داشت که هر حکومتی در سوریه که نماینده اکثریت مردم و وجدان جمعی آنها باشد، از دید اسرائیل تهدید تلقی می‌شود. او خاطرنشان کرد که ادعای اسرائیل مبنی بر توجیه حملات خود به دلیل حضور نیروهای ایرانی دیگر محلی از اعراب ندارد و حملات کنونی علیه خاک سوریه بی‌اساس است.
فیدان در اظهارات خود درباره نگرش مردم سوریه نسبت به اسرائیل گفت: «اگر از ۲۰ میلیون سوری درباره اسرائیل بپرسید، پاسخ آنها قطعاً منفی خواهد بود.» او افزود که این نگاه منفی اگر در سطح حکومت نیز بازتاب یابد، برای اسرائیل ناخوشایند است و این کشور با در نظر گرفتن بدترین سناریوها اقداماتی را برای جلوگیری از آسیب احتمالی انجام می‌دهد.
وی با اشاره به وضعیت جدید سوریه تأکید کرد که دولت جدید باید بر بازسازی کشوری ویران و ارائه خدمات به میلیون‌ها آواره و مردم آسیب‌دیده تمرکز کند. او همچنین بر ضرورت جلوگیری از درگیری‌ها و جنگ‌های مبتنی بر توسعه‌طلبی در منطقه تأکید کرد.
فیدان درباره مسائل حساس منطقه مانند فلسطین و قدس یادآور شد: «اگر اسرائیل مردم فلسطین، از جمله کودکان، را مورد نسل‌کشی قرار دهد، این اقدامات ناگزیر تمامی ملت‌ها و دولت‌های منطقه را به خشم وادار خواهد کرد. این وضعیت باید متوقف شود. آنچه در غزه و کرانه باختری رخ می‌دهد، پیامدهای منفی گسترده‌ای برای منطقه دارد. مردم این منطقه ممکن است در بسیاری از مسائل سکوت کنند، اما در موضوعاتی مانند غزه و فلسطین صدای اعتراض خود را بلند خواهند کرد. اسرائیل باید این واقعیت را در محاسبات خود در نظر بگیرد.»
ایران و روسیه دیگر در امور سوریه دخالت نمی کنند!
در پاسخ به سؤالی درباره احتمال دخالت مجدد ایران و روسیه در سوریه و آغاز درگیری‌ها، فیدان اظهار داشت: «هرچند ایران و روسیه توانایی آغاز چنین اقداماتی را دارند، اما بعید می‌دانم که چنین برنامه‌ای داشته باشند.» او افزود که این دو کشور از سیستم‌های تصمیم‌گیری پیشرفته‌ای برخوردارند و شرایط جدید منطقه را درک کرده‌اند.
فیدان در پایان تأکید کرد که ترکیه تلاش خواهد کرد تا با گفتگو و همکاری با ایران و روسیه، راهکارهایی برای حل مشکلات بیابد که به نفع هر دو طرف باشد و از بروز درگیری‌های جدید جلوگیری کند.
PKK باید دست از اشغال سرزمین‌های عربی بکشد
فیدان در پاسخ به سوالی درباره گروه‌های کُرد منطقه، مدعی شد که «YPG، شاخه‌ای از PKK در سوریه است و توسط جنگجویان تروریست بین‌المللی از ترکیه، عراق، ایران و اروپا رهبری می‌شود». او تأکید کرد که اگرچه آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند این موضوع را به گونه‌ای متفاوت به جهان معرفی کنند، حقیقت این است که این گروه‌ها با حمایت خارجی فعالیت می‌کنند.
وی درباره رفتار PKK در سوریه گفت: «این گروه باید از اشغال سرزمین‌های عربی و منابع طبیعی مانند نفت و گاز که متعلق به تمام مردم سوریه است، دست بردارد و دیگر نباید کردها و عرب‌ها را مورد بدرفتاری قرار دهد». فیدان گفت باور دارد که در حال حاضر یک تفاهم بین‌المللی برای حل این مسئله وجود دارد.
کردها، عرب‌ها، ترکمن‌ها، یزیدی‌ها و علوی‌ها باید در سرزمین‌های خود بمانند
فیدان همچنین تأکید کرد که مردم منطقه باید در سرزمین‌های خود زندگی کنند و هیچ‌کس نباید از محل سکونت خود جابجا شود. او افزود: «کردها، عرب‌ها، ترکمن‌ها، یزیدی‌ها و علوی‌ها باید در سرزمین‌های خود بمانند و دیگر نباید کسی بیاید و سرزمین‌های آنها را اشغال کند.»
اسد همه پیشنهادات ترکیه برای دیدار را رد کرد
وزیر خارجه ترکیه در پایان در پاسخ به پرسشی درباره تلاش‌هایش برای دیدار با بشار اسد در سه سال اخیر، گفت که تلاش‌هایی برای ملاقات با اسد انجام دادند، اما او این درخواست را رد کرده است. وی اضافه کرد که کشورهای منطقه، از جمله عراق، به عنوان واسطه برای این ملاقات‌ها اقدام کرده‌اند، اما اسد همه پیشنهادات را رد کرده است.
نظر شما