به گزارش خبرنگار کردپرس، این روزها در جامعه، مرگ نیازمند تشریفاتی است عجیب و غریب، که همانند تکلیفی نوشته شده باید خط به خط اجرا شود. از گریه و مویه کردن گرفته تا لباس های مشکی با تزئین های خاص و گاهی هم گیپور مانند، از نحوه تسلیت گفتن گرفته تا خرید تاج گل و سنگ قبر و برگزاری شام و نذوراتی که اگر بدون چیدمان مدنظر باشد مورد قبول واقع نخواهد شد.

در این میان اگر از ریخت و پاش در مجالس عزاداری تا تشریفات عجیب و غریب و 40 روز رفت و آمد برای عرض تسلیت بگذریم، نمی شود از مرده پرستانی که با اشک تمساح مجلس عزا را به دست می گیرند به سادگی گذشت. مرده پرستانی که حتی خبر از گذر زندگی فرد فوت شده ندارند و در مراسم ختم آن چنان مرثیه سرایی می کنند که گویی این دوری برایشان غیرقابل تحمل است.

همچنین نمی توان چشم ها را به روی کمرنگ شدن غم از دست دادن عزیز سفر کرده بست. غمی که جای خود را به دغدغه مخارج بعد از مرگ داده و به قولی امروزه مصیبت اصلی، مخارج بعد از فوت است نه از دست دادن عزیزان.

چند می گیری گریه کنی؟

این روزها در هر مراسم ختمی عده ای هستند که هنر گریه کردنشان بسیار خوب است به طوری که اگر در یک فیلم بلند بازی کنند بدون شک اسکار بهترین بازیگری را از آن خود خواهند کرد.

این افراد گرچه از اقوام نزدیک و درجه یک متوفی به حساب می آیند اما تا قبل از مرگ یک روز دیدار با او نداشته اند و در روز مرگش چنان ظاهر می شوند که گویا نیمه دیگرشان از دنیا رفته و به قولی رسم مرده پرستی را با اشک های مصنوعی خویش آن قدر زیبا به جای می آورند که همه انگشت به دهان می مانند.

به گفته کارشناسان جامعه شناسی، مرده پرستی در جامعه ایرانی به گونه ای است که کشور ایران سرآمد این مسئله در جهان شناخته می شود. چرا که از زمان مرگ متوفی تا چهلم، مدام در رفت و آمد و عرض تسلیت به صاحبان عزا هستند و این پروسه طولانی روح و روان خانواده فرد مرحوم شده را به مراتب بدتر خواهد کرد. این در حالی است که در کشورهای دیگر تنها نصف روز به عزاداری برای عزیز از دنیا رفته اختصاص می یابد و حتی هزینه ها و تشریفات آنچنانی را ندارند.

همچنین دیگر موردی که باعث این سرآمدی شده مربوط به گریه های بعد از مرگ عزیزان است که در زمان زنده بودن او کاری که باید نکرده و بعد از مرگش تنها با داد و بیداد کردن و گریه های بلند ضجه مانند خود را ناراحت و غمگین نشان می دهند. در همین رابطه طبق تحقیقات پزشکی صورت گرفته، گریه های ضجه آور باعث به وجود آمدن نوعی اختلال فکری در ذهن می شود. این در حالی است که متأسفانه در حال حاضر در بیشتر مجالس ختم اگر روال گریه کردن را رعایت نکنی برچسب بی تفاوتی خورده و نگاه های عاقل اندر... میهمانان را به جان خواهی خرید.

مرگ با تشریفات

مراسم عزاداری چنان که حتی در کتب تاریخی به آن اشاره شده بسیار منظم و برنامه ریزی شده برگزار می‌شود. به طوری که یکی از دغدغه صاحبان عزا همواره به جا آوردن صحیح و به موقع مراسمات است؛ تا جایی که در برخی مواقع برگزاری مراسم خود عزاداری و یاد متوفی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

این مراسم که از لحظه فوت فرد آغاز شده و به مدت ۴۰ روز به صورت مداوم ادامه دارد، با هزینه‌های گزاف برگزار می‌شود و امروز نه تنها از غلظت و تعدد آن کاسته نشده، بلکه آراسته به انواع تجملات مختلف و حتی به رقابت خانواده‌ها تبدیل شده است.

تمامی تشریفاتی که به اسم مردگان رقم می‌خورد در وضعیتی است که به غیر از کفن و دفن چنانچه در دین اسلام توصیه شده و خواندن نماز میت، هیچ یک از این مراسم واجب نبوده و همگی در طول زمان ساخته و پرداخته شده اند. همانند مراسم سحر مزاری که در اولین صبح بعد از مرگ متوفی برگزار می‌شود و از صبح زود اقوام و فامیل در خانه عزا جمع شده و دعا و قرآن می‌خوانند.

قدیم ترها در رسمی قابل توجه همسایه‌ها و اطرافیان به دلیل اینکه وضعیت روحی مناسبی برای ساکنان فراهم نیست ناهار و شام پخته و به خانه عزا می‌بردند تا خانواده فارغ از پخت‌وپز باشد. موضوعی که متأسفانه کمرنگ‌تر شده و این روزها در مقابل از خانواده عزادار انتظار می‌رود که از روز اول با صرف هزینه‌های گزاف، بریز و بپاش‌های خود را آغاز کنند.

تشریفات سنگ‌قبر و عکس‌های یادگاری

هزینه‌ای که برای برگزاری مراسم عزاداری صرف می‌شود، در برخی مواقع تا چند صد میلیون برآورد شده است. تشریفات احسان های مختلف، تاج گل، استفاده از مداحان، لباس‌های مخصوص عزاداری و تجملات پیرامون آن در کنار تهیه سنگ‌ قبر به هزینه‌های قابل توجه منجر می‌شود.

در این میان رقابت بر سر سنگ قبر واقعاً دیدنی است که در گذشته ساده و کوچک اجرا می‌شد اما در حال حاضر با نقش و نگار و تصاویری از فرد متوفی زینت داده می‌شود و خدا نکند چشم هم چشمی و یا نظر مخالفی برای سنگ قبر بروز کند که دوباره کاری و تراشیدن هزینه اضافی را به همراه خواهد داشت.

البته جدای از این مسئله نمی توان از ذوق و شوق مردم برای گرفتن عکس با قبر مرده و سنگ مزارش به سادگی گذشت، مخصوصاً اگر فرد فوت شده جوان یا کودک باشد.

تکریم صاحب عزا

تمامی این تشریفات هزینه بر در حالی صورت می گیرد که به گفته کارشناسان دینی چنین مراسمی نه تنها ثواب ندارد بلکه روح متوفی را هم آزرده می کند.

در واقع در دین اسلام توصیه شده است که به جای مراسمات فعلی که سه روز در منزل صاحب عزا افراد برای صرف غذا حاضر می‌شوند، سه روز به منزل صاحب عزا، غذا برده شود تا از زحمت وی به دلیل غمی که دارد کاسته شود. همچنین بهتر است احسانات به جای ریخت‌ و پاش و هزینه در مسیر نادرست، در مسیر باقیات ‌الصالحات خرج شده و در رأس آن توجه به نیاز نیازمندان است. مسئله مهمی که این روزها کمرنگ شده و جای آن را تشریفات رنگارنگ با هزینه تراشی بالا گرفته است.

^* گزارش: زیبا امیدی فر