به گزارش کردپرس، عبدالقادر اورال اوغلو، وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه، در اظهاراتی مدعی شد که کریدور زنگزور میتواند قطارهای تجاری از چین و آسیای مرکزی را بدون توقف به لندن برساند. این در حالی است که ایران و بسیاری از کارشناسان منطقهای، این کریدور را تهدیدی برای امنیت و منافع منطقهای میدانند. در حالی که وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه بر اهمیت کریدور زنگزور تأکید میکند، این پروژه بیش از آنکه مسیر اتصال تجاری باشد، ابزاری برای نفوذ بیشتر ترکیه در قفقاز و آسیای مرکزی است. جمهوری اسلامی ایران و بسیاری از ناظران منطقهای، این کریدور را تهدیدی برای امنیت و ثبات منطقه میدانند.
بنا بر بخش ترکی خبرگزاری آناتولی، عبدالقادر اورال اوغلو، وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه، در کنفرانس «اهمیت کریدور زنگزور» که توسط انجمن مهندسان و معماران جهان ترک برگزار شد، بار دیگر از تلاشهای ترکیه برای تحقق پروژه کریدور زنگزور سخن گفت. وی ادعا کرد که هدف ترکیه اتصال بدون وقفه قطارهایی است که از چین و آسیای مرکزی حرکت کرده و به لندن میرسند. این در حالی است که کریدور زنگزور، که بهدلیل اختلافات با ارمنستان هنوز بهطور کامل اجرایی نشده، بهعنوان تهدیدی برای ثبات منطقه و بهویژه ایران تلقی میشود.
اورال اوغلو در سخنرانی خود به توسعه زیرساختهای حملونقل در ترکیه اشاره کرد و اعلام کرد که قصد دارند خطوط راهآهن ترکیه را به 28 هزار کیلومتر گسترش دهند. وی همچنین با اشاره به تراکم در خط مرمره، به ضرورت ایجاد مسیرهای جایگزین اشاره کرد و کریدور زنگزور را بهعنوان یکی از این مسیرهای اصلی معرفی کرد.
نفوذ ترکیه از طریق زنگزور
کریدور زنگزور، به گفته مقامات ترکیه، قرار است ارتباطی مستقیم میان ترکیه و جهان ترک از طریق جمهوری آذربایجان و ارمنستان ایجاد کند. با این حال، این پروژه از نگاه ایران به عنوان تهدیدی برای منافع ملی و تمامیت ارضی کشور دیده میشود. جمهوری اسلامی ایران بارها هشدار داده که هر گونه تغییرات در مرزهای منطقه بهویژه در قفقاز میتواند عواقب خطرناکی برای ثبات منطقهای داشته باشد.
بنا به ادعای اورال اوغلو، مسیرهای جدید حملونقل مانند کریدور زنگزور، زمان انتقال کالا از چین به اروپا را به میزان قابل توجهی کاهش خواهد داد. اما این ادعاها تنها بخشی از هدف اصلی ترکیه برای گسترش نفوذ در منطقه است. از یک سو، ترکیه به دنبال تثبیت جایگاه خود بهعنوان قدرت برتر منطقهای است و از سوی دیگر، این کریدور باعث تضعیف نقش استراتژیک ایران در منطقه خواهد شد.
ارمنستان و مانعتراشیها
بنا به گفته بن علی ییلدیریم، رئیس شورای حکماء سازمان کشورهای ترک، کریدور زنگزور در صورت همکاری ارمنستان میتواند نقش مهمی در ارتباطات منطقهای ایفا کند. اما تا به امروز ارمنستان به دلیل اختلافات سیاسی و تاریخی با ترکیه و جمهوری آذربایجان، از همکاری در این پروژه امتناع کرده است. ییلدیریم همچنین اشاره کرد که در صورت ادامه مخالفت ارمنستان، ترکیه و جمهوری آذربایجان بهدنبال مسیرهای جایگزین از طریق ایران خواهند بود.
این اظهارات نشان از فشار فزایندهای دارد که ترکیه و جمهوری آذربایجان بر ارمنستان وارد میکنند تا ارمنستان را به قبول این کریدور وادار کنند. اما در این میان، ایران نیز نباید از این معادلات کنار گذاشته شود. ایران، به عنوان یکی از بازیگران اصلی در منطقه قفقاز، بارها تأکید کرده که هرگونه تغییر در مرزهای منطقه باید با هماهنگی و موافقت تمام طرفین، بهویژه ایران، انجام شود.
تهدید برای ثبات منطقهای
از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران، کریدور زنگزور نهتنها تهدیدی برای ثبات منطقه است، بلکه میتواند به ابزار دیگری برای ترکیه تبدیل شود تا بهدنبال گسترش نفوذ خود در منطقه قفقاز و آسیای مرکزی باشد. ایران بر این باور است که مسیرهای ترانزیتی نباید به نفع یک یا دو کشور تمام شود، بلکه باید به گونهای طراحی شود که تمام کشورهای منطقه از آن بهرهمند شوند و منافع آنها در نظر گرفته شود.
در نهایت، کریدور زنگزور بیش از آنکه صرفاً یک پروژه حملونقل باشد، بخشی از استراتژی گسترده ترکیه برای تسلط بر معادلات سیاسی و اقتصادی منطقه است و این امر میتواند منجر به تنشهای جدیدی میان کشورهای منطقه شود. ایران باید با اتخاذ رویکردهای دیپلماتیک و استراتژیک، مانع از تحقق این پروژه یکجانبه و تهدیدآمیز شود.
نظر شما