شاید در خیلی از کشورهای مهم دنیا هم تورم های بالا تجربه شده است، ولی این تورم ها مستمر بسیار بلند مدت چهل یا پنجاه ساله نبوده است.

نظام بودجه ریزی وابسته به ارزهای نفتی، مکانیزم تولید نقدینگی از تبدیل ارزهای نفتی به پول ملی، کسری های پولی شده بودجه، اضافه برداشت های بانک ها از بانک مرکزی، بدهی های بالای دولت به نظام بانکی، بدهی های بالای بخش خصوصی به نظام بانکی، سودهای نجومی که بانک ها در انتهای هر سال به سپرده ها می پردازند و عدم نظارت صحیح بانک مرکزی بر نحوه عملکرد بانک ها و موسسات پولی و اعتباری در این دوره بسیار بلند مدت، عامل رشد نجومی نقدینگی و خلق پول بوده است.

حالا باید اول به دنبال طرحی و برنامه ای عملی برای حذف این انحرافات و اخلال ها در نظام بودجه ای، پولی و بانکی بود و بعد نسبت به اصلاح چهار صفر از اسکناس ها اقدام کرد. بهتر بود بانک مرکزی قبل از درخواست حذف چهار صفر، طرحی برای اصلاح این اخلال ها تهیه می کرد.

اگر موتور تولید صفر در اسکناس های کشور خاموش نشود، در آینده، صفرها با سرعت بیشتری ظاهر خواهند شد. لازم است تا حذف صفر از پول ملی و اصلاحات ساختاری با هم باشند تا نتیجه بخش شوند، در غیر این صورت نمی توان هیچ انتظاری از این سیاست داشت.

* دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه رازی