به گزارش کردپرس، در حالی که قتل‌های اخیر روزنامه‌نگاران کُرد مانند ناظم داشتان و جهان بیلگین به موجی از نگرانی‌ها در جامعه رسانه‌ای کردی در ترکیه تبدیل شده، هایکو بغداد روزنامه نگار ارمنی که بیشتر در حوزه اخبار کُردی فعال است و عرفان آکتان روزنامه نگار مشهور کُرد در مصاحبه ای تأکید کردند که هدف‌گیری خبرنگاران کرد در ترکیه ادامه همان سیاست‌های سرکوب‌گرایانه‌ای است که از دهه ۹۰ میلادی و دوران ژیتم آغاز شد. بغداد بر لزوم توجه به حقیقت‌گویی در رسانه‌ها و مسئولیت رسانه‌ها در گزارش واقعیت‌ها تاکید کرد. آکتان نیز به نقش رسانه‌های کردی در فرآیندهای صلح و حقیقت‌گویی اشاره کرد و بر ضرورت حفظ آزادی بیان و مبارزه با تهدیدات علیه روزنامه‌نگاران تأکید کرد.
حملات ترکیه به شمال و شرق سوریه و قتل روزنامه‌نگاران
حملات ترکیه و نیروهای هم‌پیمانش (ارتش ملی سوریه) به مناطق شمال و شرق سوریه همچنان ادامه دارد. در این حملات، ناظم داشتان و جهان بلگین دو روزنامه نگار کُرد اهل ترکیه که مشغول پوشش این رویدادها بودند، در تاریخ ۱۹ دسامبر در جاده میان سد تشرین و شهرک سرین توسط پهپاد نقطه زن ترکیه کشته شدند. روزنامه‌نگاران برجسته هایکو بغداد و عرفان آکتان در مصاحبه ای با مزوپوتامیا، به ارزیابی فشارها و حملات ترکیه علیه رسانه‌های آزاد و قتل این دو روزنامه‌نگار پرداختند.
بغداد: جهان و ناظم قربانی ادامه قتل‌های تاریخی رسانه آزاد شدند
هایکو بغداد با یادآوری حملات و قتل‌هایی که در تاریخ رسانه‌های کُردی رخ داده، این اتفاق را ادامه همان سرکوب‌ها دانست و گفت: «از روزهایی که روزنامه اوزگور اولکه بمباران شد تا امروز، افراد بسیاری کشته شده‌اند. این همکاران من که خبرهایشان را دنبال می‌کردم و از نزدیک می‌شناختم، به‌طور خاص هدف قرار گرفتند. آن‌ها گزارش‌هایی تهیه می‌کردند که اخبار جعلی و تبلیغاتی نیروهای وابسته به ارتش ترکیه در منطقه را تصحیح می‌کرد. این حمله‌ای وحشیانه و بی‌رحمانه به رسانه آزاد است. همکاران ما جای خود را در تاریخ شهدای رسانه باز کردند.»
بغداد: به همکارانم در کردستان سوریه افتخار می‌کنم
بغداد افزود: «در ترکیه، هر کسی که به مسئله کُرد علاقه نشان دهد یا از کردها حمایت کند، هدف قرار می‌گیرد. من هم این تجربه را در زندگی‌ام داشته‌ام. اگر رسانه‌های کُردی از این مناطق گزارش نمی‌دادند، خشونت‌هایی که از دید ما پنهان می‌ماندند، چه بودند؟ امروز، افرادی مانند احمد هاکان (روزنامه نگار طرفدار دولت ترکیه در روزنامه حریت) و دیگران به حدی سقوط کرده‌اند که قتل همکاران ما را تشویق می‌کنند.
با نزدیک شدن به سالگرد قتل هرانت دینک در ۱۹ ژانویه، می‌بینیم که هنوز پس از ۱۸ سال، قاتل او آزادانه زندگی می‌کند. متأسفانه در ترکیه، کسانی که روزنامه‌نگاران را می‌کشند یا به کُردها، علوی‌ها و ارمنی‌ها آسیب می‌رسانند، قهرمان تلقی می‌شوند. قتل هرانت دینک و ناظم داشتان و جهان بیلگین بخشی از همان فرهنگ خشونت‌آمیزی است که این بی‌عدالتی را تقویت می‌کند.
به همکارانم در کردستان سوریه افتخار می‌کنم. روزنامه‌نگاران کُردی که حتی دوربین‌هایشان به‌عنوان سندی برای «تروریسم» تلقی می‌شود، همچنان با وجود فشارهای سنگین و سرکوب گسترده به وظیفه خود ادامه می‌دهند.»
آکتان: از ژیتم تا پهپادها؛ کشتار روزنامه‌نگاران ادامه دارد
عرفان آکتان روزنامه‌نگار کُرد با اشاره به قتل ناظم داشتان و جهان بلگین توسط پهپاد نقطه زن ترکیه، تأکید کرد که ترکیه هیچ توضیحی درباره این حادثه ارائه نکرده است. او یادآور شد: «در دهه ۹۰، روزنامه‌نگاران کُرد توسط ژیتم* (واحد اطلاعات ژاندارمری ترکیه) کشته می‌شدند و اکنون این قتل‌ها با استفاده از پهپاد نقطه زن انجام می‌شود. هدف ترکیه از کشتار روزنامه‌نگاران، جلوگیری از انعکاس جنبه دیگر حقیقت به افکار عمومی است.»
آکتان افزود: «عملیات ترکیه علیه کردستان سوریه نه تنها نظامی، بلکه تلاشی برای بازنویسی و وارونه‌سازی حقیقت است. روزنامه‌نگارانی مانند ناظم و جهان که در صحنه حضور دارند، با بازیگران کُرد مصاحبه می‌کنند، با مردم محلی صحبت می‌کنند و صدای آن‌ها را به گوش دیگران می‌رسانند.
در گذشته، زمانی که نیروهای هیئت تحریر الشام (HTŞ) به سمت دمشق پیشروی می‌کردند، ده‌ها روزنامه‌نگار از رسانه‌های ترکیه به سوریه رفتند و از ادلب تا حمص و دمشق گزارش دادند. اما هیچ روزنامه‌نگاری از ترکیه به کردستان سوریه نرفت. رسانه‌های ترکیه نه تنها جنبش‌های YPG و SDF را پوشش ندادند، بلکه تأثیر سقوط دولت اسد بر کُردها را نیز گزارش نکردند.»
آکتان: کشتار خبرنگاران کُرد غیرقابل توجیه است
آکتان تصریح کرد: «در هر دوره‌ای از درگیری، روزنامه‌نگاران ممکن است بی‌طرف نباشند، اما این موضوع قتل آن‌ها را توجیه نمی‌کند. روزنامه‌نگارانی که به رسانه‌های جریان اصلی ترکیه وابسته هستند، همراه با کاروان‌ها یا خودروهای گروه‌های وابسته به ترکیه در منطقه حضور دارند و گزارش‌های جانبدارانه ارائه می‌دهند. با این حال، این مسئله کشتن آن‌ها را مشروع نمی‌سازد. بنابراین، اگر این رفتار را محکوم می‌کنیم، باید قتل ناظم، جهان و روزنامه‌نگاران کُرد دیگر را نیز محکوم کنیم. این خشونت‌ها باید توسط تمامی روزنامه‌نگاران در سطح بین‌المللی محکوم شود.»
آکتان: بازداشت ۷ روزنامه‌نگار معترض به کشتار روزنامه نگاران کُرد
آکتان همچنین به بازداشت ۷ روزنامه‌نگار که در استانبول در اعتراض به قتل ناظم داشتان و جهان بلگین تجمع کرده بودند، اشاره کرد و گفت: «دولت می‌گوید: ‘من این کار را انجام می‌دهم و همزمان همبستگی حرفه‌ای شما را نیز به شدیدترین شکل مجازات می‌کنم.’ دولت تلاش می‌کند مانع از همبستگی روزنامه‌نگاران با یکدیگر شود و از طریق فشار بر وکلا، موارد نقض حقوق را انکار کند.»
آکتان: رسانه‌های کُردی در ترکیه نماینده روزنامه‌نگاری صلح هستند
آکتان با تأکید بر اینکه رسانه‌های کُردی در ترکیه نماینده روزنامه‌نگاری صلح هستند، اظهار داشت: «رسانه‌های کُردی در فرایندهای حل بحران، به سرعت به زبان صلح عادت می‌کنند. اما رسانه‌های وابسته به دولت، نه به صلح، نه به روزنامه‌نگاری صلح و نه به دفاع از حقوق عادت ندارند. اگر این فرایند واقعاً به یک روند صلح تبدیل شود، رسانه‌های وابسته به دولت تنها با دستور مقامات به زبان صلح روی خواهند آورد. در مقابل، رسانه‌های کُردی از گذشته آماده صلح بوده‌اند.»
آکتان: شما می‌توانید روزنامه‌نگاران را بکشید یا زندانی کنید، اما نمی‌توانید روزنامه‌نگاری را متوقف کنید
آکتان با اشاره به اهمیت استقلال روزنامه‌نگاران گفت: «شرایط سیاسی هر چه باشد، روزنامه‌نگاران باید به حقیقت پایبند باشند. ما جنگ و درگیری را به‌دقت گزارش می‌دهیم، بدون اینکه طرف خاصی را برنده اعلام کنیم. حتی در شدیدترین فشارها، دست به انتشار اطلاعات نادرست نمی‌زنیم.
روزنامه‌نگاران کُرد و دیگرانی که در ترکیه و خاورمیانه حقیقت را دنبال می‌کنند، به هر شکلی که ممکن باشد، واقعیت‌ها را بیان خواهند کرد. اگر ما سکوت کنیم، شهروند-خبرنگاران وارد عمل می‌شوند، زیرا امروزه هر تلفن همراه یک دوربین است. شما می‌توانید روزنامه‌نگاران را بکشید یا زندانی کنید، اما نمی‌توانید روزنامه‌نگاری را متوقف کنید.»
* ژیتم چیست؟
ژیتم (JİTEM) مخفف عبارت «Jandarma İstihbarat ve Terörle Mücadele» است که به معنای سازمان اطلاعات و مبارزه با تروریسم ژاندارمری در ترکیه است.
ژیتم یک ساختار غیررسمی و مخفی در داخل ژاندارمری ترکیه بود که گفته می‌شود در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی برای مقابله با گروه‌های مخالف، به‌ویژه حزب کارگران کردستان (PKK)، فعالیت می‌کرد. این سازمان به اقدامات غیرقانونی و خشونت‌آمیز از جمله ترورهای هدفمند، ناپدید کردن مخالفان، شکنجه و عملیات‌های سرکوب گسترده در مناطق کردنشین متهم شده است.
با اینکه دولت ترکیه مدت‌ها وجود ژیتم را انکار می‌کرد، شهادت‌های برخی مقام‌های سابق و افشاگری‌های روزنامه‌نگاران این نهاد را به‌عنوان یک ابزار اصلی در سرکوب سیاسی به اثبات رسانده است. ژیتم به‌ویژه در دهه ۹۰ میلادی نقش مهمی در تشدید نقض حقوق بشر در مناطق کردنشین ایفا کرد.
ژیتم نمادی از سیاست‌های امنیتی بی‌رحمانه دولت ترکیه علیه کردها و دیگر مخالفان محسوب می‌شود و بسیاری از فعالان حقوق بشر آن را نمونه‌ای از دولت پنهان (Deep State) در ترکیه می‌دانند.
نظر شما