به گزارش خبرنگار کردپرس؛ صبح روز سه شنبه با حضور محمدطیب صحرایی و آزاد توفیق رحیم، استانداران کرمانشاه و حلبچه، ماموستا ملاقادر قادری امام جمعه پاوه، آرش لهونی نماینده مردم اورامانات، نخشه خان فرماندار حلبچه و مشاور استاندار در امور عراق، تردد مسافری از مرز شوشمی به صورت رسمی آغاز شد و به این ترتیب یکی از مطالبات دیرینه مردم اورامانات محقق شد.

شوشمی یکی از قدیمی ترین مرزهای مبادلاتی ایران در مجاورت خاک عراق است که قدمت آن به دوران قاجار برمی‌گردد و در سال ۱۳۰۶ به درخواست جعفر السلطان حاکم وقت هورامان، گمرک رسمی در شوشمی برقرار می شود. در طول این سالیان دراز مراودات تجاری در حد استعداد و ظرفیت مسیر ناهموار پاوه با حلبچه و سلیمانیه برقرار بوده است.

مرز شوشمی در طول دهه ۶۰ به دلیل جنگ بین ایران و عراق و خصومت های ویژه حکومت بعثی با کردها، عملا تعطیل بود ولی پس از تشکیل منطقه پرواز ممنوع در شمال عراق و به ویژه پس سقوط صدام حسین، شوشمی جزو اولین مرزهایی بود که از اواخر دهه ۷۰ به تدریج تبادل کالا به صورت پیله وری در آن برقرار شد.

یک ربع قرن تلاش برای برقراری تردد مسافری

اولین تلاش ها برای برقراری تردد مسافری از مرز شوشمی به اواخر دهه ۷۰ بازمی گردد و با سقوط صدام حسین، این خواسته تبدیل به یکی از اولویت های جدی استانداران وقت کرمانشاه و نمایندگان و چهره های مطرح منطقه شد. تا قبل از راه اندازی مرز پرویزخان اغلب سفرهای مقامات اقلیم کردستان به ایران و مقامات ایرانی به اقلیم از طریق مرز شوشمی صورت می گرفت. در سال ۸۵ اولین تفاهم جدی میان غفوری استاندار وقت کرمانشاه و استاندار سلیمانیه پیرامون توسعه زیرساخت های جاده ای برای ترانزیت مناسب کالا، برقراری امکان تردد مسافری و گردشگری انجام شد و در ادامه هیات های دو طرف برای پیگیری توافقات مشترک، بارها به کرمانشاه و سلیمانیه سفر کردند.

از دهه ۸۰ بارها مطالبه رسمی شدن مرز شوشمی و موضوع تردد مسافر و گردشگر از این مرز به شکل جدی توسط مقامات استانی، امام جمعه پاوه و فرمانداران و نخبگان مطرح بود ولی این خواسته به دلایل مختلف به جایی نرسید. حتی در مقطعی دادوش هاشمی – به عنوان یکی از فعال ترین استانداران کرمانشاه در زمینه توسعه مرزها و برقراری مناسبات تجاری و مسافری با عراق - در خرداد ۹۱ وعده برقراری تردد مسافری از مرز شوشمی در آینده بسیار نزدیک داده شد ولی باز هم این امر محقق نشد.

یکی از دلایل عدم موفقیت ها در برقراری تردد مسافری در دهه ۸۰، به اولویت های آن زمان استان سلیمانیه باز می گردد. مسئولان سلیمانیه در آن سال ها بیشتر به دنبال راه اندازی یک مرز مشترک با زیرساخت های مناسب برای تبادل آسان کالا بودند و توسعه مرز پرویزخان اولویت اصلی مقامات این استان بود. توسعه مرز شوشمی با وجود همه تلاش ها، عملا جزو اولویت اصلی آن ها نبود.

حلبچه بازیگر جدید و پیگیر

تشکیل اداره مستقل حلبچه در بهمن ماه سال ۹۳ در همسایگی پاوه یک شانس تازه برای شوشمی بود. این بازیگر جدید، از همان ابتدا با اولویت های خاص خود، توسعه مرزهایش دنبال کرد و دوست داشت مانند استان سلیمانیه به دنبال ایجاد یک معبر نزدیک و آسان برای تبادل کالا با ایران باشد. مهم ترین مطالبه استانداران حلبچه طی دهه ۹۰ از ایران، ایجاد مرز جدید سازان در مجاورت بخش باینگان بوده و پذیرش برقراری تردد در مرز شوشمی را منوط به ایجاد این مرز جدید بود.

گرهی که پس از یک ربع قرن تلاش، باز شد

پس انتصاب صحرایی به عنوان استاندار کرمانشاه، او با همان مطالبه جدی و همیشگی بود. برقراری تردد مسافری خواسته مهم ملاقادر قادری امام جمعه پاوه، نماینده اورامانات و نخبگان مردم منطقه بود. در این میان انتصاب یک مشاور در حوزه عراق نشان از نگاه ویژه استاندار به باز کردن این گره قدیمی بود و با پیگیری هایی که صورت گرفت استانداران کرمانشاه و حلبچه در ۷ خرداد ماه در پاوه دیدار کردند و در حضور امام جمعه این شهر وعده دادند تردد مسافری از مرز شوشمی را تا عید قربان برقرار کنند و این وعده مهم روز ۶ تیرماه و دو روز قبل از عید قربان محقق شد.

«شوشمی» در آغاز یک راه دشوار

افتتاح پایانه مسافری شوشمی آغاز یک راه دشوار است. مسیر شوشمی تا پاوه با همه زیبایی هایش، یک جاده پرپیچ و خم و غیراستاندارد است و باید همین مسئولانی که با روبان گشایش پایانه مسافری عکس یادگاری انداختند از فردا به دنبال تعریض و ایمن سازی این مسیر باشند.

موضوع دیگر به چالش تردد کامیون های حمل بار از این مسیر پرپیچ و خم بازمی گردد که خطر عبور از این جاده را برای گردشگران دو چندان می کند. به نظر می رسد از همین حالا مقامات استان باید یک گام جلوتر از مسئولان حلبچه به دنبال راه اندازی مرز سازان و انتقال بار تجاری شوشمی به این مسیر باشند و شوشمی را به یک مسیر گردشگری ویژه در غرب کشور تبدیل کنند.

موضوع دیگر به ضرورت آموزش و توانمندسازی مردم منطقه برای بهره گیری از این قابلیت گردشگران برای رونق اقتصادی اورامانات بازمی گردد که باید در قالب کلاس ها و دوره های آموزشی و راه اندازی دانشگاه ویژه گردشگری در پاوه به شکل جدی آغاز شود. و الا این آمد و رفت گردشگران تاثیر خاصی در معیشت مردم منطقه و ایجاد شغل های جدید نخواهد داشت و معضل کولبری هم همچنان برقرار خواهد ماند.

از دیگر سو منظر طبیعی اورامانات توسط یونسکو ثبت جهانی شده و توسعه گردشگری در این منطقه الزامات خاص خود را دارد و اگر صنعت گردشگری در این منطقه همچنان به صورت یله و رها دنبال شود، نه تنها توسعه ای را رقم نخواهد زد بلکه طبیعت بکر، محیط زیست و فرهنگ اصیل منطقه را دچار چالش های جدی و ویرانگری خواهد کرد.